April 23, 2012

Գլխ 5

>>>

Հոդված 85. Հայաստանի Հանրապետթյան գործադիր իշխանթյնը իրականացնմ է Հայաստանի Հանրապետթյան կառավարթյնը:

Կառավարթյնը կազմված է վարչապետից եւ նախարարներից: Կառավարթյան լիազորթյնները սահմանվմ են Սահմանադրթյամբ եւ օրենքներով:

Կառավարթյան կառցվածքը եւ գործնեթյան կարգը վարչապետի ներկայացմամբ սահմանվմ է Հանրապետթյան Նախագահի հրամանագրով:

Հոդված 86. Կառավարթյան նիստերը հրավիրմ եւ վարմ է Հանրապետթյան Նախագահը կամ նրա հանձնարարթյամբ` վարչապետը:

Կառավարթյան որոշմներն ստորագրմ է վարչապետը, վավերացնմ՝ Հանրապետթյան Նախագահը:

Սահմանադրթյան 59 հոդվածով նախատեսված դեպքերմ կառավարթյան անդամների մեծամասնթյան պահանջով վարչապետը հրավիրմ է կառավարթյան նիստ եւ նախագահմ այն:

Հոդված 87. Վարչապետը ղեկավարմ է կառավարթյան ընթացիկ գործնեթյնը եւ համակարգմ նախարարների աշխատանքը:

Վարչապետն ընդնմ է որոշմներ: Կառավարթյան գործնեթյան կարգով սահմանված դեպքերմ վարչապետի որոշմներն ստորագրմ են նաեւ դրանք իրագործող նախարարները:

Հոդված 88. Կառավարթյան անդամը չի կարող լինել որեւէ ներկայացցչական մարմնի անդամ, զբաղեցնել պետական այլ պաշտոն կամ կատարել այլ վճարովի աշխատանք:

Հոդված 89. Կառավարթյնը`

1) Սահմանադրթյան 74 հոդվածով նախատեսված կարգով Ազգային ժողովի հավանթյանն է ներկայացնմ իր գործնեթյան ծրագիրը.

2) Ազգային ժողովի հաստատմանն է ներկայացնմ պետական բյջեի նախագիծը, ապահովմ բյջեի կատարմը, որի վերաբերյալ հաշվետվթյն է ներկայացնմ Ազգային ժողովին.

3) կառավարմ է պետական սեփականթյնը.

4) ապահովմ է ֆինանսատնտեսական, վարկային եւ հարկային միասնական պետական քաղաքականթյան իրականացմը.

5) ապահովմ է պետական քաղաքականթյան իրականացմը գիտթյան, կրթթյան, մշակյթի, առողջապահթյան, սոցիալական ապահովթյան եւ բնթյան պահպանթյան բնագավառներմ.

6) ապահովմ է Հանրապետթյան պաշտպանթյան, ազգային անվտանգթյան եւ արտաքին քաղաքականթյան իրականացմը.

7) միջոցներ է ձեռնարկմ օրինականթյան ամրապնդման, քաղաքացիների իրավնքների եւ ազատթյնների ապահովման, սեփականթյան եւ հասարակական կարգի պահպանման ղղթյամբ:

Հոդված 90. Կառավարթյնը պետական բյջեի նախագիծը Ազգային ժողովի քննարկմանն է ներկայացնմ բյջետային տարին սկսվելց առնվազն վաթսն օր առաջ եւ կարող է պահանջել, որ այն իր կողմից ընդնված ղղմներով քվեարկթյան դրվի մինչեւ այդ ժամկետի ավարտը: Բյջեի հաստատման առնչթյամբ կառավարթյնը կարող է դնել իր վստահթյան հարցը: Եթե Ազգային ժողովը Սահմանադրթյան 74 հոդվածով նախատեսված կարգով կառավարթյանն անվստահթյն չի հայտնմ, ապա պետական բյջեն կառավարթյան կողմից ընդնված ղղմներով համարվմ է հաստատված:

Բյջեի հաստատման առնչթյամբ Ազգային ժողովի կողմից կառավարթյանն անվստահթյն հայտնել դեպքմ նոր կառավարթյնը Ազգային ժողովին բյջեի նախագիծ է ներկայացնմ քսան օրվա ընթացքմ, որը քննարկվմ եւ հաստատվմ է սյն հոդվածով նախատեսված կարգով` երեսն օրվա ընթացքմ:

