December 28, 2008

from utopiana

--->---------->>--



--->------>---->>------->---->--

December 26, 2008

դաշտի շուշանը

ի պատասխան անժելային --

ահա մի շատ հետաքրքիր գործ, որի վրա երկար մտածել եմ ու դեռ շարունակում եմ մտածել.

դաշտի շուշանը

կռվարար, անհաշտ շուշանը դաշտի`
որ կյանքում երբեք չէր սիրել մեկին,
իր խռովահույզ սրտում միշտ վշտի
մրրիկն էր կրել անձայն անմեկին:

մի օր ջերմագին իր գիրկն առավ
քնքույշ մի ծաղիկ ու այնպես սեղմեց
որ խեղճ ծաղիկը շնչախեղդ մեռավ:

թիթեռը գուժկան լուր տարավ քամուն
վազեց նա դաշտից հուզված, հևիհև,
«ասա, ինչ արիր. ցույց տուր թշնամուն
թե դու . . . ով շուշան, ծաղիկ ես թե դև:

ասա ինձ մի խոսք. իզուր իմ սրտում
գգվել եմ քեզ միշտ, սերդ լռելյայն.
ասա ինձ մի խոսք. ինչու ես տրտում . . .

բոթաբեր լուրից այնպես հուզվեցի,
ասա ինձ ինչու . . .» շուշանը դաշտի
անտարբեր ասաց - այդպես ուզեցի . . .

այս (չ)կայացած սիրո մասին բանաստեղծությունը գրված է 1908-ին. գրողը` շուշանիկ կուրղինյան, որի մոտ հաճախ կրկնվում են հետևյալ (փոխառված հայ ավանդական աշուղների երգերից) փոխաբերությունները` ծաղիկը, ինչպես նաև ալիքները համեմատական են կնոջ կարծրատիպին, կամ ստանում են իգական հատկանիշներ («որպես քնքույշ մայիսյան վարդ / բողբոջել ես հայ աղջիկ», 1908), քամին, ժայռերը նրա բանաստեղծություններում համեմատական են տղամարդու կարծրատիպին կամ պարունակում են առնական հատկանիշներ, օրինակ հետևյալ բանաստեղծությունում.

կասպից ծովի ափին

ծածան-ծածան ծփծփալով
գրկած քամուն մոլեգին -
պար են գալիս օրորվելով
ալիք, կոհակ խնդագին:

ջան, սիրուն է ձեր երգ ու պար
դյութել գիտեք ամենքին.
գոռ փեշերով ազատ, անծայր
պարտկել եք եզերքին:

մեկն ահա վեր բարձրացավ
քամու կրծքին գալարված,
ինչ փսփսաց, ինչ խոստացավ
գիտե միայն ինքն, աստված:

մյուսը - գլխին փրփուր սանրով
աղեկտուր հառաչեց,
թույլ երերաց, փշրվեց շուտով
անգութ քամուն անիծեց:

և եթե սա էլ բավարար չէ, եթե դեռ չենք համոզվել որ ալիքներին տրված է կանացիություն, նույնիսկ կոկետություն ու իգական այլ ֆատալիստական հատկանիշներ, ապա կարդանք վերջին քառյակները, որտեղ ալիքներին տրվում է անուն, որտեղ նրանք նկարագրվում / համեմատվում են առաջին առասպելական կնոջ միջոցով, որի հետ է կապված նաև քրիստոնեական առասպելության առաջին մեղքը.

հեյ ջրային նազ եվաներ
հասկանում եմ ձեր լեզուն.
չեմ զարմանում, որ լողորդներ
ձեր պաղ գրկում մտան քուն . . .

խաղ եք անում կնոջ նման`
հազար ձևեր ստանում -
մերթ սիրում եք, մերթ սև մահվան
անդարձ անդունդ պատրաստում . . .

ծածան-ծածան ծփծփալով
գրկած քամուն մոլեգին.
ալիք-կոհակ հռհռալով
ինձ ծաղրեցին խնդագին . . .

բանաստեղծությունը գրված է 1905 թվին: նախ անդրադառնանք թե ինչպես կարող է բանաստեղծության կերպարը` խոսողը, այդքան լավ ճանաչել ու հասկանալ այն մահվան սև անդունդը, որտեղ անդարձ կորում են լողորդները. եթե ընդունենք որ գիտելիքը ձեռք է բերվում փորձառությամբ, ու եթե ենթադրենք որ խոսողը խոսում է իր անձնական փորձից, ապա հեշտորեն կարող ենք նաև գտնել այդ նույն խոսողին «դաշտի շուշանը» բանաստեղծությունում, որն իհարկե բացի նրանից որ ստեղծում է երկու ծաղիկների միջև ինչ-որ քմահաճ ու անբացատրելի, իրոք որ շատ տարօրինակ ու անսապսելի հարաբերություն, որտեղ ծաղիկներից մեկն անշնչանում է շնչախեղդ հպումից - կրկնեմ` երկու ծաղիկների հպումից, որն իր հերթին այնպես է հուզում ու անհանգստացնում քամուն (հասկացիր, միգուցե, օրինական ամուսնուն), որ նա հուզմունքից չգիտի ինչպես արձագանքի կամ վերաբերվի շուշանի (այստեղ իհարկե չենք կարող անտեսել ծաղկի տեսակի ընտրության ու բանաստեղծի անվան ոչ պատահական զուգադիպությունը) դիվային վարմունքին: կուրղինյանը որոշ բանաստեղծություններում ներկայանում է որպես դև (կամ հրեշտակ), որպես մի անօրենք ու կործանարար ուժ, որպես հակահերոս կամ հակաստված: ինքնակենսագրական է արդյոք այս բանաստեղծությունը: ի միջի այլոց, կուրղինյանը ծանոթ էր նիցշեի գործերին, հատկապես գերմարդու (Übermensch) ուսմունքներին, և համաձայն չէր նրա կանանց վերաբերյալ խղճուկ ու հետամնաց պատկերացումներին:

բայց իհարկե եթե ընդունենք որ գիտելիքը ոչ միշտ է ձեռք բերվում փորձառությամբ, ու եթե ենթադրենք որ խոսողը խոսում է ուրիշների (տղամարդկանց) փորձից, ապա միևնույն է ծագում է հարց. ինչու է խոսողը դրդված արտահայտել, ծածկագրի միջոցով, ներկայացնել մի շնչախեղդ հպում. ինչն է դրդում բանաստեղծին գրել այդ մասին:

ահա այս անբացատրելի (հակասական ու առաջադեմ) տարօրինակություններն են որ սիրում եմ կուրղինյանի գործերում:

--

December 25, 2008

Performing a Kiss



Bashasha (left) and a friend.
Studio Shehreadze, Saida, LEbanon, late 1950s
Hashem el Maadi

copyright: Arab Image Foundation


"Films inspired the people a lot. They came to perform kissing in front of a camera. In a conservative society such as Saida (Sidon, Lebanon) people were willing to play the kiss between two people of the same sex, but very rarely between a man and a woman."

"Ֆիլմերը մարդկանց ոգեշնչում են։ Մարդիկ գալիս էին լուսանկարչական խցիկի առաջ համբուրվելու։ Սիդոնի նման պահպանողական հասարակության մեջ, նրանք պատրաստ էին "խաղալ" համբույր երկու անձանց միջև։ Սակայն միշտ համբուրվում էին նույն սեռի մարդիկ, ու երբեք՝ կին ու տղամարդ»։

It seems that I am stuck on the topic of kiss, which Shushan brought up:))
Big Kiss, Angela

December 20, 2008

մաս (չորս) մաս առաջինից

. . .

Դու նստում ես գրասեղանի առաջ, նայում ձեռքերիդ ու սկսում տպել—մի գիրք, որ դուրս է մնալու բոլոր կարգերից ու կանոններից ու պարզապես իր պարզությամբ ու անկարգությամբ լինելու է արտակարգ:

Բայց բոլորս էլ հետաքրքրվում ենք հանճարների կյանքով ու գրում նրանց կենսագրությունները, գրում ենք այնպես ինչպես որ ուզում ենք տեսնել նրանց, ինչպես որ պատկերացնում ենք, ու ինքներս ստեղծում նրանց` մեր հանճարներին, ինչպես օրինակ Մուրն էր հետաքրքրվում Բայրոնի կյանքով ու գրում նրա կենսագրությունը, այրելով նրա նամակներից շատերը, կամ ինչպես ծանոթ խմբագիրն էր մկրատով կտրատում Չարենցի բնագրերը, ու տպում ենք գրքեր, կառուցում գրադարաններ, հղկում արձաններ ու պաշտում ենք նրանց պաշտելով նաև մեզ ու մեր առավելությունը, որ գիտենք թե ինչ է հանճարը, որ հասկանում ենք տարբերությունը, ու կարողանում ենք այդ տարբերությունն իմաստավորել: Այնուամենայնիվ գիրքն այս չի կամենում, ու չկամենալով չի դառնալու կենսագրություն. այլ նպատակներ ունի: Լավագույն դեպքում այն կձևավորվի որպես թարգմանություն: Կամ միգուցե արդեն ձևավորվում է: Ինքնըստինքյան:

Զանգից հետո, երբ վերադառնում էինք դասարան:

Սակայն 1991-ին շատ ընտրություններ չունեինք. շատերիս բնակարաններում այրվում էին գրքեր ու հնարավոր է, պատահականորեն, առանց իմանալու, որ այրվող գրքերից մեկը լիներ հենց այն ոսկե պատյանով գիրքը, որի կազմը փոփոխվում էր ամեն օր, ու որը կարդալով մեր աչքերի տակ հայտնվում էին մուգ (սև) կիսաշրջաններ, բայց ընկեր Մարտիրոսյանի դասարանում, որտեղ եթե ոչ ծխի քուլաներն էին պարուրում մեր սառած մարմինները, ապա մեր իսկ շունչը, որն արտաշնչելով տեսնում էինք, պարզ, ու գիտակցում որ կենդանի ենք, և եթե նույնիսկ ընտրություններ չկային այդ ժամանակաշրջանում, ապա գոնե կարող էինք մաշել մեր օրագրերը այդ ոսկե պատյանով գիրքը ձեռքից ձեռք փոխանցելով ու փրկելով այն վառարանի ջերմությունից, ինչպես որ այդ օրվանից հարյուր տարի առաջ իռլանդացի հեղինակն էր պաշտպանել իր գիրքը, ընդունելով հասարակության դատավճիռն ու հեռանալով, ինչպես որ հեռանում են անվերադարձ, առանց հետ նայելու, որպես տարագիր: Շեղվում ես նորից, ասում է: Գրի Արաքսից, գրի նրա մասին ու գրի այնպես որ ես էլ հիշեմ ու հիշելով պատկերացնեմ նորից նրա անհոգ կեցվածքը, կիսահեգնական, ասես, երբ իր ցուցահանդեսներին հայտնվում էր ուշացած, երբ բոլորն արդեն այնտեղ էին, խումբ-խումբ հավաքված, բոշա-բանաստեղծները, նիհար դասախոսները, Պապլավոկում հանդիպող երաժիշտները, սպասելով նրա երևան գալուն, իր հերթական (նոր) երկրպագուի հետ թևանցուկ, ասես ձեռքի նոր հովհար գտած, ու թե ինչպես էր հովհարելով բորբոքում կրակը, որն իր հայտնությամբ, իր ներկայությամբ բռնկում էր ողջ սրահը (նախկին երկրպագուներին): Սպասիր, սպասիր,—1990-ականներին գրքերն այվում էին այլ հմտությամբ, վառվում էին տխրաշուք մի այլ լռությամբ, այնպիսի լռություն որն անծանոթ էր մեզ, ու ոմանք ակնկալում էին տեսնել միևնույն կարմրավուն լեզուները, շնչել միևնույն ծուխը որ համբարձվում էր տպված էջերից, զգալ այն նույն ջերմությունը որ տարածվում էր 1966-ի այրվող այգեստաններից: Բայց գրքերը երբեք նույն ձևով չեն այրվում, սպասիր, սպասիր,—այս դեպքում ինչո՞ւ է անհրաժեշտ կրկնությունը, և ի՞նչ է այն բացահայտում:

—_______________________ -ը ճիշտ էր ասում, վեպը թեմա չունի, թեմայազերծված վեպ է: Բայց այ ինչո՞ւ հենց վեպ: Ինչո՞վ բացատրենք դա:

—Բայց . . . բայց . . .

