>>>
Հոդված 49. Հայաստանի Հանրապետթյան Նախագահը հետեւմ է Սահմանադրթյան պահպանմանը, ապահովմ օրենսդիր, գործադիր եւ դատական իշխանթյնների բնականոն գործնեթյնը:
Հանրապետթյան Նախագահը Հանրապետթյան անկախթյան, տարածքային ամբողջականթյան եւ անվտանգթյան երաշխավորն է:
Հոդված 50. Հանրապետթյան Նախագահն ընտրվմ է Հայաստանի Հանրապետթյան քաղաքացիների կողմից` հինգ տարի ժամկետով:
Հանրապետթյան Նախագահ կարող է ընտրվել երեսնհինգ տարին լրացած, վերջին տասը տարմ Հայաստանի Հանրապետթյան քաղաքացի հանդիսացող, վերջին տասը տարմ Հանրապետթյնմ մշտապես բնակվող եւ ընտրական իրավնք նեցող յրաքանչյր ոք:
Նյն անձը չի կարող ավելի, քան երկ անգամ անընդմեջ ընտրվել Հանրապետթյան Նախագահի պաշտոնմ:
Հոդված 51. Հանրապետթյան Նախագահի ընտրթյնն անցկացվմ է Հանրապետթյան Նախագահի լիազորթյնների ավարտից հիսն օր առաջ` Սահմանադրթյամբ եւ օրենքով սահմանված կարգով:
Հանրապետթյան Նախագահ ընտրված է համարվմ այն թեկնածն, որն ստացել է թեկնածների օգտին տրված ձայների կեսից ավելին: Եթե քվեարկվել է երկսից ավելի թեկնած եւ նրանցից որեւէ մեկը չի ստացել անհրաժեշտ ձայներ, ապա քվեարկթյնից հետո տասնչորսերորդ օրը անցկացվմ է քվեարկթյան երկրորդ փլ, որին կարող են մասնակցել առավել ձայներ ստացած երկ թեկնածն: Երկրորդ փլում ընտրված է համարվմ առավել ձայներ ստացած թեկնածն:
Այն դեպքմ, երբ քվեարկվել է մեկ թեկնած, նա համարվում է ընտրված, եթե ստացել է քվեարկթյան մասնակիցների ձայների կեսից ավելին:
Եթե Հանրապետթյան Նախագահ չի ընտրվմ, ապա քվեարկթյնից հետո քառասներորդ օրը անցկացվմ է նոր ընտրթյն:
Հանրապետթյան Նախագահն իր պաշտոնն ստանձնմ է Հանրապետթյան նախորդ Նախագահի լիազորթյնների ավարտման օրը:
Նոր կամ արտահերթ ընտրթյան միջոցով ընտրված Հանրապետթյան Նախագահը պաշտոնն ստանձնմ է ընտրթյնից հետո` տասնօրյա ժամկետմ:
Հոդված 52. Հարապետթյան Նախագահի թեկնածներից մեկի համար անհաղթահարելի խոչընդոտներ առաջանալ դեպքմ Հանրապետթյան Նախագահի ընտրթյնը հետաձգվմ է երկշաբաթյա ժամկետով: Այդ ժամկետմ անհաղթահարելի ճանաչված խոչընդոտները չվերանալ կամ մինչեւ քվեարկթյան օրը թեկնածներից մեկի մահվան դեպքերմ անցկացվմ է նոր ընտրթյն:
Նոր ընտրթյնն անցկացվմ է խոչընդոտներն անհաղթահարելի ճանաչելց հետո քառասներորդ օրը:
Հոդված 53. Հանրապետթյան Նախագահի հրաժարականի, մահվան, լիազորթյնների կատարման անհնարինթյան կամ Սահմանադրթյան 57 հոդվածով սահմանված կարգով նրան պաշտոնանկ անել դեպքերմ Նախագահի պաշտոնը թափր մնալց հետո քառասներորդ օրը անցկացվմ է Հանրապետթյան Նախագահի արտահերթ ընտրթյն:
Հոդված 54. Հանրապետթյան Նախագահը պաշտոնն ստանձնմ է Ազգային ժողովի հատուկ նիստմ ժողովրդին տրված երդմամբ:
Հոդված 55. Հանրապետթյան Նախագահը`
1) ղերձով դիմմ է ժողովրդին եւ Ազգային ժողովին.
2) Ազգային ժողովի ընդնած օրենքն ստանալց հետո քսանմեկօրյա ժամկետմ ստորագրմ եւ հրապարակմ է այն:
Այդ ժամկետմ կարող է օրենքն առարկթյններով կամ առաջարկթյններով վերադարձնել Ազգային ժողով` պահանջելով նոր քննարկմ:
Հնգօրյա ժամկետմ ստորագրմ եւ հրապարակմ է Ազգային ժողովի կողմից վերստին ընդնված օրենքը.
3) Ազգային ժողովի նախագահի եւ վարչապետի հետ խորհրդակցելց հետո կարող է արձակել Ազգային ժողովը եւ նշանակել արտահերթ ընտրթյն: Արտահերթ ընտրթյնն անցկացվմ է Ազգային ժողովի արձակմից ոչ շուտ, քան երեսն եւ ոչ շ, քան քառասն օրվա ընթացքմ:
Իր պաշտոնավարթյան վերջին վեց ամսվա ընթացքմ չի կարող արձակել Ազգային ժողովը.
4) նշանակմ եւ ազատմ է վարչապետին: Վարչապետի առաջարկթյամբ նշանակմ եւ ազատմ է կառավարթյան անդամներին:
Ազգային ժողովի կողմից կառավարթյանն անվստահթյն հայտնվել դեպքմ քսանօրյա ժամկետմ ընդնմ է կառավարթյան հրաժարականը, նշանակմ վարչապետ եւ կազմավորմ կառավարթյն.
5) օրենքով նախատեսված դեպքերմ նշանակմներ է կատարմ քաղաքացիական պաշտոններմ.
6) կարող է կազմավորել խորհրդակցական մարմիններ.
7) ներկայացնմ է Հայաստանի Հանրապետթյնը միջազգային հարաբերթյններմ, իրականացնմ է արտաքին քաղաքականթյան ընդհանր ղեկավարմը, կնքմ է միջազգային պայմանագրեր, ստորագրմ է Ազգային ժողովի վավերացրած միջազգային պայմանագրերը, վավերացնմ միջկառավարական պայմանագրերը.
8) նշանակմ եւ ետ է կանչմ օտարերկրյա պետթյններմ եւ միջազգային կազմակերպթյններին առընթեր Հայաստանի Հանրապետթյան դիվանագիտական ներկայացցիչներին, ընդնմ է օտարերկրյա պետթյնների դիվանագիտական ներկայացցիչների հավատարմագրերը եւ հետկանչագրերը.
9) վարչապետի առաջարկթյամբ նշանակմ եւ ազատմ է գլխավոր դատախազին.
10) նշանակմ է սահմանադրական դատարանի անդամներ եւ նախագահ:
Սահմանադրական դատարանի եզրակացթյան հիման վրա կարող է դադարեցնել սահմանադրական դատարանի` իր նշանակած անդամի լիազորթյնները կամ համաձայնթյն տալ կալանավորել, դատական կարգով վարչական կամ քրեական պատասխանատվթյան ենթարկել նրան.
11) Սահմանադրթյան 95 հոդվածով նախատեսված կարգով նշանակմ է վճռաբեկ դատարանի եւ նրա պալատների, վերաքննիչ, առաջին ատյանի եւ այլ դատարանների նախագահներին դատավորներին, գլխավոր դատախազի տեղակալներին եւ դատախազթյան կառցվածքային ստորաբաժանմները գլխավորող դատախազներին, կարող է դադարեցնել դատավորի լիազորթյնները, համաձայնթյն տալ կալանավորել, դատական կարգով վարչական կամ քրեական պատասխանատվթյան ենթարկել դատավորին, ազատմ է իր կողմից նշանակված դատախազներին.
12) զինված ժերի գլխավոր հրամանատարն է, նշանակմ է զինված ժերի բարձրագյն հրամանատարական կազմը.
13) որոշմ է ընդնմ զինված ժերի օգտագործման մասին, Հանրապետթյան վրա զինված հարձակման, դրա անմիջական վտանգի առկայթյան կամ Ազգային ժողովի կողմից պատերազմ հայտարարվել դեպքերմ հայտարարմ է ռազմական դրթյն եւ կարող է հայտարարել ընդհանր կամ մասնակի զորահավաք:
Ռազմական դրթյն հայտարարվել դեպքմ գմարվմ է Ազգային ժողովի հատկ նիստ.