>>>

«Զարուբյանի կանայք»-ի նախորդ հատվածները տես այստեղ >>>

April 22, 2012

April 15, 2012

Գլխ 4 (շարնակթյն)

>>>

Հոդված 75. Ազգային ժողովմ օրենսդրական նախաձեռնթյան իրավնքը պատկանմ է պատգամավորներին եւ կառավարթյանը:

Կառավարթյնը սահմանմ է իր ներկայացրած օրենքների նախագծերի քննարկման հաջորդականթյնը եւ կարող է պահանջել, որ դրանք քվեարկթյան դրվեն միայն իր համար ընդնելի ղղմներով:

Կառավարթյան որոշմամբ անհետաձգելի համարվող օրենքի նախագիծը Ազգային ժողովը քննարկմ եւ քվեարկմ է մեկամսյա ժամկետմ:

Պետթյան եկամտները նվազեցնող կամ ծախսերն ավելացնող օրենքների նախագծերը Ազգային ժողովը քննարկմ է միայն կառավարթյան եզրակացթյամբ եւ ընդնմ պատգամավորների ընդհանր թվի ձայների մեծամասնթյամբ:

Կառավարթյնն իր ներկայացրած օրենքի նախագծի ընդնման առնչթյամբ կարող է դնել իր վստահթյան հարցը: Եթե Ազգային ժողովը Սահմանադրթյան 74 հոդվածով սահմանված կարգով որոշմ չի ընդնմ կառավարթյանն անվստահթյն հայտնել մասին, վերջինիս ներկայացրած օրենքի նախագիծը համարվմ է ընդնված:

Կառավարթյնն իր ներկայացրած օրենքի նախագծի առնչթյամբ վստահթյան հարցը նյն նստաշրջանի ընթացքմ կարող է դնել ոչ ավելի, քան երկ անգամ:

Հոդված 76. Ազգային ժողովը կառավարթյան ներկայացմամբ հաստատմ է պետական բյջեն: Մինչեւ բյջետային տարվա սկիզբը պետական բյջեն չհաստատվել դեպքմ ծախսերը կատարվմ են նախորդ տարվա բյջեի համամասնթյններով:

Պետական բյջեի քննարկման եւ հաստատման կարգը սահմանվմ է օրենքով:

Հոդված 77. Ազգային ժողովը վերահսկողթյն է իրականացնմ պետական բյջեի կատարման, ինչպես նաեւ օտարերկրյա պետթյններից եւ միջազգային կազմակերպթյններից ստացված փոխառթյնների եւ վարկերի օգտագործման նկատմամբ:

Ազգային ժողովը պետական բյջեի կատարման մասին տարեկան հաշվետվթյնը քննարկմ եւ հաստատմ է Ազգային ժողովի վերահսկիչ պալատի եզրակացթյան առկայթյամբ:

Հոդված 78. Կառավարթյան գործնեթյան ծրագրի օրենսդրական ապահովման նպատակով Ազգային ժողովը կարող է լիազորել կառավարթյանը՝ ընդնել օրենքի ժ նեցող որոշմներ, որոնք գործմ են Ազգային Ժողովի կողմից սահմանված ժամկետմ եւ չեն կարող հակասել օրենքներին: Այդ որոշմներն ստորագրմ է Հանրապետթյան Նախագահը:

Հոդված 79. Ազգային ժողովը պատգամավորների ընդհանր թվի ձայների մեծամասնթյամբ իր լիազորթյնների ամբողջ ժամկետով ընտրմ է Ազգային ժողովի նախագահ:

Ազգային ժողովի նախագահը վարմ է նիստերը, տնօրինմ է Ազգային ժողովի նյթական, ֆինանսական միջոցները, ապահովմ նրա բնականոն գործնեթյնը:

Ազգային ժողովն ընտրմ է Ազգային ժողովի նախագահի երկ տեղակալ:

Հոդված 80. Պատգամավորներն իրավնք նեն հարցերով դիմել կառավարթյանը: Հերթական նստաշրջանի յրաքանչյր շաբաթվա մեկ նիստմ վարչապետը եւ կառավարթյան անդամները պատասխանմ են պատգամավորների հարցերին:

Պատգամավորների հարցերի կապակցթյամբ Ազգային ժողովը որոշմներ չի ընդնմ:

Հոդված 81. Ազգային ժողովը Հանրապետթյան Նախագահի առաջարկթյամբ`

1) հայտարարմ է համաներմ.