—Ու իհարկե կարևոր է, որ ամենասկզբից գրողը նշում է, թե ինչ է ինքը գրում, ինչ է շարադրում . . .

—Բայց արդյոք արժե կրկնել _________________ -ի կարծիքը: Եվ այն էլ ո՞ր ________________ -ի . . .

—Եվ ինչպես է հանդգնում այդպես ակնհայտորեն իրական դեպքերն ու ծանոթ մարդկանց ու հայտնի մարդկանց կենդանի խոսքերը, մտքերը, որոնք նրանք իրականում, երբեմն նույնիսկ տպված հարցազրույցներում կամ զրույցներում արտահայտում են, այ ինչպես է նա դրանք վերածում վեպի, այ ինչպե՞ս է վիպականացնում ներկան: Եվ ինչո՞ւ . . .

—Բայց . . . տարվում ես ուրիշների կարծիքներով . . . քեզ ամենաշատը ի՞նչն է հուզում:

—Այ ինչպես իմանանք, միգուցե նրա յուրաքանչյուր տողն ու յուրաքանչյուր կերպարն ինչ-որ տեղից վերցված է, նու, այսպես ասած ընդօրինակված . . .

—Քեթի Ակերի պես . . . Նրա գործերի հիմունքով, որտեղ քննարկվում են (կամ ավելի ճիշտ իրականացվում են) գրագողության սկզբունքներն ու նպատակները, օրինակ Ի հիշատակ ինքնությանը գրքում հենց այդ գաղափարն է . . . Լեզվի բեմականացումը . . . Ինքնության դիմակահանդեսը . . .

—Բայց ըստ ____________________________ -ի, ճշմարիտ արվեստագետները նախ և առաջ բարոյական կերպարներ են և կարևոր են նաև հասարակությունը առռռողջ պահելու համար, այո, նրանք հասարակության իսկական բարոյականության հսկիչներն են, իրենց գործերով` իրենք գիտակցում են, թե չեն գիտակցում . . . Ես գրականագետ չեմ, բայց խոսում եմ իբրև մեկը, որը սիրում է հայ գրականություն կարդալ . . .

Հետո դու նստում ես գրասեղանի առաջ, նայում ձեռքերիդ ու շարունակում տպել—մի գիրք, որն արդեն ի սկզբանե արգելված է թարգմանել, որը չի թարգմանվելու ու որի թարգմանությունն արգելք է հանդիսանում բոլոր նրանց համար ովքեր արդեն ի սկզբանե գիտեն թարգմանության կարգն ու կանոնները:

Չէ, ասում է Շմավոնը, ճիշտ չէ: Այդպես չէր—

Արաքսը չէր հայտնվում այդպես, անհոգ: Այդպես ինչպես որ դու ես ներկայացնում: Գրում նրա նկարը: Որովհետև—

Սպասիր: Սպասիր: Սպասիր:

Ու նա չուներ ոչ մի երկրպագու, ու ոչ էլ ցուցահանդեսներին էր գալիս, լավ միգուցե երբեմն հայտնվում էր, գալիս էր, բայց միշտ մենակ ու միշտ—

Սպասիր:

—գինով, արբած ու հայտնվում էր հանկարծակի, մարդկանց արանքներից: Հագին միշտ նույն շորը: Կարճաթև սև շորն ու մի անգամ հիշում եմ բերել էր Լիլյա Բրիկին նվիրված Մայակովսկու նամակներից (պատռած էջեր) ու դրանք բաժանում էր պատկերասրահում անցուդարձողներին:

Մոսկվա, հունվարի կես, 1923


Սիրելի Լիլիկ,

Սրանից հետո, երեկոյան, ինքս ինձ արգելում եմ գրել քեզ, բացահայտել քո հանդեպ իմ զգացմունքները: Միշտ երեկոյան է, որ մի տեսակ ընկճված եմ զգում:

Քո երկտողն ինձ մի փոքր հանգստացրեց—ուզում եմ գրել քեզ հանդարտ ձեռքով:

Գիտեմ, որ անտանելի է տեսքս երբ հանդիպում ենք: Նույնիսկ ինքս ինձ եմ անդուր: Բացի այդ, գիտեմ որ ցավն այս իմ ստեղծածն է: Հասկանում ես, որ ես ոչ մեկին ու ոչ մի բանի պիտանի չեմ այս վիճակում:

Մի անհանգստացիր, սիրելիս: Պատվազուրկ չեմ լինի—

Ու մի բան ևս. մի կարծիր, թե պահանջում եմ որ պատասխանես սիրո իմ հեռագրերին:

Հասկանում եմ, որ գրում ես զգացմունքներս չոտնահարելու (փրկելու) համար: Ես իհարկե հույսեր չեմ կապում և բնականաբար չեմ ակնկալում ոչ մի բան:

Բայց հույսով եմ որ դեռ մնում եմ հարազատ նույնիսկ առանց խոստումների, առանց հնարքների: Երդվում եմ կյանքիդ վրա, որ նույնիսկ եթե խանդում եմ, միևնույն է ուրախ եմ որ լավ ժամանակ ես անցկացնում ուրիշների շրջապատում:

Անհրաժեշտից ավելին նամակներիս համար մի անիծիր:

Համբուրում եմ քեզ և թռչուններին:

Քո Շյեն⎯

⎯___________________-ը նրա գրականությունը գնահատում է, այո, քանի որ այն, ինքն իր հետ երկխոսություն լինելով հանդերձ, մարդկանց համար է ու նվիրված է սիրելի մարդկանց:

⎯Այդ առումով . . .

⎯Ու իհարկե կարևոր է, որ ամենասկզբից նշվում է, թե որն է գրքի դիրքորոշումը, ինչպիսի նպատակաուղղվածություն ունի . . . ուղղված է ինչի դեմ, նու, ուզում եմ ասել . . .

⎯Ընդհակառակը . . .

⎯Բայց ի՞նչ եմ ուզում ասել . . . հասկանում ես: Սովետի ժամանակ մեր գրականությունը արտաքնապես ապրում էր փայլուն ժամանակաշրջան, տասնյակներով լույս տեսնող գրականություն կար, գոյություն ուներ Հայպետհրատը, որ տպում էր աշխարհի լավագույն գրողներին, նու, ոչ բոլորին, իհարկե, և թարգմանված ոչ բնագրից այլ ռուսերեն թարգմանությունից, ուրեմն և ռուսական թարգմանական դպրոցի տեսությամբ, բայց գոնե ինչ-որ չափով թարգմանվում էր արտասահմանյան գրականության ինչ-որ մաս, ու այն էլ հայերենով, լեզուն կենդանանում էր . . .

⎯Այո, բայց արդիական հայերենը, այսօրվա լեզուն թարգմանե՞լ է . . .

⎯Այսի՞նքն . . .

⎯Յուրաքանչյուր սերունդ ինքն իր համար պիտի թարգմանի, նորովի:

Դե Գորկին ու Վեսելովսկին սկսեցին սիստեմատիկ ձևով թարգմանել հայ բանաստեղծներին, նու իսկ Բրյուսովը տասնվեց թվին, գիտես, թարգմանեց ու պրոպագանդում էր մեր միջնադարի դասականներին ու նոր պոեզիան: Ալիս Սթոունն էլ 1896ին Բոստունում հրատարակեց տասնիներորդ դարի բանաստեղծներին՝ Դուրյան, Նալբանդյան, Ալիշան, Պատկանյան, և այլոց, որը վերահրատարակեց 1917ին նոր ու ավելացրած կազմով՝ Սիամանթո, Կուրղինյան, Թումանյան, Վարուժան . . . Տեղի էր ունենում, նու իհարկե որոշ չափով, և որոշ չափով նկատի ունեմ աննշան քանակությամբ, բայց և այնուամենայնիվ գոյություն ուներ ինչ-որ համակարգ, կար փոխանակում, լեզվային, լեզվական, գրական մտքի, գրականության փոխանակում, ու նկատիր` որ այն արտարժույթի, տարադրամի փոխանակում չէր (օրինակ, եթե 2007 թվի Մակմիլանի բառարանը բացես ու նայես, փոխանակում բառի կողքին կտեսնես, բացատրության մասում կտեսնես, այո կտեսնես՝ տարադրամի փոխանակում, արտարժույթի փոխարժեք, ակցիզային հարկ, և այլն), ինչպես որ այսօր են իմաստավորում փոխանակում բառը:

⎯Փաստորեն 1937 թվից ի վեր . . .

⎯Այո, Սովետական Միությունն իր բուն էությամբ դարձել էր աշխարհի մեծագույն բանտը . . . և այդ պայմաններում անշուշտ արվեստը դժվար թե զարգանար, հատկապես գրականությունը . . . Բայց նույնիսկ ժանտախտի ժամանակ մարդիկ կարողանում էին հանճարամիտ մարդիկ, իհարկե, այո նրանք կարողանում էին . . . նու գոնե ինքնասպան լինել հանուն իրենց սկզբունքների, կամ հեռանալ Սիբիր, գրել այլ բաների մասին, ասենք, օրինակ կարնավալիզացիայից, թեկուզ գրական տեսության ձևով . . . Ուրեմն, երբ որ կարդացի նրա գիրքը, ցնցվեցի: Այդ իսկ պատճառով . . . որ սկզբունքային է ու իհարկե գրված Սիբիրից . . . դե, համենայն դեպս . . . համենայն դեպս կարող եմ ասել, որ . . .

⎯Բայց ասում էիր, որ հասանք այն բանին, որ այսօր այնքան գրողներ կան, որոնցից ոչ ոք չի ուզում կարդալ և առավել ևս թարգմանել:

⎯Այստեղ Մատիսի խոսքը պետք է հիշեմ, քանի որ նկարիչ եմ և գրականության վերաբերյալ գրքեր շատ չեմ կարդում, նու, չի հետաքրքրում . . . Ինչևէ, ըստ Մատիսի, երբ նկարչությունը սկսում է շատ մշակվել, զարգանալ, սկսում է թուլանալ, մարդիկ վերադառնում են նախնական գույներին` կապույտին, կարմիրին, դեղինին: Նրա գիրքն էլ ուրեմն վերադառնում է նախնական վիճակին:

Ու բացի այդ, ասում է Լուսինեն, հուշագրությունների դարաշրջանն ավարտվել է. սկսվել է նոր դարաշրջան` քսանմեկերորդը:

Այդ օրը նրա բնակարանում կարդում էինք Ջունա Բարնսի Գիշերվուդ-ը: Ցուրտ էր ու ցրտահարվել էինք ու ես կրկնում էի, մտքումս. ինչ ենք անելու այս անտանելի գիշերով, այս մթության ու մոմի լույսի տակ, երբ նրա սիրտը վեր է ածվում մութ մառանի ու երբ նրա կրծքում բույն է դնում այն սև գիշերային թռչունը որ տարակարծության ագռավների ցեղից է, ինչ եմ անելու երբ այս էջն ավարտվի, ու երբ գլուխս բարձրացնեմ ու նայեմ նրա գեղեցիկ մատներին ու զգամ նրա անկանոն զարկերակը: Ու երբ տեսնեմ նրա կախված գլուխը, թեքված էջի վրա, ասես մի պահ քնի գրկում, հետո նրա մեղմ ձայնը⎯Ինչ եմ անելու Օրեստես երբ հասկանում եմ առանց խոսքերի ու երբ գիտեմ առանց տեսնելու երբ գալիս է գիշերն ու պարուրում ինձ անքնությամբ⎯ու նրա մեղմ ձայնը, որ ասես գալիս էր Միջերկրական ծովի մյուս ափից հանկարծ դիպչում էր մաշկիս ու զուսպ, դանդաղ, էլեկտրական հոսանքի նման ճամփորդում մարմնիս միջով, ու այդ պատճառով վհատության ու խավար սենյակում, ու միայն այդ պատճառով մի կողմ էի դնում Բարնսի գիրքը, օրեր ու օրեր շարունակ, այդ մթության ու ծանր շնչառության ներքո, նրա բնակարանում, որ գտնվում էր Քոչարի վրա:

. . .