14) սահմանադրական կարգին սպառնացող անմիջական վտանգի դեպքմ, խորհրդակցելով Ազգային ժողովի նախագահի եւ վարչապետի հետ, իրականացնմ է իրավիճակից թելադրվող միջոցառմներ եւ այդ մասին ղերձով դիմմ ժողովրդին.
15) շնորհմ է Հայաստանի Հանրապետթյան քաղաքացիթյն, լծմ քաղաքական ապաստան տալ հարցը.
16) պարգեւատրմ է Հայաստանի Հանրապետթյան շքանշաններով եւ մեդալներով, շնորհմ բարձրագյն զինվորական եւ պատվավոր կոչմներ, բարձրագյն դիվանագիտական եւ այլ դասային աստիճաններ.
17) ներմ է շնորհմ դատապարտյալներին:
Հոդված 56. Հանրապետթյան Նախագահը հրապարակմ է հրամանագրեր եւ կարգադրթյններ, որոնք ենթակա են կատարման Հանրապետթյան ամբողջ տարածքմ:
Հանրապետթյան Նախագահի հրամանագրերը եւ կարգադրթյնները չեն կարող հակասել Սահմանադրթյանը եւ օրենքներին:
Հոդված 57. Հանրապետթյան Նախագահը կարող է պաշտոնանկ արվել պետական դավաճանթյան կամ այլ ծանր հանցագործթյան համար:
Հանրապետթյան Նախագահին պաշտոնանկ անել հարցի մասին եզրակացթյն ստանալ համար Ազգային ժողովը պատգամավորների ընդհանր թվի ձայների մեծամասնթյամբ ընդնված որոշմամբ դիմմ է սահմանադրական դատարան:
Հանրապետթյան Նախագահին պաշտոնանկ անել մասին որոշմը սահմանադրական դատարանի եզրակացթյան հիման վրա կայացնմ է Ազգային ժողովը` պատգամավորների ընդհանր թվի ձայների առնվազն երկ երրորդով:
Հոդված 58. Հանրապետթյան Նախագահի հրաժարականն ընդնվմ է Ազգային ժողովի կողմից` պատգամավորների ընդհանր թվի ձայների մեծամասնթյամբ:
Հոդված 59. Հանրապետթյան Նախագահի ծանր հիվանդթյան կամ նրա լիազորթյնների կատարման համար այլ անհաղթահարելի խոչընդոտների առկայթյան դեպքերմ Ազգային ժողովը կառավարթյան առաջարկով եւ սահմանադրական դատարանի եզրակացթյան հիման վրա պատգամավորների ընդհանր թվի ձայների առնվազն երկ երրորդով որոշմ է ընդնմ Հանրապետթյան Նախագահի` իր լիազորթյնների կատարման անհնարինթյան մասին:
Հոդված 60. Հանրապետթյան Նախագահի պաշտոնը թափր մնալ դեպքմ, մինչեւ նորընտիր Նախագահի կողմից պաշտոնի ստանձնմը, Հանրապետթյան Նախագահի պարտականթյնները կատարմ է Ազգային ժողովի նախագահը, իսկ եթե հնարավոր չէ` վարչապետը: Այդ ընթացքմ արգելվմ է արձակել Ազգային ժողովը, նշանակել հանրաքվե, նշանակել կամ ազատել վարչապետին, գլխավոր դատախազին:
Հոդված 61. Հանրապետթյան Նախագահի վարձատրթյան, սպասարկման եւ անվտանգթյան ապահովման կարգը սահմանվմ է օրենքով:
>>>
February 26, 2012
February 25, 2012
Dear B
It is hard for me to understand your language when all you are doing is mimicking some big theories of post-modernism and gender politics. it is hard to be in your world when all i want to do is to live a normal life with dirty baby laundry in my backyard and greasy plates in my sink. all things put aside, i am still searching for that specific moment that will make me feel alive. i wish we've never met. i wish you never came into my life. i wish you've never crossed pushkin street on that cold afternoon. i wish we've never had that cup of tea in the small underground club. i wish you've never came under my blue dress with grey stripes. i wish you've never entered that forbidden place where everything is now chaos after you left. i wish i wouldn't write these things to you, these words are meant to harm you, to push you away yet with an inviting note. i wish you stayed in my fantasies. i wish you didn't speak french, i wish you followed some other destiny. i wish you wrote another book with a happy ending love story. i wish i knew how to make things better. i wish i was able to erase some things, copy others, paste few. i wish you understood that sometimes words are enough to make me do things i regret.
i wish i was able to destroy the memories haunting my stomach, making me crave for more to vomit all at the end. i wish i was able to be that person in your picture, under the sun, looking happy and content, without worries. i wish we met again as strangers in one of the cafes near the opera, ordered beer and sat down close to each other almost touching but not saying a word, just looking, feeling the absent words, imagining the end, forwarding then pausing for that instant, then leaving the table in silence at the right time. Mother died 6 months ago. i didnt feel the sadness that i was pre-programmed to feel. she knew the story of the little happy girl who grew up to love a monster. she never liked that story, she erased it many times in her head. she erased it under my blue dress with grey stripes. she swept my vagina over and over again with clorox and a hard brush, until drops of blood appeared. then she rested on the broken floor, satisfied with the cleanliness between my legs and the familiar odor of javeli spirt around. i wish i was able to heal that cleanliness she left. after her death, her presence grew bigger. i wish i was able to clean her from my head, from under my dress, out of my vagina to be able to smell again.
i receive all your letters with an uneasy joy. i wish you would write more often. your words are vital for this world that i created for myself; safe, ordinary and painless.
i wish we were sitting near the ocean where the loudness of the waves would've prevented us from speaking. i wish i was able to cut that walnut tree who witnessed everything. i wish you took my hand and stayed for a while, i wish we've read that book together over and over. i wish we wrote pages of stories of unknown people walking around us.
i wish i could finish that book i started years ago.
i wish i wasn't interrupted so much.
i wish i knew how to undo you.
L.
i wish i was able to destroy the memories haunting my stomach, making me crave for more to vomit all at the end. i wish i was able to be that person in your picture, under the sun, looking happy and content, without worries. i wish we met again as strangers in one of the cafes near the opera, ordered beer and sat down close to each other almost touching but not saying a word, just looking, feeling the absent words, imagining the end, forwarding then pausing for that instant, then leaving the table in silence at the right time. Mother died 6 months ago. i didnt feel the sadness that i was pre-programmed to feel. she knew the story of the little happy girl who grew up to love a monster. she never liked that story, she erased it many times in her head. she erased it under my blue dress with grey stripes. she swept my vagina over and over again with clorox and a hard brush, until drops of blood appeared. then she rested on the broken floor, satisfied with the cleanliness between my legs and the familiar odor of javeli spirt around. i wish i was able to heal that cleanliness she left. after her death, her presence grew bigger. i wish i was able to clean her from my head, from under my dress, out of my vagina to be able to smell again.
i receive all your letters with an uneasy joy. i wish you would write more often. your words are vital for this world that i created for myself; safe, ordinary and painless.
i wish we were sitting near the ocean where the loudness of the waves would've prevented us from speaking. i wish i was able to cut that walnut tree who witnessed everything. i wish you took my hand and stayed for a while, i wish we've read that book together over and over. i wish we wrote pages of stories of unknown people walking around us.
i wish i could finish that book i started years ago.
i wish i wasn't interrupted so much.
i wish i knew how to undo you.
L.
February 23, 2012
Chère L
Je ne commencerai pas cette lettre en disant que tu me manques. La vie parfois prend des tournures que nul ne comprend ou ne desire comprendre. Je suis presentment dans un pays qui n'arrete pas de me pousser au-dela de toute raison. Je n'arrive meme pas a retrouver mes accents, ce clavier ne parle qu'anglais et je deteste cette langue. Je ne sais plus pourquoi je continue a t'ecrire de cette facon. Tu representes tout ce que j'ai envie d'oublier. Tu m'embetes, tu me pousses au bout afin de tout avouer. V. est incontrolable, je n'arrive plus a supporter ses caprices. JE pense a toi avec tendresse et en meme temps avec une rage enorme. Je me sens trahie pourtant tu n'as rien fait pourque je puisse te detester. Le vieil homme au bord de la mer a compris ce que je refuse d'admettre. Il m'a pris dans ses bras. Son corps puait le poisson et l'alcool,
mais je ne voulais pas m'en separer.