2) վավերացնմ կամ չեղյալ է հայտարարմ Հայաստանի Հանրապետթյան միջազգային պայմանագրերը: Ազգային ժողովի վավերացմանը ենթակա միջազգային պայմանագրերի շրջանակը սահմանվմ է օրենքով.

3) հայտարարմ է պատերազմ:

Ազգային ժողովը սահմանադրական դատարանի եզրակացթյան հիման վրա կարող է դադարեցնել Սահմանադրթյան 55 հոդվածի 13 եւ 14 կետերով նախատեսված միջոցառմների իրականացմը:

Հոդված 82. Ազգային ժողովը կառավարթյան առաջարկթյամբ՝ հաստատմ է Հանրապետթյան վարչատարածքային բաժանմը:

Հոդված 83. Ազգային ժողովը`

1) Հանրապետթյան Նախագահի առաջարկթյամբ նշանակմ է կենտրոնական բանկի նախագահ եւ նրա տեղակալ.

2) Ազգային ժողովի նախագահի առաջարկթյամբ նշանակմ է Ազգային ժողովի վերահսկիչ պալատի նախագահ, սահմանադրական դատարանի անդամներ եւ սահմանադրական դատարանի կազմից` սահմանադրական դատարանի նախագահ:

Սահմանադրական դատարանի կազմավորմից հետո երեսնօրյա ժամկետմ Ազգային ժողովի կողմից սահմանադրական դատարանի նախագահ չնշանակվել դեպքմ Հանրապետթյան Նախագահը նշանակմ է սահմանադրական դատարանի նախագահ.

3) սահմանադրական դատարանի եզրակացթյան հիման վրա կարող է դադարեցնել սահմանադրական դատարանի` իր նշանակած անդամի լիազորթյնները, համաձայնթյն տալ կալանավորել, դատական կարգով վարչական կամ քրեական պատասխանատվթյան ենթարկել նրան:

Հոդված 84. Ազգային ժողովը պատգամավորների ընդհանր թվի ձայների մեծամասնթյամբ անվստահթյն է հայտնմ կառավարթյանը: Այդ իրավնքից չի կարող օգտվել ռազմական դրթյան ժամանակ կամ Սահմանադրթյան 55 հոդվածի 14 կետով նախատեսված դեպքերմ:

>>>

«Զարուբյանի կանայք»-ի նախորդ հատվածները տես այստեղ >>>

April 14, 2012

April 10, 2012

April 8, 2012

Գլխ 4

>>>

Հոդված 62. Հայաստանի Հանրապետթյնմ օրենսդիր իշխանթյնն իրականացնմ է Ազգային ժողովը:

Սահմանադրթյան 59, 66, 73, 74, 78, 81, 83, 84, 111, 112 հոդվածներով նախատեսված դեպքերմ, ինչպես նաեւ իր գործնեթյան կազմակերպման հարցերով Ազգային ժողովն ընդնմ է որոշմներ, որոնք ստորագրմ եւ հրապարակմ է Ազգային ժողովի նախագահը:

Ազգային ժողովի լիազորթյնները սահմանվմ են Սահմանադրթյամբ:

Ազգային ժողովը գործմ է իր կանոնակարգին համապատասխան:

Հոդված 63. Ազգային ժողովը կազմված է հարյր երեսնմեկ պատգամավորից:

Ազգային ժողովի լիազորթյններն ավարտվմ են նրա ընտրթյանը հաջորդող չորրորդ տարվա հնիսին` նորընտիր Ազգային ժողովի առաջին նստաշրջանի բացման օրը, երբ սկսվմ են նորընտիր Ազգային ժողովի լիազորթյնները:

Ազգային ժողովը կարող է արձակվել Սահմանադրթյամբ նախատեսված կարգով:

Նորընտիր Ազգային ժողովը չի կարող արձակվել ընտրթյնից հետո մեկ տարվա ընթացքմ:

Ազգային ժողովը չի կարող արձակվել ռազմական դրթյան ժամանակ կամ Սահմանադրթյան 55 հոդվածի 14 կետով նախատեսված դեպքերմ, ինչպես նաեւ, երբ Հանրապետթյան Նախագահին պաշտոնանկ անել հարց է հարցված:

Հոդված 64. Պատգամավոր կարող է ընտրվել քսանհինգ տարին լրացած, վերջին հինգ տարմ Հայաստանի Հանրապետթյան քաղաքացի հանդիսացող, վերջին հինգ տարմ Հանրապետությնմ մշտապես բնակվող եւ ընտրական իրավնք նեցող յրաքանչյր ոք:

Հոդված 65. Պատգամավորը չի կարող զբաղեցնել պետական այլ պաշտոն կամ կատարել վճարովի այլ աշխատանք, բացի գիտական, մանկավարժական եւ ստեղծագործական աշխատանքից:

Պատգամավորի վարձատրթյնը, գործնեթյան երաշխիքները սահմանվմ են օրենքով:

Հոդված 66. Պատգամավորը կաշկանդված չէ հրամայական մանդատով, առաջնորդվմ է իր խղճով եւ համոզմնքներով:

Պատգամավորը չի կարող հետապնդվել եւ պատասխանատվթյան ենթարկվել իր կարգավիճակից բխող գործողթյնների, այդ թվմ` Ազգային ժողովմ հայտնած կարծիքի համար, եթե այն զրպարտթյն կամ վիրավորանք չի պարնակմ:

Պատգամավորին չի կարելի կալանավորել, դատական կարգով վարչական կամ քրեական պատասխանատվթյան ենթարկել առանց Ազգային ժողովի համաձայնթյան:

Հոդված 67. Պատգամավորի լիազորթյնները դադարմ են Ազգային ժողովի լիազորթյնների ժամկետն ավարտվել, Ազգային ժողովի արձակման, Սահմանադրթյան 65 հոդվածի առաջին մասի պայմանները խախտել, Հայաստանի Հանրապետթյան քաղաքացիթյնը կորցնել, մեկ նստաշրջանի ընթացքմ քվեարկթյնների կեսից անհարգելի բացակայել, ազատազրկման դատապարտվել, անգործնակ ճանաչվել եւ հրաժարականի դեպքերմ:

Պատգամավորի լիազորթյնների դադարման կարգը սահմանվմ է Ազգային ժողովի կանոնակարգով:

Հոդված 68. Ազգային ժողովի հերթական ընտրությնն անցկացվմ է նրա լիազորթյնների ավարտին նախորդող վաթսն օրվա ընթացքմ:

Ազգային ժողովի ընտրթյան կարգը սահմանվմ է օրենքով:

Ընտրթյնը նշանակվմ է Հանրապետթյան Նախագահի հրամանագրով:

Նորընտիր Ազգային ժողովի առաջին նստաշրջանը գմարվմ է պատգամավորների ընդհանր թվի առնվազն երկ երրորդի ընտրթյնից հետո` երկրորդ հինգշաբթի օրը:

Մինչեւ Ազգային ժողովի նախագահի ընտրթյնը Ազգային ժողովի նիստերը վարմ է տարիքով ավագ պատգամավորը:

Հոդված 69. Ազգային ժողովի հերթական նստաշրջանները գմարվմ են տարեկան երկ անգամ` սեպտեմբերի երկրորդ երկշաբթի օրից մինչեւ դեկտեմբերի երկրորդ չորեքշաբթին եւ փետրվարի առաջին երկշաբթի օրից մինչեւ հնիսի երկրորդ չորեքշաբթին:

Ազգային ժողովի նիստերը դռնբաց են: Դռնփակ նիստ կարող է գմարվել Ազգային ժողովի որոշմամբ:

Հոդված 70. Ազգային ժողովի արտահերթ նստաշրջան գմարում է Հանրապետթյան Նախագահը` պատգամավորների ընդհանր թվի առնվազն մեկ երրորդի կամ կառավարթյան նախաձեռնթյամբ:

Ազգային ժողովի պատգամավորների ընդհանր թվի մեծամասնթյան պահանջով արտահերթ նստաշրջանն անցկացվմ է նախաձեռնողի սահմանած օրակարգով եւ ժամկետմ:

Արտահերթ նստաշրջանը չի կարող տեւել վեց օրից ավելի:

Ազգային ժողովի արտահերթ նիստ գմարմ է Ազգային ժողովի նախագահը` կառավարթյան կամ պատգամավորների ընդհանր թվի առնվազն մեկ երրորդի նախաձեռնթյամբ:

Արտահերթ նիստն անցկացվմ է նախաձեռնողի սահմանած օրակարգով եւ ժամկետմ:

Հոդված 71. Օրենքները եւ Ազգային ժողովի որոշմները, բացառթյամբ Սահմանադրթյան 57, 58, 59, 72, 74, 84, 111 հոդվածներով, 75 հոդվածի չորրորդ, 79 հոդվածի առաջին մասերով, 83 հոդվածի 3 կետով նախատեսված դեպքերի, ընդնվմ են նիստին ներկա պատգամավորների ձայների մեծամասնթյամբ, եթե քվեարկթյանը մասնակցել է պատգամավորների ընդհանր թվի կեսից ավելին:

Հոդված 72. Ազգային ժողովը Հանրապետթյան Նախագահի վերադարձրած օրենքը քննարկմ է արտահերթ:

Հանրապետթյան Նախագահի առարկթյնները եւ առաջարկթյնները չընդնելու դեպքմ Ազգային ժողովը վերադարձված օրենքը վերստին ընդնմ է պատգամավորների ընդհանր թվի ձայների մեծամասնթյամբ:

Հոդված 73. Ազգային ժողովմ ստեղծվմ են վեց մշտական հանձնաժողով, իսկ անհրաժեշտթյան դեպքմ` ժամանակավոր հանձնաժողովներ:

Մշտական հանձնաժողովներն ստեղծվմ են օրենքների նախագծերի եւ այլ առաջարկթյնների նախնական քննարկման եւ դրանց վերաբերյալ Ազգային ժողովին եզրակացթյններ տալ համար:

Ժամանակավոր հանձնաժողովները ստեղծվմ են առանձին օրենքների նախագծերի նախնական քննարկման կամ որոշակի իրադարձթյնների եւ փաստերի մասին Ազգային ժողովին եզրակացթյններ, տեղեկանքներ ներկայացնել համար:

Հոդված 74. Կառավարթյնը նորընտիր Ազգային ժողովի կամ իր կազմավորմից հետո քսանօրյա ժամկետմ Ազգային ժողովի հավանթյանն է ներկայացնմ իր գործնեթյան ծրագիրը` Ազգային ժողովի նիստմ դնելով իր վստահթյան հարցը:

Կառավարթյանն անվստահթյն հայտնել մասին որոշման նախագիծը կարող է ներկայացվել պատգամավորների ընդհանր թվի առնվազն մեկ երրորդի կողմից` վստահթյան հարցը դնելց քսանչորս ժամվա ընթացքմ:

Կառավարթյանն անվստահթյն հայտնել մասին որոշման նախագիծը քվեարկթյան է դրվմ այն ներկայացվելց ոչ շտ, քան քառասնթ եւ ոչ շ, քան յոթանասներկ ժամվա ընթացքմ: Որոշմն ընդնվմ է պատգամավորների ընդհանր թվի ձայների մեծամասնթյամբ:

Կառավարթյանն անվստահթյն հայտնել մասին որոշման նախագիծ չներկայացվել կամ նման որոշմ չընդնվել դեպքմ նրա գործնեթյան ծրագիրը համարվմ է հավանթյան արժանացած:

Անվստահթյն հայտնել մասին որոշմ ընդնվել դեպքմ վարչապետը Հանրապետթյան Նախագահին դիմմ է ներկայացնմ կառավարթյան հրաժարականի մասին:

>>>

«Զարուբյանի կանայք»-ի նախորդ հատվածները տես այստեղ >>>

April 4, 2012

կարելու ասեղ