December 17, 2008

as the space between us
disappears from our embrace
i think only
in variations of softness

December 16, 2008

մաման ու ես (2)


1979 կամ 1980 թ.

es u maman 1978


December 13, 2008

մաս (երեք) մաս առաջինից

. . .

Սպասիր, սպասիր,—1990-ականներին գրքերն այվում էին այլ հմտությամբ, վառվում էին տխրաշուք մի այլ լռությամբ, այնպիսի լռություն որն անծանոթ էր մեզ, ու ոմանք ակնկալում էին տեսնել միևնույն կարմրավուն լեզուները, շնչել միևնույն ծուխը որ համբարձվում էր տպված էջերից, զգալ այն նույն ջերմությունը որ տարածվում էր 1966-ի այրվող այգեստաններից: Բայց գրքերը երբեք նույն ձևով չեն այրվում, սպասիր, սպասիր,—այս դեպքում ինչու է անհրաժեշտ կրկնությունը, և ինչ է այն բացահայտում:

—___________-ը ճիշտ էր ասում, վեպը թեմա չունի, թեմայազերծված վեպ է: Բայց այ ինչո՞ւ հենց վեպ: Ինչո՞վ բացատրենք դա:

—Բայց . . . բայց . . . բայց . . .

—Ու իհարկե կարևոր է, որ ամենասկզբից գրողը նշում է, թե ինչ է ինքը գրում, ինչ է շարադրում . . .

—Բայց արդյոք արժե կրկնել __________-ի կարծիքը: Եվ այն էլ ո՞ր ___________-ի . . .

—Եվ ինչպես է հանդգնում այդպես ակնհայտորեն իրական դեպքերն ու ծանոթ մարդկանց ու հայտնի մարդկանց կենդանի խոսքերը, մտքերը, որոնք նրանք իրականում, երբեմն նույնիսկ տպված հարցազրույցներում կամ զրույցներում արտահայտում են, այ ինչպես է նա դրանք վերածում վեպի, ինչպե՞ս է վիպականացնում ներկան: Եվ ինչո՞ւ . . .

—Բայց . . . տարվում ես ուրիշների կարծիքներով . . . քեզ ամենաշատը ի՞նչն է հուզում:

—Այ ինչպես իմանանք, միգուցե նրա յուրաքանչյուր տողն ու յուրաքանչյուր կերպարն ինչ-որ տեղից վերցված է, նու, այսպես ասած ընդօրինակված . . .

—Քեթի Ակերի պես . . . Նրա գործերի հիմունքով, որտեղ քննարկվում են (կամ ավելի ճիշտ իրականացվում են) գրագողության սկզբունքներն ու նպատակները, օրինակ` Ի հիշատակ ինքնությանը գրքում հենց այդ գաղափարներն է արծարծում . . . Լեզվի բեմականացումը . . . Ինքնության դիմակահանդեսը . . . և այլն, և այլն, և այլն:

—Բայց ըստ ____________________-ի, ճշմարիտ արվեստագետները նախ և առաջ բարոյական կերպարներ են և կարևոր են նաև հասարակությունը առռռողջ պահելու համար, այո, նրանք հասարակության իսկական բարոյականության հսկիչներն են, իրենց գործերով` իրենք գիտակցում են, թե չեն գիտակցում . . . Ես գրականագետ չեմ, բայց խոսում եմ ինչպես մեկը, որը սիրում է հայ գրականություն կարդալ . . .

Հետո դու նստում ես գրասեղանի առաջ, նայում ձեռքերիդ ու շարունակում տպել—մի գիրք, որն արդեն ի սկզբանե արգելված է թարգմանել, որը չի թարգմանվելու ու որի թարգմանությունն արգելք է հանդիսանում բոլոր նրանց համար ովքեր արդեն ի սկզբանե գիտեն թարգմանության կարգն ու կանոնները:

. . .

December 11, 2008

Blogi pateri nersum...



Ես Շուշանի առաջարկը՝ համբուրվել բլոգի պատերի ներսում, շատ լուրջ ընդունեցի ու ինտերնետում գտա համբույրի X-Ray. Ինչպես տեսնում եք, մոտս ստեղծագործական ճգնաժամ է :))) Չնայած ձախ կոմի դունչը կարծես տղամարդու է, ինչը համբույրի պատկերը դարձնում է հետերո, բայց կարող է և բուչ կնոջ է, կամ տրանսեքսուալի։ Ո՞վ իմանա։

I took Shushan's proposal to "kiss beyond the walls of the blog" very seriously and found this X-Ray image of a kiss online. As you can see, I am in a creative crisis :) Though the chin on the left side seems masculine, but it could also be a butch lesbian's or transsexual's chin. Who knows? Queering the X-Rays :)

Angela

Re: from L. de La C.U.L.O. A project of the Queer Feminist Herd - Barcelona

...I loved your project, and I hope I get a chance to see it all. ... I
personally have a personal interest in knowing more, is there a chance of
you or someone from your group writing to us about the queer
situation/struggle in Armenia or in Yerevan (I am now even more excited to
visit Armenia, I always wanted to, and once got very close to do it), I am
usually interested in how cultures and various societies that are closely
knit construct the gender roles, how we are shaped, and if there exists
some exceptions where this shaping or some role was broken traditionally
(a superficial example, male Arabs wore eye make-up to war, and now it is
considered a sissy thing to do :)) If you can great, we can post it along
the article you sent, if not then just ignore me, I am sure I will stalk
you in the future :)!

December 5, 2008

Queer issues in The Armenian Reporter

Me as Her Again: An utterly queer memoir
by Shushan Avagyan

Published: Sunday November 30, 2008
The Armenian Reporter

http://www.reporter.am/go/article/2008-11-30-me-as-her-again-an-utterly-queer-memoir

Under review: Nancy Agabian, Me as her again: True Stories of an Armenian Daughter. Aunt Lute, October 2008, 243 pages.

I met Nancy Agabian for the first time in April 2001, after I read her book Princess Freak (Beyond Baroque, 2000), which greatly impressed me for its audacity. Her small, bold book, which fused poetry, creative nonfiction, and texts from performance art, was controversial for Armenian society because it explored the polymorphous and elusive nature of identity and dared to openly speak about sexuality - something that rarely surfaced in a literary tradition that was overwhelmingly dominated by male and heterosexual discourses.

Released in October, Agabian's new book, Me as Her Again: True Stories of an Armenian Daughter, was eagerly awaited by her fans in America, Europe, and Armenia. It is a memoir about identity and family history that Agabian worked on for over six years. It is also, perhaps in the vein of David Sedaris, a brazen examination of queerness - a deviation from the expected, the norm, and the conventional - through a discovery of a queer self, the hilarious attempt to deny it through self-banishment, and, finally, the recognition and acceptance of that "odd" self.

The opening of the book sets a tone reminiscent of the introductory scene of Eve Ensler's The Vagina Monologues: "I bet you're worried. We were worried." In Agabian's book, however, the tone is even more urgent and insistent, as a grandmother addresses her granddaughter in a letter that begins like this: "Dear Nancy: I'm still worrying about you." Unlike Ensler's women, who speak in unison, echoing one another and asserting their needs, the 87-year-old Zanik in Me as Her Again is running out of time ("I'm worrying, I'd like to go home, you know, they won't take me there") and space ("I have a lot to say but can't tell you in the letter"). "No more," she writes in a postscript with regard to her terse, almost frugal letter, "we're not making a newspaper, you know." Here is an urgent message that ironically refuses to broadcast its exigency, that's still anticipating a possibility of change and needs our attention now.

Zanik's request remains unanswered. How might Nancy have responded to a woman who years ago, as a child, had been displaced from her home, and now yearned to go back? What worried her most: the reason that her granddaughter was in self-exile or that she (Zanik) wasn't free to return home? What compelled her to reach out to her errant granddaughter? But no word follows her declaration of transfer. The silence is profound, more profound than the meaning of the ambiguity of her letter. Then this silence is gradually and painstakingly filled with Nancy's narrative - a search for ways to grapple with a legacy of genocide, to seek acceptance and recognition in her own family that denies her sexuality, and to fully exist and take part in two worlds (the Armenian and the American) that seem to exist in contradiction with one another. These internal conflicts are further established in a chapter titled "Two-headed bird," where Agabian reveals the hidden meaning of her memoir's title - Me as Her Again is homophonous with the word miaseragan, which means homosexual in Armenian. In a different chapter, Agabian explains: "The truth was, Grammy had managed to do both with me - be herself and love me unconditionally."

Agabian narrates hilarious, strange, and elegiac stories about her sister, who moves to Northampton to live in a women's commune and comes out to her family as a lesbian; about her homophobic brother who comes out of the closet later in life; and, finally, about her parents, who are clueless that their youngest daughter is writing performance pieces about their dysfunctional family.

Agabian's prose is playful, as it shifts from extremely serious to almost farcical. One of the strongest aspects of this book is the author's ability to take something as outrageous as, for example, being confronted by someone in the audience who has completely missed your art, and narrate it in such a way that is at once comical and ironic. Here is a classic Agabian, wearing a costume of thin white cotton pajamas, facing a packed house of Armenians in the tiny back room of a café in Pasadena: "They were close enough to hear my heart beating. Attempting to manufacture an emotional distance, I looked into the back row and announced in a stage voice, ‘This performance is called The Crochet Penis.' A woman in her late 40s, sitting to my right, our knees almost touching, said with an accent, ‘Ugh, why they have to call it that?' to no one in particular." Later in the performance the woman stands up and demonstratively leaves the room.

A few days later the same woman disrupts another performance titled WANT at the Glendale Public Library: "It was not serious poetry, it was more of a low-class comedy act... I am a literature professor!" she yells. "I know what I am talking about. I could have told you in private, but I wanted everyone to hear my opinion." As Agabian confesses, the woman's reaction is her "worst nightmare come true." Ironically, this outbreak is followed by an earnest discussion about taboos and the audience engages in an insightful conversation about silences surrounding sexuality in Armenian society. This all-too-familiar scene implicitly alludes to similar occasions when lectures or panels about the Armenian Genocide are disrupted by deniers in the audience and demonstrates the importance of a supportive community.

Through her stories, Agabian addresses issues that have worried and still worry her today. But unlike Zanik or her mother, who only told their stories of loss and survival to their own children, Agabian is transmitting her (and their) stories to an audience of strangers - people who she hopes are receptive and capable of listening and responding adequately to her concerns. Me as Her Again is remarkable in its driving force to truthfully speak about unspoken things, its sensibility that is at once comical and empathic, and its persistent refusal to expurgate parts of a vibrant voice in order to fit in with the collective stories of our ancestors.

###

December 3, 2008

մաս երկու մաս առաջինից

. . .