Elles etaient trois ce jour la. Je me rapelle tres bien. Elles etaient venues raconter a ma mere le mal qui etait arrive, pas longtemps dans la cour d'ecole. J'ai ferme fort les oreilles, pour ne pas entendre leurs incantations. Je ne pouvais pas supporter tout ca. J'ai deteste ce jour-la la douce voix de celle qui m'avait mise au monde. Mon corps ne se relachait plus a ce moment. Il se transformait petit a petit a quelquechose d'interdit, d'insuportable. Il se refermait avec leurs paroles comme une boite de conserve rouillee. Et plus rien n'est reste pareil. Plus rien sentait le familier, le chez-soi. Des ce jour j'ai commence a detester ma mere; ses dents jaunies me donnaient la nausee, je ne pouvais plus supporter son regard, sa chaleur, ses gestes. Les trois femmes sont parties pour ruiner la vie d'un autre. Et moi, orpheline, j'ai pris la route de la depravation. J'ai vagabonde un peu. J'ai laisse mon corps se vendre au moins payant, au pire offrant. Entre l'odeur de la pisse et du sperme, je ne voyais plus clair, je ne sentais plus rien.
Les livres sont entasses quelque part dans un coin de cette chambre delabree. V est partie ce matin, elle ne reviendra pas. Son savon est toujours la dans la salle de bain sur le lavabo; un petit morceau de savon a l'huile d'olive que ma grand-mere utilisait pour laver ses parties intimes et son linge. JE n'aime pas cet abandon interrompu. Ce savon, elle aurait pu l'emporter quand meme ou le jeter.
JE devrais couper mes cheveux.
demain
j'irai couper mes cheveux tres court comme un garcon. JE me raserai aussi comme une fille. Je mettrai une chemise sans forme comme personne. Et je posterai cette lettre avec l'espoir de recevoir quelquechose que je ne sais si je veux, dont j'ai surement peur et avec laquelle je ne suis pas prete a vivre.
si je dis que je t'aime ce serait injuste. Ce que je ressens envers toi ne me laissera jamais retrouver la paix. JE deviens folle rien qu'a penser que tout peut un jour s'arreter. Ca me ronge jusqu'au fond de mes entrailles. Ca me brule. Pourtant je sais que tu es la bien loin pourtant si proche. JE dechire cette derniere page, elle ne vaut pas la peine de s'y consacrer. JE me moque de ces couples banales sans histoires. JE deteste les romances a cinq sous. J'enfonce mes ongles dans la chair entre mes jambes et je tombe presqu'inconsciente sur le bord du lit, haletante.
JE n'ai pas trouve mes accents ni mes circonflexes. Je panique. Ce clavier m'enrage. Je ferme tout.
B.
mais je ne voulais pas m'en separer.
Elles etaient trois ce jour la. Je me rapelle tres bien. Elles etaient venues raconter a ma mere le mal qui etait arrive, pas longtemps dans la cour d'ecole. J'ai ferme fort les oreilles, pour ne pas entendre leurs incantations. Je ne pouvais pas supporter tout ca. J'ai deteste ce jour-la la douce voix de celle qui m'avait mise au monde. Mon corps ne se relachait plus a ce moment. Il se transformait petit a petit a quelquechose d'interdit, d'insuportable. Il se refermait avec leurs paroles comme une boite de conserve rouillee. Et plus rien n'est reste pareil. Plus rien sentait le familier, le chez-soi. Des ce jour j'ai commence a detester ma mere; ses dents jaunies me donnaient la nausee, je ne pouvais plus supporter son regard, sa chaleur, ses gestes. Les trois femmes sont parties pour ruiner la vie d'un autre. Et moi, orpheline, j'ai pris la route de la depravation. J'ai vagabonde un peu. J'ai laisse mon corps se vendre au moins payant, au pire offrant. Entre l'odeur de la pisse et du sperme, je ne voyais plus clair, je ne sentais plus rien.
Les livres sont entasses quelque part dans un coin de cette chambre delabree. V est partie ce matin, elle ne reviendra pas. Son savon est toujours la dans la salle de bain sur le lavabo; un petit morceau de savon a l'huile d'olive que ma grand-mere utilisait pour laver ses parties intimes et son linge. JE n'aime pas cet abandon interrompu. Ce savon, elle aurait pu l'emporter quand meme ou le jeter.
JE devrais couper mes cheveux.
demain
j'irai couper mes cheveux tres court comme un garcon. JE me raserai aussi comme une fille. Je mettrai une chemise sans forme comme personne. Et je posterai cette lettre avec l'espoir de recevoir quelquechose que je ne sais si je veux, dont j'ai surement peur et avec laquelle je ne suis pas prete a vivre.
si je dis que je t'aime ce serait injuste. Ce que je ressens envers toi ne me laissera jamais retrouver la paix. JE deviens folle rien qu'a penser que tout peut un jour s'arreter. Ca me ronge jusqu'au fond de mes entrailles. Ca me brule. Pourtant je sais que tu es la bien loin pourtant si proche. JE dechire cette derniere page, elle ne vaut pas la peine de s'y consacrer. JE me moque de ces couples banales sans histoires. JE deteste les romances a cinq sous. J'enfonce mes ongles dans la chair entre mes jambes et je tombe presqu'inconsciente sur le bord du lit, haletante.
JE n'ai pas trouve mes accents ni mes circonflexes. Je panique. Ce clavier m'enrage. Je ferme tout.
B.
February 22, 2012
ԳԼԽ 2
>>>
Հոդված 14. Հայաստանի Հանրապետթյան քաղաքացիթյան ձեռքբերման եւ դադարեցման կարգը սահմանվմ է օրենքով: Ազգթյամբ հայերը Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիթյն են ձեռք բերմ պարզեցված կարգով:
Հայաստանի Հանրապետթյան քաղաքացին միաժամանակ չի կարող լինել այլ պետթյան քաղաքացի:
Հոդված 15. Քաղաքացիները անկախ ազգթյնից, ռասայից, սեռից, լեզվից, դավանանքից, քաղաքական կամ այլ հայացքներից, սոցիալական ծագմից, գյքային կամ այլ դրթյնից նեն Սահմանադրթյամբ եւ օրենքներով սահմանված բոլոր իրավնքները, ազատթյնները եւ պարտականթյնները:
Հոդված 16. Բոլորը հավասար են օրենքի առջեւ եւ առանց խտրականթյան հավասարապես պաշտպանվմ են օրենքով:
Հոդված 17. Յրաքանչյր ոք նի կյանքի իրավնք:
Մահապատիժը` մինչեւ դրա վերացմը, որպես բացառիկ պատժամիջոց, կարող է սահմանվել օրենքով` առանձնապես ծանր հանցագործթյնների համար:
Հոդված 18. Յրաքանչյր ոք նի ազատթյան եւ անձեռնմխելիթյան իրավնք: Մարդն չի կարելի ձերբակալել, խզարկել այլ կերպ, քան օրենքով սահմանված կարգով: Նա կարող է կալանավորվել միայն դատարանի որոշմամբ` օրենքով սահմանված կարգով:
Հոդված 19. Մարդն չի կարելի ենթարկել խոշտանգմների, դաժան կամ նրա արժանապատվթյնը նվաստացնող վերաբերմնքի եւ պատժի:
Մարդն չի կարելի առանց իր համաձայնթյան ենթարկել բժշկական կամ գիտական փորձերի:
Հոդված 20. Յրաքանչյր ոք նի իր անձնական եւ ընտանեկան կյանքը անօրինական միջամտթյնից, իր պատիվը եւ բարի համբավը ոտնձգթյնից պաշտպանել իրավնք:
Արգելվմ է մարդ անձնական եւ ընտանեկան կյանքի մասին տեղեկթյններ ապօրինի հավաքելը, պահելը, օգտագործելը եւ տարածելը:
Յրաքանչյր ոք նի նամակագրթյան, հեռախոսային խոսակցթյնների, փոստային, հեռագրական եւ այլ հաղորդմների գաղտնիթյան իրավնք, որը կարող է սահմանափակվել միայն դատարանի որոշմամբ:
Հոդված 21. Յրաքանչյր ոք նի բնակարանի անձեռնմխելիթյան իրավնք: Արգելվմ է մարդ կամքին հակառակ մտք գործել նրա բնակարանը` բացառթյամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի:
Բնակարանը կարող է խզարկվել միայն դատարանի որոշմամբ` օրենքով սահմանված կարգով:
Հոդված 22. Յրաքանչյր քաղաքացի նի Հանրապետթյան տարածքմ ազատ տեղաշարժվել եւ բնակավայր ընտրել իրավնք:
Յրաքանչյր ոք նի Հանրապետթյնից դրս գալ իրավնք:
Յրաքանչյր քաղաքացի նի Հանրապետթյն վերադառնալ իրավնք:
Հոդված 23. Յրաքանչյր ոք նի մտքի, խղճի եւ դավանանքի ազատթյան իրավնք: Կրոնի եւ համոզմնքների արտահայտման ազատթյնը կարող է սահմանափակվել միայն օրենքով` Սահմանադրթյան 45 հոդվածմ նախատեսված հիմքերով:
Հոդված 24. Յրաքանչյր ոք նի իր կարծիքը պնդել իրավնք: Արգելվմ է մարդն հարկադրել՝ հրաժարվել իր կարծիքից կամ փոխել այն:
Յրաքանչյր ոք նի խոսքի ազատթյան իրավնք` ներառյալ տեղեկթյններ եւ գաղափարներ փնտրել, ստանալ, տարածել ազատթյնը տեղեկատվթյան ցանկացած միջոցով` անկախ պետական սահմաններից:
Հոդված 25. Յրաքանչյր ոք նի այլ անձանց հետ միավորմներ կազմել, այդ թվմ՝ արհեստակցական միթյններ ստեղծել եւ դրանց անդամագրվել իրավնք:
Յրաքանչյր քաղաքացի նի այլ քաղաքացիների հետ կսակցթյններ ստեղծել եւ դրանց անդամագրվել իրավնք:
Այս իրավնքները կարող են սահմանափակվել զինված ժերում եւ իրավապահ մարմիններմ ծառայողների նկատմամբ:
Մարդն չի կարելի հարկադրել՝ անդամագրվել որեւէ կսակցթյան կամ միավորման:
Հոդված 26. Քաղաքացիները նեն խաղաղ, առանց զենքի ժողովներ, հանրահավաքներ, երթեր եւ ցյցեր անցկացնել իրավնք:
Հոդված 27. Հայաստանի Հանրապետթյան տասնթ տարին լրացած քաղաքացիները նեն անմիջականորեն կամ կամքի ազատ արտահայտթյամբ ընտրված իրենց ներկայացցիչների միջոցով պետթյան կառավարմանը մասնակցել իրավնք:
Ընտրել եւ ընտրվել չեն կարող դատարանի վճռով անգործնակ ճանաչված, ինչպես նաեւ օրինական ժի մեջ մտած դատավճռով ազատազրկման դատապարտված եւ պատիժը կրող քաղաքացիները:
Հոդված 28. Յրաքանչյր ոք նի սեփականթյան եւ ժառանգման իրավնք: Հողի սեփականթյան իրավնքից չեն օգտվմ օտարերկրյա քաղաքացիները եւ քաղաքացիթյն չնեցող անձինք` բացառթյամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի: Սեփականթյնից կարող է զրկել միայն դատարանը` օրենքով նախատեսված դեպքերմ:
Սեփականթյան օտարմը հասարակթյան եւ պետթյան կարիքների համար կարող է կատարվել միայն բացառիկ դեպքերմ, օրենքի հիման վրա` նախնական համարժեք փոխհատցմամբ:
Հոդված 29. Յրաքանչյր քաղաքացի նի աշխատանքի ազատ ընտրթյան իրավնք:
Յրաքանչյր ոք նի արդարացի եւ պետթյան կողմից սահմանված նվազագյնից ոչ ցածր աշխատավարձի, անվտանգթյան հիգիենայի պահանջները բավարարող աշխատանքային պայմանների իրավնք:
Քաղաքացիներն իրենց տնտեսական, սոցիալական եւ աշխատանքային շահերի պաշտպանթյան նպատակով գործադլի իրավնք նեն: Այս իրավնքի իրականացման կարգը եւ սահմանափակմները սահմանվմ են օրենքով:
Հոդված 30. Յրաքանչյր ոք նի հանգստի իրավնք:
Առավելագյն աշխատաժամանակը, հանգստյան օրերը եւ ամենամյա վճարովի արձակրդի նվազագյն տեւողթյնը սահմանվմ են օրենքով:
Հոդված 31. Յրաքանչյր քաղաքացի նի իր եւ իր ընտանիքի համար բավարար կենսամակարդակի, այդ թվմ՝ բնակարանի, ինչպես նաեւ կենսապայմանների բարելավման իրավնք: Պետթյնը անհրաժեշտ միջոցներ է ձեռնարկմ այս իրավնքի իրականացման համար:
Հոդված 32. Ընտանիքը հասարակթյան բնական եւ հիմնական բջիջն է: Ընտանիքը, մայրթյնը եւ մանկթյնը գտնվմ են հասարակթյան եւ պետթյան հովանավորթյան պաշտպանթյան ներքո:
Կանայք եւ տղամարդիկ ամսնանալիս, ամսնթյան ընթացքմ, ամսնալծվելիս օգտվմ են հավասար իրավնքներից:
Հոդված 33. Յրաքանչյր քաղաքացի նի ծերթյան, հաշմանդամթյան, հիվանդթյան, կերակրողին կորցնել, գործազրկթյան եւ օրենքով նախատեսված այլ դեպքերմ սոցիալական ապահովթյան իրավնք:
Հոդված 34. Յրաքանչյր ոք նի առողջթյան պահպանման իրավնք: Բժշկական օգնթյան եւ սպասարկման կարգը սահմանվմ է օրենքով:
Պետթյնն իրականացնմ է բնակչթյան առողջթյան պահպանման ծրագրեր, նպաստմ ֆիզկլտրայի եւ սպորտի զարգացմանը:
Հոդված 35. Յրաքանչյր քաղաքացի նի կրթթյան իրավնք:
Միջնակարգ կրթթյնը պետական սմնական հաստատթյններմ անվճար է:
Յրաքանչյր քաղաքացի նի պետական սմնական հաստատթյններմ մրցթային հիմնքներով անվճար բարձրագյն եւ այլ մասնագիտական կրթթյն ստանալ իրավնք:
Ոչ պետական սմնական հաստատթյնների ստեղծման եւ գործնեթյան կարգը սահմանվմ է օրենքով:
Հոդված 36. Յրաքանչյր ոք նի գրական, գեղարվեստական, գիտական եւ տեխնիկական ստեղծագործթյան ազատթյան, գիտթյան նվաճմներից օգտվել եւ հասարակթյան մշակթային կյանքին մասնակցել իրավնք:
Մտավոր սեփականթյնը պաշտպանվմ է օրենքով:
Հոդված 37. Ազգային փոքրամասնթյններին պատկանող քաղաքացիները նեն իրենց ավանդյթների պահպանման, լեզվի եւ մշակյթի զարգացման իրավնք:
Հոդված 38. Յրաքանչյր ոք նի իր իրավնքները եւ ազատթյնները օրենքով չարգելված բոլոր միջոցներով պաշտպանել իրավնք:
Յրաքանչյր ոք նի Սահմանադրթյամբ եւ օրենքներով ամրագրված իր իրավնքների եւ ազատթյնների դատական պաշտպանթյան իրավնք:
Հոդված 39. Յրաքանչյր ոք նի իր խախտված իրավնքները վերականգնել, ինչպես նաեւ իրեն ներկայացված մեղադրանքի հիմնավորվածթյնը պարզել համար հավասարթյան պայմաններմ, արդարթյան բոլոր պահանջների պահպանմամբ, անկախ եւ անկողմնակալ դատարանի կողմից իր գործի հրապարակային քննթյան իրավնք: Հանրթյան բարքերի, հասարակական կարգի, պետական անվտանգթյան, կողմերի անձնական կյանքի կամ արդարադատթյան շահերի պաշտպանթյան նկատառմներով լրատվթյան միջոցների եւ հասարակթյան ներկայացցիչների մասնակցթյնը դատական քննթյան ընթացքմ կամ նրա մի մասմ կարող է արգելվել օրենքով:
Հոդված 40. Յրաքանչյր ոք նի իրավաբանական օգնթյն ստանալ իրավնք: Օրենքով նախատեսված դեպքերմ իրավաբանական օգնթյնը ցյց է տրվմ անվճար:
Յրաքանչյր ոք նի ձերբակալման, կալանավորման կամ մեղադրանքի առաջադրման պահից պաշտպան նենալ իրավնք:
Յրաքանչյր դատապարտյալ նի օրենքով սահմանված կարգով վերադաս դատարանի կողմից դատավճռի վերանայման իրավնք: Յրաքանչյր դատապարտյալ նի ներման կամ նշանակված պատիժը մեղմացնել խնդրանքի իրավնք:
Տժողին պատճառված վնասի հատցմը ապահովվմ է օրենքով սահմանված կարգով:
Հոդված 41. Հանցագործթյան համար մեղադրվողը համարվմ է անմեղ, քանի դեռ նրա մեղավորթյնը ապացցված չէ օրենքով սահմանված կարգով` դատարանի օրինական ժի մեջ մտած դատավճռով:
Մեղադրյալը պարտավոր չէ ապացցել իր անմեղթյնը: Չփարատված կասկածները մեկնաբանվմ են հօգտ մեղադրյալի:
Հոդված 42. Մարդը պարտավոր չէ ցցմնք տալ իր, ամսնու եւ մերձավոր ազգականների դեմ: Օրենքը կարող է նախատեսել ցցմնք տալ պարտականթյնից ազատվել այլ դեպքեր:
Արգելվմ է օրենքի խախտմամբ ձեռք բերված ապացյցների օգտագործմը:
Արգելվմ է նշանակել ավելի ծանր պատիժ, քան կարող էր կիրառվել հանցագործթյան պահին գործող օրենքով: Մարդն չի կարելի հանցագործթյան համար մեղավոր ճանաչել, եթե արարքի պահին գործող օրենքով այն հանցագործթյն չի համարվել:
Պատասխանատվթյն սահմանող կամ պատասխանատվթյնը խստացնող օրենքը հետադարձ ժ չնի:
Հոդված 43. Սահմանադրթյամբ ամրագրված իրավնքները եւ ազատթյնները սպառիչ չեն եւ չեն կարող մեկնաբանվել որպես մարդ եւ քաղաքաց այլ հանրաճանաչ իրավնքների եւ ազատթյնների բացառմ:
Հոդված 44. Սահմանադրթյան 23-27 հոդվածներմ ամրագրված մարդ եւ քաղաքաց հիմնական իրավնքները եւ ազատթյնները կարող են սահմանափակվել միայն օրենքով, եթե դա անհրաժեշտ է պետական եւ հասարակական անվտանգթյան, հասարակական կարգի, հանրթյան առողջթյան բարքերի, այլոց իրավնքների եւ ազատթյնների, պատվի եւ բարի համբավի պաշտպանթյան համար:
Հոդված 45. Մարդ եւ քաղաքաց առանձին իրավնքներ եւ ազատթյններ, բացառթյամբ Սահմանադրթյան 17, 19, 20, 39, 41-43 հոդվածներմ նշվածների, կարող են օրենքով սահմանված կարգով ժամանակավորապես սահմանափակվել ռազմական դրթյան ժամանակ կամ Սահմանադրթյան 55 հոդվածի 14 կետով նախատեսված դեպքերմ:
Հոդված 46. Յրաքանչյր ոք պարտավոր է օրենքով սահմանված կարգով եւ չափով մծել հարկեր, տրքեր, կատարել պարտադիր այլ վճարմներ:
Հոդված 47. Յրաքանչյր քաղաքացի պարտավոր է օրենքով սահմանված կարգով մասնակցել Հայաստանի Հանրապետթյան պաշտպանթյանը:
Հոդված 48. Յրաքանչյր ոք պարտավոր է պահպանել Սահմանադրթյունը եւ օրենքները, հարգել այլոց իրավնքները, ազատթյնները եւ արժանապատվթյնը:
Արգելվմ է իրավնքների եւ ազատթյնների օգտագործմը սահմանադրական կարգը բռնի տապալել, ազգային, ռասայական, կրոնական ատելթյն բորբոքել, բռնթյն եւ պատերազմ քարոզել նպատակով:
>>>
Հայաստանի Հանրապետթյան քաղաքացին միաժամանակ չի կարող լինել այլ պետթյան քաղաքացի:
Հոդված 15. Քաղաքացիները անկախ ազգթյնից, ռասայից, սեռից, լեզվից, դավանանքից, քաղաքական կամ այլ հայացքներից, սոցիալական ծագմից, գյքային կամ այլ դրթյնից նեն Սահմանադրթյամբ եւ օրենքներով սահմանված բոլոր իրավնքները, ազատթյնները եւ պարտականթյնները:
Հոդված 16. Բոլորը հավասար են օրենքի առջեւ եւ առանց խտրականթյան հավասարապես պաշտպանվմ են օրենքով:
Հոդված 17. Յրաքանչյր ոք նի կյանքի իրավնք:
Մահապատիժը` մինչեւ դրա վերացմը, որպես բացառիկ պատժամիջոց, կարող է սահմանվել օրենքով` առանձնապես ծանր հանցագործթյնների համար:
Հոդված 18. Յրաքանչյր ոք նի ազատթյան եւ անձեռնմխելիթյան իրավնք: Մարդն չի կարելի ձերբակալել, խզարկել այլ կերպ, քան օրենքով սահմանված կարգով: Նա կարող է կալանավորվել միայն դատարանի որոշմամբ` օրենքով սահմանված կարգով:
Հոդված 19. Մարդն չի կարելի ենթարկել խոշտանգմների, դաժան կամ նրա արժանապատվթյնը նվաստացնող վերաբերմնքի եւ պատժի:
Մարդն չի կարելի առանց իր համաձայնթյան ենթարկել բժշկական կամ գիտական փորձերի:
Հոդված 20. Յրաքանչյր ոք նի իր անձնական եւ ընտանեկան կյանքը անօրինական միջամտթյնից, իր պատիվը եւ բարի համբավը ոտնձգթյնից պաշտպանել իրավնք:
Արգելվմ է մարդ անձնական եւ ընտանեկան կյանքի մասին տեղեկթյններ ապօրինի հավաքելը, պահելը, օգտագործելը եւ տարածելը:
Յրաքանչյր ոք նի նամակագրթյան, հեռախոսային խոսակցթյնների, փոստային, հեռագրական եւ այլ հաղորդմների գաղտնիթյան իրավնք, որը կարող է սահմանափակվել միայն դատարանի որոշմամբ:
Հոդված 21. Յրաքանչյր ոք նի բնակարանի անձեռնմխելիթյան իրավնք: Արգելվմ է մարդ կամքին հակառակ մտք գործել նրա բնակարանը` բացառթյամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի:
Բնակարանը կարող է խզարկվել միայն դատարանի որոշմամբ` օրենքով սահմանված կարգով:
Հոդված 22. Յրաքանչյր քաղաքացի նի Հանրապետթյան տարածքմ ազատ տեղաշարժվել եւ բնակավայր ընտրել իրավնք:
Յրաքանչյր ոք նի Հանրապետթյնից դրս գալ իրավնք:
Յրաքանչյր քաղաքացի նի Հանրապետթյն վերադառնալ իրավնք:
Հոդված 23. Յրաքանչյր ոք նի մտքի, խղճի եւ դավանանքի ազատթյան իրավնք: Կրոնի եւ համոզմնքների արտահայտման ազատթյնը կարող է սահմանափակվել միայն օրենքով` Սահմանադրթյան 45 հոդվածմ նախատեսված հիմքերով:
Հոդված 24. Յրաքանչյր ոք նի իր կարծիքը պնդել իրավնք: Արգելվմ է մարդն հարկադրել՝ հրաժարվել իր կարծիքից կամ փոխել այն:
Յրաքանչյր ոք նի խոսքի ազատթյան իրավնք` ներառյալ տեղեկթյններ եւ գաղափարներ փնտրել, ստանալ, տարածել ազատթյնը տեղեկատվթյան ցանկացած միջոցով` անկախ պետական սահմաններից:
Հոդված 25. Յրաքանչյր ոք նի այլ անձանց հետ միավորմներ կազմել, այդ թվմ՝ արհեստակցական միթյններ ստեղծել եւ դրանց անդամագրվել իրավնք:
Յրաքանչյր քաղաքացի նի այլ քաղաքացիների հետ կսակցթյններ ստեղծել եւ դրանց անդամագրվել իրավնք:
Այս իրավնքները կարող են սահմանափակվել զինված ժերում եւ իրավապահ մարմիններմ ծառայողների նկատմամբ:
Մարդն չի կարելի հարկադրել՝ անդամագրվել որեւէ կսակցթյան կամ միավորման:
Հոդված 26. Քաղաքացիները նեն խաղաղ, առանց զենքի ժողովներ, հանրահավաքներ, երթեր եւ ցյցեր անցկացնել իրավնք:
Հոդված 27. Հայաստանի Հանրապետթյան տասնթ տարին լրացած քաղաքացիները նեն անմիջականորեն կամ կամքի ազատ արտահայտթյամբ ընտրված իրենց ներկայացցիչների միջոցով պետթյան կառավարմանը մասնակցել իրավնք:
Ընտրել եւ ընտրվել չեն կարող դատարանի վճռով անգործնակ ճանաչված, ինչպես նաեւ օրինական ժի մեջ մտած դատավճռով ազատազրկման դատապարտված եւ պատիժը կրող քաղաքացիները:
Հոդված 28. Յրաքանչյր ոք նի սեփականթյան եւ ժառանգման իրավնք: Հողի սեփականթյան իրավնքից չեն օգտվմ օտարերկրյա քաղաքացիները եւ քաղաքացիթյն չնեցող անձինք` բացառթյամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի: Սեփականթյնից կարող է զրկել միայն դատարանը` օրենքով նախատեսված դեպքերմ:
Սեփականթյան օտարմը հասարակթյան եւ պետթյան կարիքների համար կարող է կատարվել միայն բացառիկ դեպքերմ, օրենքի հիման վրա` նախնական համարժեք փոխհատցմամբ:
Հոդված 29. Յրաքանչյր քաղաքացի նի աշխատանքի ազատ ընտրթյան իրավնք:
Յրաքանչյր ոք նի արդարացի եւ պետթյան կողմից սահմանված նվազագյնից ոչ ցածր աշխատավարձի, անվտանգթյան հիգիենայի պահանջները բավարարող աշխատանքային պայմանների իրավնք:
Քաղաքացիներն իրենց տնտեսական, սոցիալական եւ աշխատանքային շահերի պաշտպանթյան նպատակով գործադլի իրավնք նեն: Այս իրավնքի իրականացման կարգը եւ սահմանափակմները սահմանվմ են օրենքով:
Հոդված 30. Յրաքանչյր ոք նի հանգստի իրավնք:
Առավելագյն աշխատաժամանակը, հանգստյան օրերը եւ ամենամյա վճարովի արձակրդի նվազագյն տեւողթյնը սահմանվմ են օրենքով:
Հոդված 31. Յրաքանչյր քաղաքացի նի իր եւ իր ընտանիքի համար բավարար կենսամակարդակի, այդ թվմ՝ բնակարանի, ինչպես նաեւ կենսապայմանների բարելավման իրավնք: Պետթյնը անհրաժեշտ միջոցներ է ձեռնարկմ այս իրավնքի իրականացման համար:
Հոդված 32. Ընտանիքը հասարակթյան բնական եւ հիմնական բջիջն է: Ընտանիքը, մայրթյնը եւ մանկթյնը գտնվմ են հասարակթյան եւ պետթյան հովանավորթյան պաշտպանթյան ներքո:
Կանայք եւ տղամարդիկ ամսնանալիս, ամսնթյան ընթացքմ, ամսնալծվելիս օգտվմ են հավասար իրավնքներից:
Հոդված 33. Յրաքանչյր քաղաքացի նի ծերթյան, հաշմանդամթյան, հիվանդթյան, կերակրողին կորցնել, գործազրկթյան եւ օրենքով նախատեսված այլ դեպքերմ սոցիալական ապահովթյան իրավնք:
Հոդված 34. Յրաքանչյր ոք նի առողջթյան պահպանման իրավնք: Բժշկական օգնթյան եւ սպասարկման կարգը սահմանվմ է օրենքով:
Պետթյնն իրականացնմ է բնակչթյան առողջթյան պահպանման ծրագրեր, նպաստմ ֆիզկլտրայի եւ սպորտի զարգացմանը:
Հոդված 35. Յրաքանչյր քաղաքացի նի կրթթյան իրավնք:
Միջնակարգ կրթթյնը պետական սմնական հաստատթյններմ անվճար է:
Յրաքանչյր քաղաքացի նի պետական սմնական հաստատթյններմ մրցթային հիմնքներով անվճար բարձրագյն եւ այլ մասնագիտական կրթթյն ստանալ իրավնք:
Ոչ պետական սմնական հաստատթյնների ստեղծման եւ գործնեթյան կարգը սահմանվմ է օրենքով:
Հոդված 36. Յրաքանչյր ոք նի գրական, գեղարվեստական, գիտական եւ տեխնիկական ստեղծագործթյան ազատթյան, գիտթյան նվաճմներից օգտվել եւ հասարակթյան մշակթային կյանքին մասնակցել իրավնք:
Մտավոր սեփականթյնը պաշտպանվմ է օրենքով:
Հոդված 37. Ազգային փոքրամասնթյններին պատկանող քաղաքացիները նեն իրենց ավանդյթների պահպանման, լեզվի եւ մշակյթի զարգացման իրավնք:
Հոդված 38. Յրաքանչյր ոք նի իր իրավնքները եւ ազատթյնները օրենքով չարգելված բոլոր միջոցներով պաշտպանել իրավնք:
Յրաքանչյր ոք նի Սահմանադրթյամբ եւ օրենքներով ամրագրված իր իրավնքների եւ ազատթյնների դատական պաշտպանթյան իրավնք:
Հոդված 39. Յրաքանչյր ոք նի իր խախտված իրավնքները վերականգնել, ինչպես նաեւ իրեն ներկայացված մեղադրանքի հիմնավորվածթյնը պարզել համար հավասարթյան պայմաններմ, արդարթյան բոլոր պահանջների պահպանմամբ, անկախ եւ անկողմնակալ դատարանի կողմից իր գործի հրապարակային քննթյան իրավնք: Հանրթյան բարքերի, հասարակական կարգի, պետական անվտանգթյան, կողմերի անձնական կյանքի կամ արդարադատթյան շահերի պաշտպանթյան նկատառմներով լրատվթյան միջոցների եւ հասարակթյան ներկայացցիչների մասնակցթյնը դատական քննթյան ընթացքմ կամ նրա մի մասմ կարող է արգելվել օրենքով:
Հոդված 40. Յրաքանչյր ոք նի իրավաբանական օգնթյն ստանալ իրավնք: Օրենքով նախատեսված դեպքերմ իրավաբանական օգնթյնը ցյց է տրվմ անվճար:
Յրաքանչյր ոք նի ձերբակալման, կալանավորման կամ մեղադրանքի առաջադրման պահից պաշտպան նենալ իրավնք:
Յրաքանչյր դատապարտյալ նի օրենքով սահմանված կարգով վերադաս դատարանի կողմից դատավճռի վերանայման իրավնք: Յրաքանչյր դատապարտյալ նի ներման կամ նշանակված պատիժը մեղմացնել խնդրանքի իրավնք:
Տժողին պատճառված վնասի հատցմը ապահովվմ է օրենքով սահմանված կարգով:
Հոդված 41. Հանցագործթյան համար մեղադրվողը համարվմ է անմեղ, քանի դեռ նրա մեղավորթյնը ապացցված չէ օրենքով սահմանված կարգով` դատարանի օրինական ժի մեջ մտած դատավճռով:
Մեղադրյալը պարտավոր չէ ապացցել իր անմեղթյնը: Չփարատված կասկածները մեկնաբանվմ են հօգտ մեղադրյալի:
Հոդված 42. Մարդը պարտավոր չէ ցցմնք տալ իր, ամսնու եւ մերձավոր ազգականների դեմ: Օրենքը կարող է նախատեսել ցցմնք տալ պարտականթյնից ազատվել այլ դեպքեր:
Արգելվմ է օրենքի խախտմամբ ձեռք բերված ապացյցների օգտագործմը:
Արգելվմ է նշանակել ավելի ծանր պատիժ, քան կարող էր կիրառվել հանցագործթյան պահին գործող օրենքով: Մարդն չի կարելի հանցագործթյան համար մեղավոր ճանաչել, եթե արարքի պահին գործող օրենքով այն հանցագործթյն չի համարվել:
Պատասխանատվթյն սահմանող կամ պատասխանատվթյնը խստացնող օրենքը հետադարձ ժ չնի:
Հոդված 43. Սահմանադրթյամբ ամրագրված իրավնքները եւ ազատթյնները սպառիչ չեն եւ չեն կարող մեկնաբանվել որպես մարդ եւ քաղաքաց այլ հանրաճանաչ իրավնքների եւ ազատթյնների բացառմ:
Հոդված 44. Սահմանադրթյան 23-27 հոդվածներմ ամրագրված մարդ եւ քաղաքաց հիմնական իրավնքները եւ ազատթյնները կարող են սահմանափակվել միայն օրենքով, եթե դա անհրաժեշտ է պետական եւ հասարակական անվտանգթյան, հասարակական կարգի, հանրթյան առողջթյան բարքերի, այլոց իրավնքների եւ ազատթյնների, պատվի եւ բարի համբավի պաշտպանթյան համար:
Հոդված 45. Մարդ եւ քաղաքաց առանձին իրավնքներ եւ ազատթյններ, բացառթյամբ Սահմանադրթյան 17, 19, 20, 39, 41-43 հոդվածներմ նշվածների, կարող են օրենքով սահմանված կարգով ժամանակավորապես սահմանափակվել ռազմական դրթյան ժամանակ կամ Սահմանադրթյան 55 հոդվածի 14 կետով նախատեսված դեպքերմ:
Հոդված 46. Յրաքանչյր ոք պարտավոր է օրենքով սահմանված կարգով եւ չափով մծել հարկեր, տրքեր, կատարել պարտադիր այլ վճարմներ:
Հոդված 47. Յրաքանչյր քաղաքացի պարտավոր է օրենքով սահմանված կարգով մասնակցել Հայաստանի Հանրապետթյան պաշտպանթյանը:
Հոդված 48. Յրաքանչյր ոք պարտավոր է պահպանել Սահմանադրթյունը եւ օրենքները, հարգել այլոց իրավնքները, ազատթյնները եւ արժանապատվթյնը:
Արգելվմ է իրավնքների եւ ազատթյնների օգտագործմը սահմանադրական կարգը բռնի տապալել, ազգային, ռասայական, կրոնական ատելթյն բորբոքել, բռնթյն եւ պատերազմ քարոզել նպատակով:
>>>
Labels:
Զարուբյանի կանայք
February 18, 2012
"Who Doesn’t Like a Good Old Story?"
