Գլխ 3

>>>

Հոդված 49. Հայաստանի Հանրապետթյան Նախագահը հետեւմ է Սահմանադրթյան պահպանմանը, ապահովմ օրենսդիր, գործադիր եւ դատական իշխանթյնների բնականոն գործնեթյնը:

Հանրապետթյան Նախագահը Հանրապետթյան անկախթյան, տարածքային ամբողջականթյան եւ անվտանգթյան երաշխավորն է:

Հոդված 50. Հանրապետթյան Նախագահն ընտրվմ է Հայաստանի Հանրապետթյան քաղաքացիների կողմից` հինգ տարի ժամկետով:

Հանրապետթյան Նախագահ կարող է ընտրվել երեսնհինգ տարին լրացած, վերջին տասը տարմ Հայաստանի Հանրապետթյան քաղաքացի հանդիսացող, վերջին տասը տարմ Հանրապետթյնմ մշտապես բնակվող եւ ընտրական իրավնք նեցող յրաքանչյր ոք:

Նյն անձը չի կարող ավելի, քան երկ անգամ անընդմեջ ընտրվել Հանրապետթյան Նախագահի պաշտոնմ:

Հոդված 51. Հանրապետթյան Նախագահի ընտրթյնն անցկացվմ է Հանրապետթյան Նախագահի լիազորթյնների ավարտից հիսն օր առաջ` Սահմանադրթյամբ եւ օրենքով սահմանված կարգով:

Հանրապետթյան Նախագահ ընտրված է համարվմ այն թեկնածն, որն ստացել է թեկնածների օգտին տրված ձայների կեսից ավելին: Եթե քվեարկվել է երկսից ավելի թեկնած եւ նրանցից որեւէ մեկը չի ստացել անհրաժեշտ ձայներ, ապա քվեարկթյնից հետո տասնչորսերորդ օրը անցկացվմ է քվեարկթյան երկրորդ փլ, որին կարող են մասնակցել առավել ձայներ ստացած երկ թեկնածն: Երկրորդ փլում ընտրված է համարվմ առավել ձայներ ստացած թեկնածն:

Այն դեպքմ, երբ քվեարկվել է մեկ թեկնած, նա համարվում է ընտրված, եթե ստացել է քվեարկթյան մասնակիցների ձայների կեսից ավելին:

Եթե Հանրապետթյան Նախագահ չի ընտրվմ, ապա քվեարկթյնից հետո քառասներորդ օրը անցկացվմ է նոր ընտրթյն:

Հանրապետթյան Նախագահն իր պաշտոնն ստանձնմ է Հանրապետթյան նախորդ Նախագահի լիազորթյնների ավարտման օրը:

Նոր կամ արտահերթ ընտրթյան միջոցով ընտրված Հանրապետթյան Նախագահը պաշտոնն ստանձնմ է ընտրթյնից հետո` տասնօրյա ժամկետմ:

Հոդված 52. Հարապետթյան Նախագահի թեկնածներից մեկի համար անհաղթահարելի խոչընդոտներ առաջանալ դեպքմ Հանրապետթյան Նախագահի ընտրթյնը հետաձգվմ է երկշաբաթյա ժամկետով: Այդ ժամկետմ անհաղթահարելի ճանաչված խոչընդոտները չվերանալ կամ մինչեւ քվեարկթյան օրը թեկնածներից մեկի մահվան դեպքերմ անցկացվմ է նոր ընտրթյն:

Նոր ընտրթյնն անցկացվմ է խոչընդոտներն անհաղթահարելի ճանաչելց հետո քառասներորդ օրը:

Հոդված 53. Հանրապետթյան Նախագահի հրաժարականի, մահվան, լիազորթյնների կատարման անհնարինթյան կամ Սահմանադրթյան 57 հոդվածով սահմանված կարգով նրան պաշտոնանկ անել դեպքերմ Նախագահի պաշտոնը թափր մնալց հետո քառասներորդ օրը անցկացվմ է Հանրապետթյան Նախագահի արտահերթ ընտրթյն:

Հոդված 54. Հանրապետթյան Նախագահը պաշտոնն ստանձնմ է Ազգային ժողովի հատուկ նիստմ ժողովրդին տրված երդմամբ:

Հոդված 55. Հանրապետթյան Նախագահը`

1) ղերձով դիմմ է ժողովրդին եւ Ազգային ժողովին.

2) Ազգային ժողովի ընդնած օրենքն ստանալց հետո քսանմեկօրյա ժամկետմ ստորագրմ եւ հրապարակմ է այն:

Այդ ժամկետմ կարող է օրենքն առարկթյններով կամ առաջարկթյններով վերադարձնել Ազգային ժողով` պահանջելով նոր քննարկմ:

Հնգօրյա ժամկետմ ստորագրմ եւ հրապարակմ է Ազգային ժողովի կողմից վերստին ընդնված օրենքը.