Նա նստում է գրասեղանի առաջ, նայում ձեռքերին ու սկսում տպել—մի գիրք, որ դուրս է մնալու բոլոր կարգերից ու կանոններից ու պարզապես իր պարզությամբ ու անկարգությամբ լինելու է արտակարգ:

Բայց բոլորս էլ հետաքրքրվում ենք հանճարների կյանքով ու գրում նրանց կենսագրությունները, գրում ենք այնպես ինչպես որ ուզում ենք տեսնել նրանց, ինչպես որ պատկերացնում ենք, ու ինքներս ստեղծում նրանց` մեր հանճարներին, ինչպես օրինակ Մուրն էր հետաքրքրվում Բայրոնի կյանքով ու գրում նրա կենսագրությունը, այրելով նրա նամակներից շատերը, կամ ինչպես ծանոթ խմբագիրն էր մկրատով կտրատում Չարենցի բնագրերը, ու տպում ենք գրքեր, կառուցում գրադարաններ, հղկում արձաններ ու պաշտում ենք նրանց պաշտելով նաև մեզ ու մեր առավելությունը, որ գիտենք թե ինչ է հանճարը, որ հասկանում ենք տարբերությունը, ու կարողանում ենք այդ տարբերությունն իմաստավորել: Այնուամենայնիվ գիրքն այս չի կամենում, ու չկամենալով չի դառնալու կենսագրություն. այլ նպատակներ ունի: Լավագույն դեպքում կձևավորվի որպես թարգմանություն: Կամ միգուցե արդեն ձևավորվում է: Ինքնըստինքյան:

Զանգից հետո, երբ վերադառնում էինք դասարան:

Սակայն 1991-ի նոյեմբերին շատ ընտրություններ չունեինք. շատերիս բնակարաններում այրվում էին գրքեր ու հնարավոր է, պատահականորեն, առանց իմանալու, որ այրվող գրքերից մեկը լիներ հենց այն ոսկե պատյանով գիրքը, որի կազմը փոփոխվում էր ամեն օր, ու որը կարդալով մեր աչքերի տակ հայտնվում էին մուգ (սև) կիսաշրջաններ, բայց ընկեր Մարտիրոսյանի դասարանում, որտեղ եթե ոչ ծխի քուլաներն էին պարուրում մեր սառած մարմինները, ապա մեր իսկ շունչը, որն արտաշնչելով տեսնում էինք, պարզ, ու գիտակցում որ կենդանի ենք, և եթե նույնիսկ ընտրություններ չկային այդ ժամանակաշրջանում, ապա գոնե կարող էինք մաշել մեր օրագրերը այդ ոսկե պատյանով գիրքը ձեռքից ձեռք փոխանցելով ու փրկելով այն վառարանի ջերմությունից, ինչպես որ այդ օրվանից հարյուր տարի առաջ իռլանդացի հեղինակն էր պաշտպանել իր գիրքը, ընդունելով հասարակության դատավճիռն ու հեռանալով, ինչպես որ հեռանում են անվերադարձ, առանց հետ նայելու, որպես տարագիր:

Շեղվում ես նորից, ասում է: Գրի Արաքսից, գրի նրա մասին ու գրի այնպես որ ես էլ հիշեմ ու հիշելով պատկերացնեմ նորից նրա անհոգ կեցվածքը, կիսահեգնական, ասես, երբ իր ցուցահանդեսներին հայտնվում էր ուշացած, երբ բոլորն արդեն այնտեղ էին, խումբ-խումբ հավաքված, բոշա-բանաստեղծները, նիհար դասախոսները, Պապլավոկում հանդիպող երաժիշտները, սպասելով նրա երևան գալուն, իր հերթական (նոր) երկրպագուի հետ թևանցուկ, ասես ձեռքի նոր հովհար գտած, ու թե ինչպես էր հովհարելով բորբոքում կրակը, որն իր հայտնությամբ, իր ներկայությամբ բռնկում էր ողջ սրահը (նախկին երկրպագուներին):

. . .

December 1, 2008

PUNK and FUNK: AIDS DAY IN YEREVAN


On December 1st, at 4pm we will gather at Vardan Mamikonyan's statue and start our march to the Republic Square, and after we will all go to Pushkin street, Avangard folk-club (Pushkin 3a) to start the main event at 5pm. This includes punk underground rock concert, presentations, films and live shows. During the event we'll distribute different information materials on HIV issues and condoms.

Rock bands: PINCET, INAD, LSD
presentation, social advertisements and movies about HIV, transmission, facts, discrimination are provided by local NGOs
live shows: NGO volunteers


The radio program "Lyunse" of Public Radio will broadcast a special program on HIV awareness issues, including interviews with NGO representatives.

Be with us and...

STOP AIDS. KEEP THE PROMISE

November 26, 2008

Correction: Feminist no.1!


We still didn't have any postings about Feminist!



"...The Women’s Resource Centre has initiated the publication of the first openly feminist magazine of modern Armenia, which will offer the opportunity to discuss and analyze the past, present and future of the feminist movement both in Armenia and in the world. Today there are many magazines that are “for” and “about women” that offer various remedies to become beautiful, charming, captivating, loved, successful, etc. The goal of Feminist is to pay particular attention to the woman, mostly to her psychological, social, economical and political issues, as well as to create a forum where women can express their desires, thoughts, and frustrations...

In solidarity,

Women’s Resource Centre”

November 25, 2008

In memoriam: S. Kurghinian



Proletarian poet Shushanik Kurghinian died eighty-one years ago yesterday.

She died quietly, in her apartment in Nor Malatia, in Yerevan. She was 51 years old and suffered from a bad heart that had been rapidly failing because of a rare case of exophthalmic goiter, a disease of the thyroid gland. She was in a lot of pain and was bedridden since 1925 when she broke her left leg. Here is a picture of her taken on June 4, 1926 in Moscow at the Botkin clinic where she was supposed to undergo an operation.
She looks youthful in the picture, sitting up on the narrow bed and—unlike herself—she is smiling at the camera. Kurghinian never smiled in photographs, maybe because she hated taking posed pictures. But this one isn’t a posed photograph. Perhaps the nurse had said something kind to her and the photographer was just taking a picture for a youth newsletter to demonstrate how the Soviet clinics were progressing in a new country even before its first pyatiletka, the Five Year Plan, was implemented. She believed in progress, in the new woman, and in socialism. The surgeon is German, she wrote in a letter to her daughter, Anush. He is a graduate from one of the best medical schools in Europe. Her tone is hopeful. She smiles. A few days later the German doctor will tell her that he cannot perform the operation due to her heart condition. She will return to her apartment in Nor Malatia and spend there her final days until her death on November 24, 1927.
> > >
Here is one of her anarchist poems, where she has abandoned the conventional quatrain structure. It's one of her best works—

Demon or Angel
by Shushanik Kurghinian
trans. S. Avagyan

Were I a tempest or a lightening bolt,
through the spaces of the infinite void,
under the pendulous hills of cloud
with thunderous flames ablaze I would roll,
mixing all creation in the galaxy, so that
He would tumble down from His sovereign throne,
so that the moon and stars would collapse in terror
from the plague of furies.
And the sky would weep, and so would
every idle spirit, the poison of anguish
would turn into bread, and the dream
of eternal life into excruciating labor.
And all creation into chaos, all into discord,
remain blurred in gloom and darkness:
an abyss of the deep and silent, the Inferno,
as it was in the past, immaterial and unfinished.

Having suckled all the liquids of heaven,
I would descend with invincible force,
holding that titanic captive under my heel,
hurling everything—winter and spring,
bird, animal, water, fire, mountain and stone,
maggot, worm, human, coiling serpent,
tree, flower and plant, seedling and blossom—
all crushed to the ground, I would pass
through His creation disguised as death,
everything to perish, all His work destroyed,
nothing remaining above or below. And I,
independent, autonomous, belonging to none,
would roam freely inside the unknown
so that no one could taste or see
my life, my face, my palpitating chest,
free and alone—demon or angel.

(20 May, 1907)

We did it and the media was there this time!

This is the first article about the march today, you can check the site for the photos.


ՀԻՇԵՑՐԵՑԻՆ, ՈՐ ՚ԻՍԿԱԿԱՆ ՏՂԱՄԱՐԴԸ ԿԻՆ ՉԻ ԾԵԾՈՒՄՙ
[19:28] 25 Նոյեմբերի, 2008

http://www.a1plus.am/am/?page=issue&iid=66636


՚Վերջ կանանց բռնությանըՙ, ՚Լռությունը պատիվ չի բերումՙ, ՚Սեռական բռնությունը հանցանք էՙ, ՚ Իսկական տղամարդը կին չի ծեծումՙ եւ այլ գրությամբ պաստառներով այսօր՝ կանանց նկատմամբ բռնության դեմ պայքարի միջազգային օրը, երթի էին դուրս եկել ՚Կանանց ռեսուրսային կենտրոնՙ Հ/Կ եւ այլ կազմակերպությունների անդամներ:

՚Կանանց նկատմամբ սեռական բռնությունը շարունակվում է միայն այն պատճառով, որ նրանք լռում են, հենց այդ լռությունը խախտելու համար էլ կազմակերպել ենք այս երթը:ՙ,- ՚Ա1+ՙ-ի հետ զրույցում նշեց, ՚Կանանց ռեսուրսային կենտրոնՙ Հ/Կ ծրագրի պատասխանատու Տաթեւիկ Աղաբեկյանը:

Ըստ նրա, միջոցառման մասին թեեւ ծանուցվել էր մի քանի օր առաջ, սակայն երթին բռնության ենթարկված կանայք չէին եկել:

Հիմնական խոչընդոտը նա համարեց կանանց նկատմամբ բռնության թեմայի քիչ լուսաբանումը եւ սեռական բռնության ենթարկված կանանց համար հաստատությունների բացակայությունը:

Անցնելով Բաղրամյան պողոտա- Կասկադի համալիր- Մաշտոցի պողոտա- Թումանյան փողոց- Աբովյան փողոց- Հանրապետության հրապարակ երթուղով` երթի մասնակիցները բաժանում էին թռուցիկներ, պատերին ամրացնում թերթիկներ:

Վերջին կանգառը կառավարության շենքի մոտ էր, որտեղ միջոցառման մասնակիցները նամակ հանձնեցին երկրի վարչապետին: Դրանում կոչ է արվում աջակցել կանանց նկատմամբ բռնության դեմ պայքարող կազմակեևրպություններին, մշակել բռնության կանխարգելման ուղղված պետական ծրագիր, մարզերում ստեղծել ռեսուրսային կենտրոններ եւ ապաստարաններ ու այս նպատակով գումար հատկացնել պետական բյուջեից:

Երթին մասնակցում էին նաեւ արտասահմանցի կամավորներ: Լիբանանահայ Նառա Ահարոնյանը եկել էր 6-ամյա դստեր հետ:

՚Ամեն տեղ կա այդ բռնությունը: Երկրներ կան, որ ունեն ռեսուսներ եւ օգնում են կանանց այդ իրավիճակում: Հայ կանայք ցանկանում են խոսել, սակայն կան շատ խոչընդոտներ՝ վախը, ամոթըՙ, -՚Ա1+ՙ-ի հետ զրույցում ասաց նա: Իսկ հոլանդացի Օլիվեր Վան Լիսհաութը ասաց. ՚Սա համարում եմ վատ երեւույթ: Ունեմ երեք քույր եւ երեք դուստր: Մարդկության 50 տոկոսը կանայք են եւ նրանց պետք է վերաբերել հավասարապեսՙ: Ի դեպ, երթի մի մասնակից ողջ ընթացում դեմքը ծածկել էր սեւ վզկապով եւ միայն թմբկահարում էր: Մեր հետաքրքրությանը ի պատասխան` նա ներկայացավ որպես Ծոմակ եւ ասաց, որ այս ձեւով ցանկանում է ասել, քանի որ երթը ընթանում է հանգիստ եւ լուռ, ապա իր փոխարեն խոսում են թմբուկները:

Երթի ընթացքում ՚Ա1+ՙ-ը հարցումներ իրականացրեց երեւանցիների շրջանում: Հարցված տղամարդկանց մեծ մասի կարծիքով` մեր երկրում կանանց նկատմամբ բռնության դրսեւորումներ գրեթե չկան:

՚Կինն ու տղամարդը իրենք պետք է պայքարեն ընտանեկան պրոբլեմների հետ: Իսկ դրանք բարձրաձայնելը համարում եմ սխալ, քանի որ դա նեղ անձնական է: Կինը ամոթով չպետք է թողնի իր ամուսնուն , այլ պահի նրա պատիվը ՙ,-ասաց կոնսերվատորիայի հինգերորդ կուրսի ուսանող Գեւորգ Էլբակյանը: Մինչդեռ հարցված աղջիկներն ու կանայք օրինակ բերելով իրենց շրջապատից՝ լավագույն ելքը համարեցին ամուսնալուծությունը:

Երթի շրջանակում բաժանվում էին նաեւ հայ կանանց անուններով գրություններ, եւ կազմակերպիչների խոսքով, դրանք այն կանանց անուններն են ովքեր Հայաստանի համար մեծ ներդրում են ունեցել, սակայն այսօր մոռացության են մատնվել: Ըստ կազմակերպիչների` մոռացված կանայք են, օրինակ` Զաբել Եսայանը, Մարիամ Խատիսյանը, Սաթենիկ Օհանջանյանը, եւ այլք:


REAL MEN DON’T BEAT WOMEN
[08:03 pm] 25 November, 2008

http://www.a1plus.am/en/?page=issue&iid=66643


“End to women’s violence”, “Silence is dishonorable”, “Sexual abuse is a crime”, “A real man doesn’t beat women”-these were just some of the posters held by members of the “Women’s Resource Center” NGO and other organizations as they organized a march on International Women's Violence Day.