Kalfayan Galleries
11 Haritos Street, Athens
Opening: 21 February 2012 / 20.00 – 22.00
Duration of Exhibition: 21 February – 31 March 2012
On Tuesday, 21 February 2012, Kalfayan Galleries, 11 Haritos Street, Athens, between 20:00 and 22:00, will present the opening of Aikaterini Gegisian’s solo exhibition “Who Doesn’t Like a Good Old Story?” with new work based on images of Soviet Armenia collected from commemorative photo albums and tourist guides dating from the 50s to the 60s and salvaged from flea markets and second hand bookstores in Yerevan, the capital of Armenia.
As images of Soviet modernity have become, over the past 20 years, another modality in consumer nostalgia and are treated as “exotic” variations of the modern, works presented in this exhibition react precisely against this impulse to consume the “world as image,” reflecting instead on the construction of historical memory and the representation of space.
--
Aikaterini Gegisian (b. 1976, Thessaloniki) lives and works in London. In 2010 she began her studies toward a PhD at the University of Westminster in London. Her work has been presented in solo and group shows and Biennales of contemporary art in Greece and abroad. Awards and grants: Arts & Humanities Research Council, Arts Council England, Visiting Arts, Picture This Moving Image Agency, Thessaloniki Center of Contemporary Art. Works in collections: State Museum of Contemporary Art (Thessaloniki), Macedonian Museum of Contemporary Art (Thessaloniki), private collections in Greece and abroad. The multi-faceted work of Gegisian negotiates the plasticity of the moving image, sound, photography and text, focusing on the relationship between space, memory and narrative. She is represented by Kalfayan Galleries (Athens-Thessaloniki).
February 12, 2012
Ստալինյան նախագիծ՝ շքապատշգամբով
>>>
(ինչ վերաբերում է միասնությանը, ապա դժվար է պատկերացնել ավելի շատ ժամանակ, քան այն, որ կար միջավայրում)
(թեթեւ հեւք մը կայ հոս ձայներին մէջ, նայում ես ու չես կարողանում տեսնել, որովհետև գիտես, որ դուրս չի գալու 35 միլիմետրանոց ժապավենի վրա)
(բայցով է պատկերացնում լեզուն բավարար է պատկերացնելու Երևանը ավելի երկար քան «ավելի շատ ժամանակը»)
(այս պահից հետո «ու»-ն հանվմ է գործածթյնից
Հոդված 1. Հայաստանի Հանրապետթյնը ինքնիշխան, ժողովրդավարական, սոցիալական, իրավական պետթյն է։
Հոդված 2. Հայաստանի Հանրապետթյնմ իշխանթյնը պատկանմ է ժողովրդին։
Ժողովրդն իր իշխանթյնն իրականացնմ է ազատ ընտրթյնների, հանրաքվեների, ինչպես նաեւ Սահմանադրթյամբ նախատեսված պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմինների պաշտոնատար անձանց միջոցով։
Իշխանթյան յրացմը որեւէ կազմակերպթյան կամ անհատի կողմից հանցագործթյն է։
Հոդված 3. Հայաստանի Հանրապետթյան Նախագահի, Ազգային ժողովի, տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրթյնները, ինչպես նաեւ հանրաքվեներն անցկացվմ են ընդհանր, հավասար, ղղակի ընտրական իրավնքի հիման վրա` գաղտնի քվեարկթյամբ։
Հոդված 4. Պետթյնն ապահովում է մարդ իրավնքների եւ ազատթյնների պաշտպանթյնը Սահմանադրթյան եւ օրենքների հիման վրա` միջազգային իրավնքի սկզբնքներին նորմերին համապատասխան։
Հոդված 5. Պետական իշխանթյնն իրականացվմ է Սահմանադրթյանը եւ օրենքներին համապատասխան` օրենսդիր, գործադիր եւ դատական իշխանթյնների տարանջատման սկզբնքի հիման վրա։
Պետական մարմինները եւ պաշտոնատար անձինք իրավաս են կատարել միայն այնպիսի գործողթյններ, որոնց համար լիազորված են օրենսդրթյամբ։
Հոդված 6. Հայաստանի Հանրապետությնմ երաշխավորվմ է օրենքի գերակայթյնը։ Հանրապետթյան Սահմանադրթյնն նի բարձրագյն իրավաբանական ժ եւ նրա նորմերը գործմ են անմիջականորեն։
Սահմանադրթյանը հակասող ճանաչված օրենքները, ինչպես նաեւ Սահմանադրթյանը եւ օրենքներին հակասող ճանաչված այլ իրավական ակտերը իրավաբանական ժ չնեն։
Օրենքները կիրառվմ են միայն պաշտոնական հրապարակմից հետո։ Մարդ իրավնքներին, ազատթյններին եւ պարտականթյններին վերաբերող չհրապարակված իրավական ակտերը իրավաբանական ժ չնեն։
Հայաստանի Հանրապետթյան աննից կնքված միջազգային պայմանագրերը կիրառվմ են միայն վավերացվելց հետո։ Վավերացված միջազգային պայմանագրերը Հանրապետթյան իրավական համակարգի բաղկացցիչ մասն են։ Եթե նրանցմ սահմանված են այլ նորմեր, քան նախատեսված են օրենքներով, ապա կիրառվմ են պայմանագրի նորմերը։
Սահմանադրթյանը հակասող միջազգային պայմանագրերը կարող են վավերացվել Սահմանադրթյան մեջ համապատասխան փոփոխթյն կատարելց հետո։
Հոդված 7. Հայաստանի Հանրապետթյնմ ճանաչվմ է բազմակսակցթյնը։ Կսակցթյնները կազմավորվմ են ազատորեն, նպաստմ ժողովրդի քաղաքական կամքի ձեւավորմանն արտահայտմանը։ Նրանց գործնեթյնը չի կարող հակասել Սահմանադրթյանը եւ օրենքներին, իսկ կառցվածքն ու գործելակերպը` ժողովրդավարթյան սկզբնքներին։
Կսակցթյնները ապահովմ են իրենց ֆինանսական գործնեթյան հրապարակայնթյնը։
Հոդված 8. Հայաստանի Հանրապետթյնմ ճանաչվմ եւ պաշտպանվմ է սեփականթյան իրավնքը։
Սեփականատերը իր հայեցողթյամբ տիրապետմ, օգտագործմ եւ տնօրինմ է իրեն պատկանող գյքը։
Սեփականթյան իրավնքի իրականացմը չպետք է վնաս պատճառի շրջակա միջավայրին, խախտի այլ անձանց, հանրթյան եւ պետթյան իրավնքներն ու օրինական շահերը։
Պետթյնը երաշխավորմ է սեփականթյան բոլոր ձեւերի ազատ զարգացմը եւ հավասար իրավական պաշտպանթյնը, տնտեսական գործնեթյան ազատթյնը, ազատ տնտեսական մրցակցթյնը։
Հոդված 9. Հայաստանի Հանրապետթյան արտաքին քաղաքականթյնը իրականացվմ է միջազգային իրավնքի նորմերին համապատասխան` բոլոր պետթյնների հետ բարիդրացիական, փոխշահավետ հարաբերթյններ հաստատել նպատակով։