“Sexual abuse against women is still active today because women are silent and the purpose of this march is to break the silence,” told “A1” correspondent of the “Women’s Resource Center” NGO Tatevik Aghabekyan.

According to her, although there was a notice for the march a couple of days ago, there was not much turnout.

Aghabekyan believes that the main impediment is not shedding enough light on violence against women and the lack of organizations fighting for sexually abused women.

The women were passing out flyers and putting them up on the walls during the marches in Yerevan. The last stop was near the Government building where participants handed a letter to the Armenian Premier. In the letter, the women call on the Premier to help the organizations fighting against violence against women, draft a state program aimed at preventing abuse, create resource centers in the Marzes and concede money from the state budget.

Foreign volunteers were also participating in the march. Lebanese-Armenian Nara Aharonyan was there with her 6 year-old daughter.

“There is violence everywhere. There are countries that have resources and help women in these situations. Armenian women want to speak out, but they are afraid and ashamed,” told “A1+” Nara Aharonyan. Dutch Oliver Van Lishaut said: “This is bad. I have three sisters and three daughters. Fifty-percent of mankind are women and they must be treated equally.”

During the march, “A1+” conducted some surveys among residents of Yerevan. According to a majority of Armenian men, there are not many cases of violence against women in Armenia.

“Men and women must solve family problems together. I don’t think it is right to raise the issues because they are strictly personal. The wife should not make her husband feel ashamed,” said fifth-year student of the Conservatory Gevorg Elbakyan.

The girls and women surveyed said that they consider divorce as the best option.

During the march, women were passing out papers with the names of women who have made contributions in Armenia, but have been forgotten. Among these women are Zabel Yesayan, Mariam Khatisyan, Satenik Ohanjanyan and others.

For more, watch video on youtube:

http://www.youtube.com/watch?v=nU49xKGJtRo&eurl=http://a1plus.am/en/?page=issue&iid=66643

Today, walking to stop violence...

The Women’s Resource Center of Yerevan is launching a series of events of activism to stop violence against women in Armenia and around the world.
Violence directed at women in Armenia is a serious problem according to a recent survey. The study revealed that a minimum of 1 in 3 Armenian women are subject to domestic violence and 20% of them suffer frequent and heavy violence. Moreover 60% of all interviewees agreed that “domestic violence is a wide-spread problem in Armenia”.
The consequences of domestic violence are severe and include detriment to physical and mental health. As well, domestic abuse poses a threat to children and erodes the children’s safe environment where the harassment of their mothers often occurs in full view.

Armenia has very limited resources for women living in violence. Also, the lack of domestic laws to protect women contributes to widespread silence on the issue.

The Women’s Resource Center demands that:
• The Armenian authorities should publicly support Armenian NGOs work at combating violence against women.
• The authorities of Armenia should address and prevent domestic and sexual violence.
• The authorities of Armenia should set up nationwide network of crisis centers and shelters offering advice and protection for women escaping violence.

On November 25, 2008, the International day to stop violence against women, the Collective of the Women’s Resource Center with other NGOs and human rights activists will march from Zarubyan 34 towards the Republic Square to voice their concerns and inform the population on the issue.
Activists and concerned people living outside of Armenia can join our action by holding a vigil in front of Armenian embassies abroad, on the same day.
A round-table discussion on ‘the reality of sexual violence in Armenia’ will take place on November 27 at 6pm, Writer’s Union building.

Women in the world and women in Armenia need our action and need laws! It is time to protect women’s physical, emotional and mental rights.


In solidarity with your mothers, sisters, wives, friends…..

Join us!
Peaceful March
WHEN: November 25, 2008 at 3 pm
WHERE: Meet at the Women’s center on Zarubyan 34 & Republic Square
Round-table
WHEN: November 27, 2008 at 6 pm
WHERE: Writer’s Union

November 15, 2008

...lsi xi eir hertapahin harcnum kotem vortex en caxum ba vor imana  hay enq))
... es dzez mi qani harc unem talu
... ha
...gitem vor aystex miaserakaneri hamar klub ka
... hym u vortex e
... es henc da dzeznic em uzum imanam
... ccccccccccchhhhhhhhhhhggggggggiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiittttttttttttemm
... internetun nael em haschen chem gtel
... hanec tuxty u sksec grel
... es um hamar es grum
... im hishoxutyan 
... barcraca hetevic
... olalaaaaaaaaaaaaa
...ay arp  karoxa giter iran es kpcnum
irakanum menq ayntexic einq galis
u kotemy arden kerel ein))))


November 14, 2008

November 25 - March to Stop Violence Against Women in Armenia and Around the World.

.


Join us!
Miatseq mez!

Departure @ 3pm from the Women's Resource Center

transgenders in Armenia

I think it is very courageous, check the link :

http://www.trans-armenia.blogspot.com

This is one of the stories written by the person in charge of the website:

Դեպք առաջին` տատիկ համար 1.
Ձմեռ էր, դուրս էի եկել պարզապես քայլելու, քանի որ չգիտեի թե ինչ անեի, ոտքով իջնում էի կասկադով ու քանի որ բավականին ցուրտ էր, իսկ ես տնից դուրս գալուց առաջ չափազանցրել էի սուրճի իմ բաժինը հասկանալի է, թե ինչի կարիք ունեի: Գնացի դեպի կասկադի զուգարանները, որպես կանոն խուսաբում եմ հասարակական զուգարաններից, բայց այս անգամ տարբերակ չկար: Եթե ինչ-որ մեկը այնտեղ եղել է, տեսել է, որ 3 տիպի զուգարան կա` կանանց, տղամարդկանց և հաշմանդամների: Որպես կանոն բոլոր մարդիկ նայում գտնում են, այն ցուցանակը, որ պետք է ու մտնում: Ես երկար կանգնեցի դրանց մոտ: Միանգամից բացառեցի հաշմանդամների զուգարանը, քանի որ դա շատ տգեղ կլիներ կարծում եմ նրանց նկատմամբ բարոյականության տեսանկյունից: Տղամարդկանց, խնդիր չեր լինի, եթե պատահաբար ԾԱՆՈԹ մարդ չհայտնվեր: Կանանց, մի գուցե աղմուկ լինի, նայեցի շուրջս հիմնականում կասկադում տղամարդիկ էին, մտածեցի, որ ամենաապահովը կանանցն է, ամենայն հավանականությամբ մարդ չի լինի, հետո էլ ծայրահեղ դեպքում "ապացույցներ" ունեմ, թե ինչու հենց այնտեղ ;)))
Արդեն դուրս էի գալիս այնտեղից մեկ էլ ՀՈՊ ու տատիկ հավաքարարը հայտնվեց, ոտքից գլուխ չափեց ոււււււււււ վայ մամա ջան "քեզ ով ա թողել ստեղ .... պիիիի ... հն??", փորձեցի հանգստությունս պահպանել ու հանգիստ պատասխանեցի "բա ուր գնայի?" տատիկին թվաց ես իրան ձեռ եմ առնում))))) ես զգացի, որ հեսա լավ չի լինի ու որոշեցի առանց բացատրությունների դուրս փախնել, մեկ էլ տատիկի մոտ ինչ ոչ կոնտակտներ իրար կպան հետևիցս ասեց. "խի աղջիկ ես?", առանց կանգնելու գլխով արեցի ու դուրս թռա... բայց տատիկը հլը չեր հանգստանում, երևի ուզում էր հաստատ պարզեր, կամ չեր հավատում կամ մանթո էր չեմ կարա ասեմ, բայց ինքն էլ հետևիցս վազեց դուրս ու արդեն էտ ներսի մասում լիքը մարդ, հետևիցս գոռաց. "գոնե ջուրը քաշել ես????")))))

inqnadimankar

November 13, 2008

The First Queer President

Toni Morrisson once proclaimed Bill Clinton the First Black President.
I'm no Morrisson, but doesn't it make sense that Obama, then, would actually be the First Queer President?
Hear me out: he has had to search himself, as a biracial man, much the way many queer people do. He had to straddle two worlds, accused of being not black enough for the Blacks, and not considered white by anyone who looked at him, but in reality the people who raised him, who most loved and cared for him, were Caucasian. He had to ask himself who he was, and over time, and much thought, and prayer, and soul searching, figured out a way to be himself and yet also bring people together.
This dynamic of facilitating people's view of you is something queers are used to. They have to come out to their families and help them along towards acceptance. They are sometimes out and proud in one area of their life, among their true friends, but not in another, for fear of putting someone off on the job or at church. This kind of management of self and constant negotiation of expressing one's true core: Obama and the queers have this in common.
So just imagine that, imagine in the future the first truly Queer President (and not just a symbolic one), at a time when the Mormons poured their money to overturn Gay Marriage in California, rendering less rights for queer married couples once more. You know, Rodney King and the L.A. Riots occurred under Clinton's administration.
So maybe it's time we all imagine the First Queer President. When I had this thought, I couldn't even do it -- the concept was so foreign and strange to me, as it must have been for all those people who marched in Alabama in the early 60s. But MLK had a dream.
His partner will be the First Gentleman, who will work to fight AIDS worldwide. Their children will be sent to the Washington DC public schools, following in Amy Carter's footsteps. The First Queer President will be a feminist; half his cabinet will be female, so will his VP, and he will support Roe v Wade, which will cause someone to call him the First Woman President. That is, if she hasn't already existed.

November 7, 2008

օբամա!!!

ՕoooooԲբբբբբԱաաաաաաաաաաաաաաաաաՄմմմմԱաաաաաաաաաաաաաա!!!

November 2, 2008

Not that I am a Writer or Keep Diaries...




I am sitting in the non-space of the Istanbul airport- glamorous, anonymous and alienating, with its boutiques, packaged and shiny oriental "Old Bazar", the green lounge, duty free shops. It is nothing like "reality" out there, on the street, with its contradictions, failures, disappointments but also fulfillments. Since I resisted the temptation of crashing in the airport hotel for 5 hours before my flight to Ljubljana in the face of terrible exhaustion, I decided to treat myself with a coffee and a 10 euro Caesar Salad in the fancy green lounge. Amongst spicy chicken, lettuce and cheese, there is a corpse of a fruit-fly in my salad, I guess prominently playing the role of the Caesar. I am writing this at the very moment of contemplating over the fruit fly in my salad (at least it comes with wifi).

People are passing by, as if they were never here - anonymously, indifferently, transiently (do these words exist in English?). There are bodily smells and then sterilization of smells, smells, sterilization of smells...smells....again...

The phantasmagorical spectacle of the airport which nevertheless refuses to become a flaneur, is the diametrical opposite of the film I have been watching during the long hours of waiting. It is called "Half Moon" by Kurdish Iranian director Bahman Ghodabi, a part of Aras' collection of movies given to me to help to kill time. I expect to actively participate in and personally execute the assassination of time while in Ljubljana and/or between Ljubljana, Istanbul and Cairo. This is a preventive killing to avoid past experiences of depression and disappointment in this sleepy and repressed city of desires (It will also prevent my friend Tevz to attribute my depression to the disposition of stars in the sky. Last time he claimed that the most depressing Monday in my life was already being declared as the most depressing day of the year by scientists and astrologists alike, even before it started for me...give me a break...)

But I want to tell you more about the Kurdish film... While watching it, I had two terrifying realizations: 1. the sublime lies not within the horrifying power of the beauty but within simplicity. 2. I have to make a scandalous announcement: I am BIOLOGICALLY over-identifying myself with the Kurds. I had briefly experienced this feeling while traveling in Eastern Anatolia. There, for the first time I saw women and men with similar facial features and greenish/yellowish/grayish eyes I inherited from my grandfather's side and that I share with him, his mother and my father. But this feeling has been forgotten, only to strike back now more powerfully than ever. The scandal in this confession for me is not my cultural self-identification with the Kurdish people but the very biological one... I never sought to find out my blood origins or family roots because I have always felt (up)rooted in a cultural and historical community and because I don't believe in the primordial identification with blood...that's is why this internal biological identification with the kurds it so upsetting for me...I feel strange to myself...I feel queer.... (not that I necessarily have to use this word to justify posting this message on a queer blog).
Sorry for talking too much...it is because of the sleepless night and my confused brain.
Angela

October 31, 2008

մաս մաս առաջինից

. . .

Քաղաքավարությունից ելնելով, կամ ո՞ր քաղաքից: Ո՞ր քաղաքի վարվելաձևերից ելնելով կամ վայելուչ ո՞ւմ համար և ինչո՞ւ պիտի ելնենք ու հիմնվենք հենց մի (այդ) քաղաքի վարք ու բարքերին: Բայց սկիզբը նման է բոլոր մյուս սկզբներին: Այն անհանգիստ է և ստեղծում է մեր մեջ անհանգստություն, քանի որ ստեղծվում է այն զգացմունքից որ անհրաժեշտ է ստեղծել ինչ-որ բան որ վերջ կդնի հանգիստ կամ բթացնող մեր առօրյային: Գիտությունը կրնկնության աղջիկն է:

-- Կարդացե՞լ ես նրա նոր վեպը, ոնց էր վերնագիրը . . . հիմա չեմ հիշում: Մաս-մաս տպվում է «Ինքնագրում»:

-- Վե՞պ . . . ի՞նչ վեպ:

-- Վերնագիրը չեմ հիշում: Կարծեմ «Զարգարյանի աղջիկները» . . . կամ թե «Զարգարյանի դասարանում» . . . Վստահ չեմ, բայց ոնց որ հիշում եմ վերնագիրը հաստատուն էր, այս անգամ, որոշակիորեն նպատակադրված:

-- Որոշակի ի՞նչ . . . Ի՞նչ: Ի՞նչ նպատակ: Ո՞ւմ համար . . . Ո՞վ է կարդացել:

-- ___________________-ը . . . Ասում էր, վեպը ճիշտ է, ինչ որ տեղ երկխոսություն է ինքն իր հետ, բայց այնուամենայնիվ ընթերցողին էլ է ներգրավում ու նվիրված է սիրելի մարդկանց:

-- Ո՞ւ . . .

-- Ու շատ կարևոր է, երբ գրքի սկզբում կամ վերջում, բայց ավելի լավ է սկզբում, գրողը նշում է, թե ինչի համար է ինքը գրում, ինչի համար է ինքը կարիքը զգացել այդ գիրքը գրելու . . .

-- Բայց դու, այ դու ինչ ես մտածում, քո կարծիքը ո՞րն է:

-- Ես չեմ կարդացել, ճիշտն ասած, բայց այ _________________-ը ասում էր, թե նրա գրած ամեն մի հատվածն ընթերցողին կլանում է . . . բնատուր տաղանդի շնորհիվ: Անցած հինգշաբթի այդպես նստած էինք Կարմիրում . . . վիճում էր ____________________-ի հետ:

-- Ո՞ւմ հետ . . . Որ ի՞նչ . . .

-- Դե _____________-ն ասում էր որ նրա ամեն մի հատվածը, դե գիտես, նա հատվածային է գրում, որ նրա գրականությունը հոսում է առվակի նման . . .

-- Ի՞նչ առվակ . . . Եթե հատվածային է գրում . . . չեմ հասկանում:

-- Դե դրա համար էլ _______________-ն ասում էր, ու ______________-ը իհարկե չէր համաձայնվում, բայց ասում էր թե նրա ասելիքը դառնում է բառ, իսկ բառը` տեքստ, ու տեքստն իր հերթին ճանապարհ դեպի գրողի ներաշխարհը . . .

-- Ի՞նչ . . . Դու երևի . . . Ի՞նչ . . . Երևի ուրիշ գրքի մասին ես խոսում . . .

-- Բայց դու ի՞նչ ես հասկանում . . . Նրա լեզուն, ինչպես և թեման անբռնազբոսիկ է: Նա ստեղծում է գրականություն մի լեզվով, որով խոսում է, ինչը կարծում եմ, մեր գրականության ամենակարևոր խնդիրներից մեկն է, հաղթահարել գրական ու խոսակցական լեզուների տարբերությունը:

-- Ինչի՞ մասին . . .

-- Նու, բարդ է այդպես միանգամից նկարագրել, ______________-ը իհարկե մի քանի անգամ կարդալուց հետո, պետք է, անհրաժեշտ է մի քանի անգամ վրայով անցնել, ասում է, ու հենց այնպես չէ, այլ ուշադրություն պիտի դարձնես ամեն բառին, տարբեր կերպարների ու գրքերի սինթեզ է, իսկ թեման, նու չգիտեմ, կարող եմ այսքանը ասել` անդրադառնում է մեր ներկա ժամանակին, այսօրվա մասին է . . .

Նա ուներ մի սովորույթ:

Բացի այդ, ուզում էր որ սկսեմ նկարագրել Արաքսին:

Ու հիշում է. վեց-յոթ տարեկան հասակում, երբ քունը չէր տանում, սպասելով ու ձանձրույթից, իհարկե, անքուն ու ձանձրացած զննում էր պաստառի զարդանախշերը, բաց կապույտ ֆոնին մանուշակի թերթերի նման շեղակիորեն թեքված մեծ rաձև, ու տեղ-տեղ գծերը չէին համընկնում, չէին շարունակվում, ու նա մտովի փորձում էր գտնել այդ կիսատ նախշերն ու շարունակել իր պատկերացմամբ, բաց մասերը լրացնել իր անհամաչափ ու ձանձրացած նախշերով:

Նկարագրի, ասում է, գրինրանկարը, եթե Արաքսը նկար է, պատկերավոր ու նկարագրելի, եթե Արաքսը նկարանման է ու երկչափ: Գրի Արաքսի մասին, ու գրի նրան առանց նկարի: Ի՞նչ է նկարագրությունը, եթե չունենք նկար: Գրի ցանկությունը: Որ ցանկանում եմ գրես ու գրելով հիշեցնես, բայց նորովի ու նոր ձևով, որ նորից հասկանամ, որ զգամ նրա ներկայությունը ու նրա տեղ-տեղ բացակայությունը ու անհանգստությունը որով պարուրվում եմ այդ բացակայությունից: Հիմա այս վայրկյանիս այս տողում ստեղծում ես անորոշ, անդուր մի զգացմունք, որ ակնկալում եմ, սպասում եմ իզուր, ու կանխազգալով հիասթափվում եմ որ չի լինելու նկարագրություն, որ չունես նրան նկարագրելու կարողությունը, որովհետև հասկանում ես գիտես աղոտ կերպով զգում ես որ ձախողվելու ես ու միայն այդպես, հասկանալով ու զգալով ու հասկանալու ու զգալու համար:

. . .

Project: Ghost Archive by Tsomak

Artwork by Tsomak for the 9th Annual Gyumri International Biennial of Contemporary Art (2008). Please note this is a scan of a postcard and not the original file; unfortunately, this affects the quality of the image (please take this into consideration when viewing, thank you).

ես էս ֆոթոն «քոփի» եմ արել, տրա համար ել եդ գան ել լաւ չի ստացվել. կներեք երեխերք ջան ու խնդրում եմ նկատի արնել դա նայելուց:

Yay! Pincet!



This is a poster for a concert that took place on October 19, 2008, in Yerevan, where a number of Armenian bands performed, including our very own Pincet!

Էս «փլագարդը» հայտարարում է մի համերգ վորը տեղի ունեցաւ Հոկտեմբերի 19-ին, Երեվանում. «Փինձեթ»ը մասնակցեց:

October 21, 2008

Queering New York

You are invited to

Gartal

an Armenian literary reading series

featuring

Milena Abrahamyan
Christopher Atamian
Aida Zilelian-Silak

Wednesday November 12
6-8 pm
downstairs at the Cornelia Street Cafe
29 Cornelia Street
between W 4th and Bleecker
West of 6th Ave in Greenwich Village
Subway: ACEBDFV to W 4th St
212 989-9319 for reservations and info
$10 cover includes a drink
http://armeniandrama.org/GARTAL.php

About the Readers

Milena Abrahamyan is majoring in Creative Writing, Psychology and Women's Studies at Hunter College. Her poetry and prose, which can be viewed on her blog www.inarmenia.blogspot.com, concentrate on themes of coming into her own as an Armenian, queer woman.  She is working on a memoir about immigrating from Armenia at ten years of age and how growing up in New York City has shaped her. She is passionate about women and their stories and hopes that by telling her own story she can reach other women who find themselves in a similar disposition.

Christopher Atamian is a writer, producer and director.  His creative work has appeared in Ararat Magazine, The Armenian Poetry Project and  www.yevrobatsi.org, where he writes a column on culture and politics.  He recently completed his first novel, "Speaking French," a coming of  age story about a precocious Armenian boy and his adventures in the New York City of the eighties.  He has translated Nicholas Sarafian and written a one woman play about Zabelle Yessayan. Christopher has directed and/or produced six short films, including a dance film "Psychic Data Mining" with choreographer Luke Wiley and "Shad  Shakar Mi Ooder" with Melissa Boyajian and Nancy Agabian.  He produced the 2004 Armenian International Film Festival of New York with Anahid Kassabian and the 2006 OBIE Award-wining play "Trouble in Paradise" at the Hudson Guild Theater.  He is a frequent contributor to the New York Times, The Village Voice, Dance Magazine, The New York Press, and the Beirut Star.  He is currently working on a book of criticism on Armenian film entitled "Deconstructing Ararat," and a feature-legth film script on the poet Hart Crane.  Christopher is a graduate of Harvard, Columbia and USC and attended Collegiate School in New York City.

Aida Zilelian-Silak is an English teacher at Long Island City High School. She has written two novels - "The Girl Who Cried Tuscany", a series of stories about her experiences growing up in American as a first-generation American-Armenian, and "The Hollowing Moon", about a young girl escaping from her family and traveling through the Midwest. Her short story "With Great Affection, Sophie" was recently published in the April issue of Pen Pusher magazine in London.

ABOUT GARTAL: Since December 2002, Gartal ("to read" in Armenian) has been an independent forum for both established and emerging writers of Armenian descent and/or writers dealing with Armenian themes to read their poetry, fiction, creative nonfiction and dramatic texts to the public. Coordinated by writer Nancy Agabian, Gartal brings together, via the dual acts of reading and listening, diverse Armenian constituencies, from the progressive to the traditional. A particular effort is made to give voice to Armenian stories that haven't been widely heard, including those of mixed race, various religions, different economic backgrounds, and gay and lesbian Armenians. For more information about the series, visit http://armeniandrama.org/GARTAL.php or email nancyagabian@gmail.com.

October 13, 2008

զարուբյանի կանայք: հատված առաջին մասից

.