Հոդված 10. Պետթյնը ապահովում է շրջակա միջավայրի պահպանթյնը եւ վերարտադրթյնը, բնական պաշարների բանական օգտագործմը։
Հոդված 11. Պատմթյան եւ մշակյթի հշարձանները, մշակթային այլ արժեքները գտնվմ են պետթյան հոգածթյան եւ պաշտպանթյան ներքո։
Հայաստանի Հանրապետթյնը միջազգային իրավնքի սկզբնքների եւ նորմերի շրջանակներմ նպաստմ է այլ պետթյններմ գտնվող հայկական պատմական եւ մշակթային արժեքների պահպանմանը, աջակցմ հայ կրթական եւ մշակթային կյանքի զարգացմանը։
Հոդված 12. Հայաստանի Հանրապետթյան պետական լեզն հայերենն է։
Հոդված 13. Հայաստանի Հանրապետթյան դրոշը եռագյն է` կարմիր, կապյտ, նարնջագյն` հորիզոնական հավասար շերտերով։
Հայաստանի Հանրապետթյան զինանշանն է. կենտրոնում, վահանի վրա պատկերված են Արարատ լեռը` Նոյյան տապանով եւ պատմական Հայաստանի չորս թագավորթյնների զինանշանները։ Վահանը պահմ են արծիվը եւ առյծը, իսկ վահանից ներքեւ պատկերված են սր, ճյղ, հասկերի խրձ, շղթա եւ ժապավեն։
Հայաստանի Հանրապետթյան օրհներգը «Մեր Հայրենիքն» է։
Հայաստանի Հանրապետթյան մայրաքաղաքը Երեւանն է։
>>>
(ինչ վերաբերում է միասնությանը, ապա դժվար է պատկերացնել ավելի շատ ժամանակ, քան այն, որ կար միջավայրում)
(բայց
(այս պահից հետո «ու»-ն հանվմ է գործածթյնից
ԳԼԽ 1
Հոդված 1. Հայաստանի Հանրապետթյնը ինքնիշխան, ժողովրդավարական, սոցիալական, իրավական պետթյն է։
Հոդված 2. Հայաստանի Հանրապետթյնմ իշխանթյնը պատկանմ է ժողովրդին։
Ժողովրդն իր իշխանթյնն իրականացնմ է ազատ ընտրթյնների, հանրաքվեների, ինչպես նաեւ Սահմանադրթյամբ նախատեսված պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմինների պաշտոնատար անձանց միջոցով։
Իշխանթյան յրացմը որեւէ կազմակերպթյան կամ անհատի կողմից հանցագործթյն է։
Հոդված 3. Հայաստանի Հանրապետթյան Նախագահի, Ազգային ժողովի, տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրթյնները, ինչպես նաեւ հանրաքվեներն անցկացվմ են ընդհանր, հավասար, ղղակի ընտրական իրավնքի հիման վրա` գաղտնի քվեարկթյամբ։
Հոդված 4. Պետթյնն ապահովում է մարդ իրավնքների եւ ազատթյնների պաշտպանթյնը Սահմանադրթյան եւ օրենքների հիման վրա` միջազգային իրավնքի սկզբնքներին նորմերին համապատասխան։
Հոդված 5. Պետական իշխանթյնն իրականացվմ է Սահմանադրթյանը եւ օրենքներին համապատասխան` օրենսդիր, գործադիր եւ դատական իշխանթյնների տարանջատման սկզբնքի հիման վրա։
Պետական մարմինները եւ պաշտոնատար անձինք իրավաս են կատարել միայն այնպիսի գործողթյններ, որոնց համար լիազորված են օրենսդրթյամբ։
Հոդված 6. Հայաստանի Հանրապետությնմ երաշխավորվմ է օրենքի գերակայթյնը։ Հանրապետթյան Սահմանադրթյնն նի բարձրագյն իրավաբանական ժ եւ նրա նորմերը գործմ են անմիջականորեն։
Սահմանադրթյանը հակասող ճանաչված օրենքները, ինչպես նաեւ Սահմանադրթյանը եւ օրենքներին հակասող ճանաչված այլ իրավական ակտերը իրավաբանական ժ չնեն։
Օրենքները կիրառվմ են միայն պաշտոնական հրապարակմից հետո։ Մարդ իրավնքներին, ազատթյններին եւ պարտականթյններին վերաբերող չհրապարակված իրավական ակտերը իրավաբանական ժ չնեն։
Հայաստանի Հանրապետթյան աննից կնքված միջազգային պայմանագրերը կիրառվմ են միայն վավերացվելց հետո։ Վավերացված միջազգային պայմանագրերը Հանրապետթյան իրավական համակարգի բաղկացցիչ մասն են։ Եթե նրանցմ սահմանված են այլ նորմեր, քան նախատեսված են օրենքներով, ապա կիրառվմ են պայմանագրի նորմերը։
Սահմանադրթյանը հակասող միջազգային պայմանագրերը կարող են վավերացվել Սահմանադրթյան մեջ համապատասխան փոփոխթյն կատարելց հետո։
Հոդված 7. Հայաստանի Հանրապետթյնմ ճանաչվմ է բազմակսակցթյնը։ Կսակցթյնները կազմավորվմ են ազատորեն, նպաստմ ժողովրդի քաղաքական կամքի ձեւավորմանն արտահայտմանը։ Նրանց գործնեթյնը չի կարող հակասել Սահմանադրթյանը եւ օրենքներին, իսկ կառցվածքն ու գործելակերպը` ժողովրդավարթյան սկզբնքներին։
Կսակցթյնները ապահովմ են իրենց ֆինանսական գործնեթյան հրապարակայնթյնը։
Հոդված 8. Հայաստանի Հանրապետթյնմ ճանաչվմ եւ պաշտպանվմ է սեփականթյան իրավնքը։
Սեփականատերը իր հայեցողթյամբ տիրապետմ, օգտագործմ եւ տնօրինմ է իրեն պատկանող գյքը։
Սեփականթյան իրավնքի իրականացմը չպետք է վնաս պատճառի շրջակա միջավայրին, խախտի այլ անձանց, հանրթյան եւ պետթյան իրավնքներն ու օրինական շահերը։
Պետթյնը երաշխավորմ է սեփականթյան բոլոր ձեւերի ազատ զարգացմը եւ հավասար իրավական պաշտպանթյնը, տնտեսական գործնեթյան ազատթյնը, ազատ տնտեսական մրցակցթյնը։
Հոդված 9. Հայաստանի Հանրապետթյան արտաքին քաղաքականթյնը իրականացվմ է միջազգային իրավնքի նորմերին համապատասխան` բոլոր պետթյնների հետ բարիդրացիական, փոխշահավետ հարաբերթյններ հաստատել նպատակով։
Հոդված 10. Պետթյնը ապահովում է շրջակա միջավայրի պահպանթյնը եւ վերարտադրթյնը, բնական պաշարների բանական օգտագործմը։
Հոդված 11. Պատմթյան եւ մշակյթի հշարձանները, մշակթային այլ արժեքները գտնվմ են պետթյան հոգածթյան եւ պաշտպանթյան ներքո։
Հայաստանի Հանրապետթյնը միջազգային իրավնքի սկզբնքների եւ նորմերի շրջանակներմ նպաստմ է այլ պետթյններմ գտնվող հայկական պատմական եւ մշակթային արժեքների պահպանմանը, աջակցմ հայ կրթական եւ մշակթային կյանքի զարգացմանը։
Հոդված 12. Հայաստանի Հանրապետթյան պետական լեզն հայերենն է։
Հոդված 13. Հայաստանի Հանրապետթյան դրոշը եռագյն է` կարմիր, կապյտ, նարնջագյն` հորիզոնական հավասար շերտերով։
Հայաստանի Հանրապետթյան զինանշանն է. կենտրոնում, վահանի վրա պատկերված են Արարատ լեռը` Նոյյան տապանով եւ պատմական Հայաստանի չորս թագավորթյնների զինանշանները։ Վահանը պահմ են արծիվը եւ առյծը, իսկ վահանից ներքեւ պատկերված են սր, ճյղ, հասկերի խրձ, շղթա եւ ժապավեն։
Հայաստանի Հանրապետթյան օրհներգը «Մեր Հայրենիքն» է։
Հայաստանի Հանրապետթյան մայրաքաղաքը Երեւանն է։
>>>
Labels:
Զարուբյանի կանայք
February 2, 2012
Subscribe to:
Posts (Atom)