Նա ուզում էր: Փորձելով, փորձարկելով, ու փորձվելով: Ուզում էր սկսել, բայց ինչպես են ընդհանրապես սկսում, սկսելով ու ստեղծելով, ստեղծելով, ջնջելով ու սկսելով: Սա իհարկե այն չէ ինչ նախորդը: Սա նոր գիրք է: Նորույթ: Նորովի ընկալվող, նորից ու նորից ընկալվելու ու վերընկալվելու համար: Մասնավորապես գրված ու գրավիչ, հայտարարված ու հայտարարելով, որ այն ինչ նոր է ու արտակարգ իրենից ներկայացնում է նորույթ: Ծածկագիր: Կամ ծածկագրված պատմություն մեկ օրվա մասին:

Գրասենյակի անկյուններից մեկում շարված էին Արաքսի կտավները: Թող սա լինի սկիզբը: Վեպի սկիզբը, որը սկսվում է այսպես:

Ես ինձ կրկին չեմ կարողանում զսպել, ասում է: Լուսինեն: Չգիտեմ ինչպես դադարեցնեմ այն ինչ համարյա արդեն սկսվել է: Սկզբում ուզում էի անակնկալի բերել, բայց փորձում էի ամեն ինչ անել մեղմորեն, ոչ շատ հանկարծակի:

Որն է տարբերությունը: Հարցնում եմ ես: Որն ես նախընտրում` Դավթյան, թե Թալալյան: Նա պատասխանում է, արտոնությամբ, ասում է որ տարբերությունը նախընտրելու մեջ է, այն որ գտել է նախընտրելին, որ գիտի թե որն է իր նախընտրելի բնութագիրը:

Հետո ավելացնում է. հեշտ չէ սկսելը:

Նա ուզում է որ սկսեմ նկարագրել Արաքսին: Ցանկություն է հայտնում: Նկարագրի: Նրա նրբագեղ կազմվածքը, նրա սև, կոնքերն ամուր գրկող շորը, նկարագրի նրա մազերը:

Հիմա, այս պահին:

Անհրաժեշտ է սկզբում ամեն ինչ տնտղել սկզբից:

Ընկեր Մարտիրոսյանի դասարանում, որը գտնվում էր երրորդ հարկի ձախ ծայրամասում, ուսուցչարանից մի քանի դուռ այն կողմ, չկային գրասեղաններ: Պատի երկարությամբ շարված էին տարբեր գույների երկաթե պատվանդանների վրա պտտվող բազկաթոռներ: Դասամիջոցին բոլորիս հարկադրում էր դուրս գալ միջանցք:

Այդ տարիներին ունեինք երկընտրանք. նստել ընկեր Մարտիրոսյանի անգլերենի գրականության դասընթացներին կամ սովորել մեքենագրություն ընկեր Կուպալյանի աշխատանոցում, վարժված քարտուղարներ դառնալու ակնկալիքով:

Զանգից հետո, երբ վերադառնում էինք դասարան:

Դասամիջոցին ընկեր Մուրադյանը: Նրա կարճ կտրած մազերը: Երկուսով կողպվում էին պտտվող բազկաթոռների սենյակում: Զանգից հետո, երբ վերադառնում էինք դասարան, վարագույրների արանքներից թափանցող արևի շողերին դեռ կախված էին ծխի քուլաները: Ամեն օր ու համարյա ամեն օր:

Կարդում էինք Մոէմի «Լուսինն ու վեց պենսը»: Հետո մի գիրք, որը գիրք չէր այլ մի ամբողջ աշխարհ: Կարդում էինք ու կարդալով զգում թե ինչպես են մեր աչքերի տակ հայտնվում մուգ կիսաշրջաններ: Փոքր պատյանով այդ գիրքը, որի կազմը փոփոխվում էր ամեն օր, ձեռքից ձեռք անցնելով, մաշվելով ու մաշելով մեր օրագրերը:

Մի օր զանգից հետո:

Նա ուներ մի սովորույթ: Սկսում էր ու հետո ամեն ինչ ջնջում, նորից սկսում: Ես նույնպես:

Մի ուրբաթ օր, մի օր զանգից հետո, ընկեր Մարտիրոսյանը որոշակի տրամադրվածությամբ ու որոշակի անհոգությամբ մեզ արտոնում է լսել Էլլա Ֆիցջերալդի երգերից մեկը: Այդ օրը բացականեր շատ կային: Դեռ շարունակվում էին Օպերայի ցույցերը: Լսեք ու լսելով, գրեք ու գրելով, զարթնեք ու զարթոնքով ու զարթնելով: Ասում էր Ելենա Մարտիրոսյանը: Նստած ճոճվող բազկաթոռներին, ներծծելով ծխի մնացորդները, լսում էինք առանց բառերը հասկանալու, բայց հասկանալով ռիթմի խախտող ուժի հնարավորություններն ու նրա հոսանքի ուղին շեղելու հատկությունները ու այդ պահին ու այդ պահից հետո:

Ու այդ պահին:

Այդ պահից հետո:

Իհարկե շատերը կուզենային որ գիրքը սկսվեր այսպես: Անկեղծորեն: Այնքանով անկեղծ, որ ինքն իր առաջ բաց լիներ, որ չհանդգներ ինքն իրեն կեղծել, խոսեր կյանքի փորձից ու լիներ ինքնաբուխ: Սա գրականության գոյության միակ ձևն է, նշում է գրականագետը: Գրականությունը ինքնամաքրման պրոցես է ստորակետ թերապիայի մի ձև վերջակետ եթե ինքդ քեզ կեղծես ստորակետ դա ինքնաթունավորման նման մի բան է վերջակետ

Բայց այստեղ, այս գրքում, իհարկե խոսքը գնում է ոչ թե լրագրային սկզբի մասին: Այստեղ, այս էջերում ինձ անհրաժեշտ է գտնել նոր սկիզբ:

Նորը կապ չունի անկեղծության հետ:

Նորը միգուցե թաքնված է հիշողության մեջ: Միգուցե այն ծրագրում է ապագան: Նորի մեջ միգուցե կգտնես հիասթափություն, սիրելիս, ու հիասթափված կփակես այս գիրքը: Միգուցե նորի մեջ ստեղծվում է այն նախադասությունը, որի ֆունկցիան էր անվանել այն ինչն արդեն անվանվել է հազար ու մի անգամ, բայց որն անհրաժեշտ է նկարագրել նորից նոր ձևով: Անհանգիստ է նորը: Թափառական, ու թվում է թե անպիտան: Նորը շռայլ է ու քմահաճ. այն վատնում է քո ժամանակը, հատում բոլորի համբերությունը: Անսովոր է, տարօրինակ ու արտառոց: Ու միգուցե նորի մեջ կա բացառիկը, որը խիստ ոգևորիչ է ու վտանգավոր: Նորը մի շրջագիծ է ու նորից:

Քաղաքավարությունից ելնելով ու արդեն ասվել է ու կասվի եկող էջերում:

Գրականագետը օգտագործում է հին ածականներ, հնացած լեզու, չորացած ու կարծրացած բառեր նորը գտնելու ու հետազոտելու ուղղված ու ձախողվող իր գիտարշավում: Համենայն դեպս նավը նրա չի կարողանում տեղից պոկվել, այն լռված է ծանծաղուտներում, չի կարող ու չի կարողանալու հասնել տեղ, ու քաղաքավարությունից ելնելով արդեն ասվել է: Որքան էլ հին նավերը վերանորոգվեն ու վերակառուցվեն, ու որքան էլ թիավարները ուժ գործադրեն նրանց ժամկետը լրացել է: Ու քաղաքավարությունից ելնելով թող ասվի ու նորից ու նորովի:

Յուրաքանչյուր կերպար կարող է հանկարծակիորեն փոխվել ու փոփոխել իր անունը, վերանվանվել ու բնութափոխվել. նրանք անընդհատ նոր անձնագրեր են պահանջում սահմաններն անցնելու համար: Հետևաբար անհնար է հնարավոր չէ ու չկա հնար անկեղծորեն գրի առնել կամ փոխանցել այն ամենը ինչ որ նա/նրանք մտադրված են ասել կամ մտածել կամ մտածում են կամ մտադրված լինելով մտապահում են ու չեն ասում կամ գիտեն ու մտածում են կամ չեն մտածում:

Քաղաքավարությունից ելնելով, կամ որ քաղաքից: Որ քաղաքի վարվելաձևերից ելնելով կամ վայելուչ ում համար և ինչու պիտի ելնենք ու հիմնվենք հենց մի (այդ) քաղաքի վարք ու բարքերին: Բայց սկիզբը նման է բոլոր մյուս սկզբներին: Այն անհանգիստ է և ստեղծում է մեր մեջ անհանգստություն, քանի որ ստեղծվում է այն զգացմունքից որ անհրաժեշտ է ստեղծել ինչ-որ բան որ վերջ կդնի հանգիստ կամ բթացնող մեր առօրյային:

October 11, 2008

Mentioned in Nowiswhere Magazine

Check out the October issue of Nowiswhere Magazine, coedited by Veronika Hauer and Fatos Ustek. The article titled "Art in Armenia" by Rana Ozturk features a short blurb about WOW -- "impressive in their activeness and enthusiasm about bringing new, hardly discussed issues in the Armenian agenda." According to Ozturk, WOW suggests "a different reading of the present and imagining possible ways of changing it into the future." Read more here.

September 20, 2008

About Who We Are

“Coming To You To Not Be With You
Women-Oriented Women’s Collective August 3-4, 2008, Yerevan, Armenia
Zarubyan 34, Utopiana and Women’s Resource Center

Women-Oriented Women (WOW). Exhibition Project: Arpi Adamyan, Shushan Avagyan, Sarah Chance, Lusine Chergeshtyan, Adrineh, Angela Harutyunyan, Alina Martiros, Astghik Melkonyan, Lusine Talalyan, Tsomak


Parting and Reunion as Processes of Subjectivization
By Angela Harutyunyan

The opening of the exhibition took place on August 3rd, in the garden of Utopiana and Women’s Resource Center in Yerevan, and the 4th was reserved for a video screening and public discussions. The correspondent of gazeta.ru in Armenia writes that the exhibition was the first ecological artistic activism in Armenia, while Polish curator Pawel Leszkowicz comments in his Yerevan impressions on rhiz.eu that the exhibition was the first one to represent experiences of Armenian homosexual and bisexual women (“as well as straight women allies”). However, many were confused by the lack of representation or at least a type of representation which is constructed by the hetero-normative regime to convey and materialize homosexual women’s experience. It seemed that the confusion was partly caused by the absence of a direct and clear message as well as easily identified codes of perceived homosexuality: there were no pornographic works or outwardly provocative gestures. In its willingness to pose questions rather than impose answers as well as with its lack of a single thematic line, the exhibition was more of a discursive platform than a representational project. Although opening up a discussion of experiences of concrete women, it nevertheless had no claims of presenting and expressing these experiences or specifically packaged identities. We wanted to talk not so much about the expressions of queer identities but about a queering look. This was a look, which never repeats or always repeats as “the same but not quite.” The ambiguity, always already present in the look, was that which defined the project not as a complete representational show but as a platform for communication. It was this ambiguity that our colleague-artists friends, completely immersed in a revolutionary fervor of the present moment, described as a politically inappropriate position. They were talking with a tone of revolutionary urgency which demands direct and clear-cut statements. Instead, the project was offering self-reflection and negotiation, which brought about a set of questions: Is visibility always empowering? Is it possible to find ways of subjectivisation which do not assume an expression of pre-existing identities and in which what is visible can be deceiving and partial while what is invisible, inaudible and ungraspable, meaningful? Is it possible to articulate subjectivities or modes of subjectivisation in-between visibility and invisibility, within the inherently relational exchange between the Self and the Other and in the dialectics of partition and coming together.

The identity politics of the post-modern age packages and sells identities and differences, taking outwardly manifested and self-stylized appearances as signs of these differences; it commercializes and bureaucratizes desires. Instead, “Coming to You Not To Be With You” does not exclude the failure of desire within the dialectics of partition and reunion, thus it escapes the circle of being identified and marketed, easily named and framed. It strives to offer an ongoing dialogue which never excludes the possibility of failure of communication either.


A Conversation with Members of the Women-Oriented Women’s Collective, who organized the exhibit Coming to You to not Be with You” as part of their ongoing project of Self-Mapping: Queering the City
By Shushan Avagyan

The idea of “self-mapping” came about in a very spontaneous way; in December 2007 Sarah and I had gone to see an exhibit at the Art Institute of Chicago, which we started to discuss on the Women-Oriented Women’s (WOW) listserv: “The exhibit is about the streets, buildings, and boroughs of Chicago. The artists have used various techniques: embroidery, photography, graffiti, one of the works consisted of Arabic spices and herbs to create a mandala-shaped map, i.e. the map of the Arab neighborhood in Chicago perceived through the subjectivity of the artist. In other words, the topography of the city conceived through your own prism of perception and interpretation. There also were video-installations . . .” Angela Harutyunyan responded: “I like this idea of mapping of the self, especially because it is connected with issues that I have been lately obsessed with: imaginary geography, “phantasmic topography,” the city not as it really is but as it exists in our consciousness, in our imagination, or as we see it, feel it, perceive it through our bodies. I think that there is some radical potential in this kind of different, diverse conception of the city (rather than the symbolic regime dictating us how to perceive things, conditioning modes of behavior which serve to power structures)—imagining, interpreting and claiming the space of the city through our own memories, on our terms and in our ways . . . To broaden the idea of mapping, we can also question the recent architectural changes in the city and the forms of desire and subjectivity that they prescribe.” Then we started thinking seriously about these issues and bouncing ideas from our own perspectives. Lusine Chergeshtyan wrote back: “We could base our self-mapping on the topography of love and relationship: memories that record chronologically where and when we first talked about queerness, spaces in which we have had positive experiences and felt free, or spaces that have confined or oppressed us, spaces where we met and formed a group, where we found allies who understood us and whom we understood . . .” Astghik Melkonyan began to conceive her self-mapping in terms of performance art: “There will be silhouettes of couples. I haven’t decided how many, but they are going to be life-size, or maybe not so large. They will be on the ground. I will use flour, sieved through a kitchen flour sifter. Which means I’ll have to make a large template and use the flour to achieve the stenciled image . . . I want to have several images in several places and I need people to be able to interact with those images . . .” Adrineh and Alina Martiros, both from Canada, joined the group in March, and in August the collective—Arpi Adamyan, Astghik Melkonyan, Tsomak, Lusine Talalyan, Adrineh, Lusine Chergeshtyan, Alina Martiros, Angela Harutyunyan, Sarah Chance and I—gathered in the garden of Zarubyan 34 in Yerevan.

Shushan Avagyan: My first question is for Lusine Talalyan. Why was it significant for you to participate in this project of self-mapping (now that you are looking back at the exhibit after approximately a month)? What expectations did you have during the initial stages of the project, during the summer of 2007, and at the end, after one year? Also, what was the strangest or the most unexpected aspect for you in regards to the exhibit? For example, the most bizarre thing for me was the unanimous silence of the news media about the project, with the exception of the Russian paper, gazeta.ru, which echoed with a small article.

Lusine Talalyan: When we had just started thinking about a collective project and when we held our first meetings, I imagined that we would unite as a large group of women and try to understand our own sexualities, our place in society and also our place in the realm of art. It was perhaps the association with society (or the idea of “coming out” to the public) that became one of the main reasons that created arguments, disagreements, and some artists refused to participate in the project. Or maybe that wasn’t the only reason, but in any case, that objective, that desire to have a unified group of artists wasn’t fully realized in the end. The only open manifests about the focus of our project (the mapping of our “queer” selves onto the city) were the placards that we posted all over the city and the blog that we created, oh and, of course, the fact that we invited news reporters. But the most desirable prospect that was realized for me was that we all came together and that the exhibit happened. This is the only (queer) exhibit that I have participated in. We came together being so diverse but at the same time being able to underline our similarities, and this was the most exciting and unexpected thing for me. And it made me think that about the Soviet epoch when they tried gay men, not women, which brought many people to think that gay men were more oppressed than women (homosexuality has always been associated with men, they have been incarcerated and punished for being gay, etc.). But maybe the issue is elsewhere: the fact that queer women weren’t incarcerated back then, meaning that a woman’s violation of societal laws wasn’t conceived as a “violation” and hence completely censored or erased from society’s consciousness, is very much analogous to contemporary views. It falls into the same logic of reporters “failing” to report about the exhibit; this phenomenon is precisely the same politics of erasure. It’s that same mentality that says: sexual relationships between women can’t be taken seriously or it can’t be perceived seriously and so there is no reason to even talk about that . . .

Shushan Avagyan: What do you think is our greatest fear in regards to society? Some of the artists in our project, including yourself, have shown their work in large-scale exhibitions, but in those exhibitions their work wasn’t thematized or labeled as “queer.”

Lusine Talalyan: I’ll talk about my own fears regarding society. One of my biggest fears is coming out to my parents: no matter how strongly I believe or hypothesize that they know, I am certain that they don’t want to HEAR about it, and so I don’t want to talk to them about it. At first I was afraid that they might hear from somewhere else or from someone else, but as strange as it is now I don’t care about that. If they find out, that’s fine, but I am not going to come out to them. I don’t know, perhaps I might have a different view on this later . . .

But what I’m afraid of most is that we (as a collective) might become an instrument, that not only do they not critique or label us, but on the contrary, they decide to support us financially, presenting themselves as advocates of progressivism. This implies glamorizing and normalizing what is queer and turning us into their ideological tokens. In the first case with labeling, I think that it’s possible to have or to create a genuine dialog, whereas in the second case the opportunity for a dialog is lost. This is why it was so important that we didn’t have any international organizations that supported us financially; we did everything through our own means and abilities.

When you talk about labeling in exhibitions, what do you mean, Shushan, labeling done by artists themselves or by critics? This brings up a very interesting point, and I had completely forgotten about it—the exhibit that I did with Tatevik (Hakobyan) in 2004, titled “Anyone Who Has the Delusion to Consider Herself Not Deceived.” The fact that I’d forgotten that my works have been discussed in terms of lesbian relations, means something. Susanna Gyulamiryan was the curator and the entire text was about lesbian relations in terms of failed love. Then, of course, it was this project of self-mapping that made it possible to talk publicly about homosexuality in Armenia through art, and most importantly not as a gossip, at that. Today, Arpi, Lara and I were talking about the exhibit again and how, for us, the project was realized, that the event had taken place, and that our objective wasn’t at all to produce a final “product” . . .

Shushan Avagyan: Arpi, you have participated in a variety of exhibitions in the past—was this one any different? How so? What motivates your own project of self-mapping?

Arpi Adamyan: My first exhibition was at NPAK when I was 15; I wasn’t even a student at the Academy of Fine Arts yet. I have periodically shown my work in group exhibitions at NPAK and other places since then. Meeting artists such as Lusine and Asya, who are older than me, has helped me understand many things. It is perhaps for this reason that being queer has never been strange to me (a confounding contradiction of the terms “queer” and “strange”). It was never shocking to me when I came out to myself. And I would like to thank both Lusines (Talalyan and Chergeshtyan), Asya, Sona for this.

Shushan Avagyan: How was your collaboration with Lusine Talalyan conceived and what form did it acquire at the end? Is that how you imagined the piece from the very beginning?

Arpi Adamyan: I have always had an affective connection with Lusine’s work; for me, her videos represent the moving version of my paintings. Lusine might not necessarily agree with me—these are my own perceptions. Surely there are differences in our works as well, but by speaking about similarities I want to stress how unified our work is. Collaboration became possible, I think, due to the fact that we kept influencing one another during the past few months. For me, this is an important factor, since it replaced the conventional “malady” of artists, if you will, the imperative to be original, unique, with the need to be unified, to be able to solve issues together, and to share a perspective . . .

After several other collaborative projects I can say that this was my first collaboration that was successful and wasn’t just limited to the designated one week of the show but is continuing till this day. During one of our conversations Lusine underscored that “giving and taking” works for us. I am saying this because her opinion is very important to me.

You were asking if there were any differences between this exhibition and the past ones . . . I don’t know if there is a difference or if I would like to see a difference, but in the previous exhibitions I have never felt a unity among participants. The most imperative thing for me today, I think, is unity—searching for the different ways to unify, taking one another into consideration, seeing and hearing one another, etc. This is what motivated me and mostly I have found what I was looking for.

Shushan Avagyan: What does “Coming to You to not Be with You” mean? How does it describe our exhibit?

Angela Harutyunyan: I think that on one hand the title expresses the dialectic of the relations between the group, i.e. collective, and the individual, and on the other hand it shows the dialectic between the very intimate levels of the interpersonal. This incorporates the idea of being together and not being together at the same time, which means that group communication is taking place not on the basis of collective agreement, which always implies a majority of consensus, but also on the basis of collective disagreement. The Speaker, the “I’ relates to the Other not as an object but as yet another desiring subject. But this desire does not exclude also non-desire or, what’s even more precise, the desire of failed desire. I think it is at this point that the two aspects of the title—the collective and the interpersonal—collapse. Indeed the title is very dialectical . . . Yet at the same time the title crystallizes our fears, in terms of being seen and not being seen. We become visible, we come out to the audience, but only and always partially . . .

Lusine Talalyan: Women have always played the role of the one who waited and waits for the man, take, for instance, Odysseus’ wife Penelope. In our case, it is the woman who is coming and it’s not clear who she is coming to. She is, as if, present and absent both at the same time, and breaks the stereotype of passivity and waiting.

Adrineh: It’s like we are trying to say to the other that we want to approach, to come closer, but that we are different, that we differ and we are coming without the anticipation that in order to understand one another we should be alike. We want to be accepted as queer women: we don’t want to change in order to be like you. We are what we are, and that’s all, yes?

--
This article is forthcoming in the 2nd issue of the bilingual journal Feminist, published by the Women’s Resource Center in Yerevan.

September 19, 2008

Me as her again -- book and website

Dear friends,

You are invited to readings and events for Me as her again:True Stories of an Armenian Daughter, set to be available on October 10! Event dates are listed below and on the new website, http://nancyagabian.com.

Here's the back cover copy:
Untangling knots of personal identity and family history, Nancy Agabian deftly weaves a narrative alternately comical and wrenching. Moving between memories of growing up Armenian and American in Walpole, Massachusetts, and her later experiences at Wellesley College, then Hollywood and, finally, Turkey, Agabian offers an illuminating meditation on the sometimes bizarre entanglement of individual desire (sexual and otherwise) in the web of family life and history. At the heart of this unraveling is a grappling with the history of trauma and upheaval experienced by her paternal grandmother, who survived the Armenian Genocide, and the legacy of that wounding experience for Agabian and her extended family.

On October 10th, I'll be reading from the book at Beyond Baroque in L.A., then reuniting with Ann Perich, playing onstage for the first time in eight years as Guitar Boy, the underground folk/punk band famous for skewering pop culture and the art world.

And on October 26th, there will be a book party, sponsored by the Armenian Gay and Lesbian Association, in New York City.

It would be wonderful to see you at one of the readings. If you're not in the vicinity or otherwise engaged, you can support small independent nonprofit presses by purchasing the book directly from Aunt Lute Books:
http://www.auntlute.com/Merchant2/merchant.mv?Screen=PROD&Store_Code=auntlute&Product_Code=MH&Category_Code=

Any questions or comments, feel free to comment.
Thank you for your support of this work.

kind regards,
Nancy

Los Angeles:

October 10
7:30 pm
Also performing with Ann Perich of Guitar Boy, for a reunion show
Beyond Baroque
681 Venice Blvd., Venice, CA 90291
310 822-3006
http://www.beyondbaroque.org

October 13
7:30 pm
Abril Books
415 E. Broadway Ave. Suite #102
Glendale, CA 91205
(818) 243-4112
http://www.abrilbooks.com

New York

October 7
7 pm
KGB
85 East 4th Street, NYC 10003
between 2nd Ave and Bowery
Subways: F to 2nd Ave
http://www.kgbbar.com

October 26 — Book Party!
Sponsored by the Armenian Gay and Lesbian Association
3 - 4:30 pm
LGBT Community Center
Room 410
208 W. 13th Street, NYC 10011
between 7th and 8th Aves
Subways: 123 or ACE to 14th Street
212 620-7310
http://www.aglany.org, http://www.gaycenter.org
$1-$5 donation

November 2
7 pm
Bluestockings Bookstore
172 Allen Street
between Stanton and Rivington
Subways: F to 2nd Ave
212 777-6028
http://www.bluestockings.com

November 12
6 pm
Gartal, an Armenian literary reading series
with Milena Abrahamyan, Christopher Atamian and Aida Zilelian
Cornelia Street Cafe
29 Cornelia Street, NYC 10014
between Bleecker and W 4th
Subways: ACEBDFV to W 4th
212 989-9319
http://corneliastreetcafe.com

http://armeniandrama.org/GARTAL.php