3) Ազգային ժողովի նախագահի եւ վարչապետի հետ խորհրդակցելց հետո կարող է արձակել Ազգային ժողովը եւ նշանակել արտահերթ ընտրթյն: Արտահերթ ընտրթյնն անցկացվմ է Ազգային ժողովի արձակմից ոչ շուտ, քան երեսն եւ ոչ շ, քան քառասն օրվա ընթացքմ:

Իր պաշտոնավարթյան վերջին վեց ամսվա ընթացքմ չի կարող արձակել Ազգային ժողովը.

4) նշանակմ եւ ազատմ է վարչապետին: Վարչապետի առաջարկթյամբ նշանակմ եւ ազատմ է կառավարթյան անդամներին:

Ազգային ժողովի կողմից կառավարթյանն անվստահթյն հայտնվել դեպքմ քսանօրյա ժամկետմ ընդնմ է կառավարթյան հրաժարականը, նշանակմ վարչապետ եւ կազմավորմ կառավարթյն.

5) օրենքով նախատեսված դեպքերմ նշանակմներ է կատարմ քաղաքացիական պաշտոններմ.

6) կարող է կազմավորել խորհրդակցական մարմիններ.

7) ներկայացնմ է Հայաստանի Հանրապետթյնը միջազգային հարաբերթյններմ, իրականացնմ է արտաքին քաղաքականթյան ընդհանր ղեկավարմը, կնքմ է միջազգային պայմանագրեր, ստորագրմ է Ազգային ժողովի վավերացրած միջազգային պայմանագրերը, վավերացնմ միջկառավարական պայմանագրերը.

8) նշանակմ եւ ետ է կանչմ օտարերկրյա պետթյններմ եւ միջազգային կազմակերպթյններին առընթեր Հայաստանի Հանրապետթյան դիվանագիտական ներկայացցիչներին, ընդնմ է օտարերկրյա պետթյնների դիվանագիտական ներկայացցիչների հավատարմագրերը եւ հետկանչագրերը.

9) վարչապետի առաջարկթյամբ նշանակմ եւ ազատմ է գլխավոր դատախազին.

10) նշանակմ է սահմանադրական դատարանի անդամներ եւ նախագահ:

Սահմանադրական դատարանի եզրակացթյան հիման վրա կարող է դադարեցնել սահմանադրական դատարանի` իր նշանակած անդամի լիազորթյնները կամ համաձայնթյն տալ կալանավորել, դատական կարգով վարչական կամ քրեական պատասխանատվթյան ենթարկել նրան.

11) Սահմանադրթյան 95 հոդվածով նախատեսված կարգով նշանակմ է վճռաբեկ դատարանի եւ նրա պալատների, վերաքննիչ, առաջին ատյանի եւ այլ դատարանների նախագահներին  դատավորներին, գլխավոր դատախազի տեղակալներին եւ դատախազթյան կառցվածքային ստորաբաժանմները գլխավորող դատախազներին, կարող է դադարեցնել դատավորի լիազորթյնները, համաձայնթյն տալ կալանավորել, դատական կարգով վարչական կամ քրեական պատասխանատվթյան ենթարկել դատավորին, ազատմ է իր կողմից նշանակված դատախազներին.

12) զինված ժերի գլխավոր հրամանատարն է, նշանակմ է զինված ժերի բարձրագյն հրամանատարական կազմը.

13) որոշմ է ընդնմ զինված ժերի օգտագործման մասին, Հանրապետթյան վրա զինված հարձակման, դրա անմիջական վտանգի առկայթյան կամ Ազգային ժողովի կողմից պատերազմ հայտարարվել դեպքերմ հայտարարմ է ռազմական դրթյն եւ կարող է հայտարարել ընդհանր կամ մասնակի զորահավաք:

Ռազմական դրթյն հայտարարվել դեպքմ գմարվմ է Ազգային ժողովի հատկ նիստ.

14) սահմանադրական կարգին սպառնացող անմիջական վտանգի դեպքմ, խորհրդակցելով Ազգային ժողովի նախագահի եւ վարչապետի հետ, իրականացնմ է իրավիճակից թելադրվող միջոցառմներ եւ այդ մասին ղերձով դիմմ ժողովրդին.

15) շնորհմ է Հայաստանի Հանրապետթյան քաղաքացիթյն, լծմ քաղաքական ապաստան տալ հարցը.

16) պարգեւատրմ է Հայաստանի Հանրապետթյան շքանշաններով եւ մեդալներով, շնորհմ բարձրագյն զինվորական եւ պատվավոր կոչմներ, բարձրագյն դիվանագիտական եւ այլ դասային աստիճաններ.

17) ներմ է շնորհմ դատապարտյալներին:

Հոդված 56. Հանրապետթյան Նախագահը հրապարակմ է հրամանագրեր եւ կարգադրթյններ, որոնք ենթակա են կատարման Հանրապետթյան ամբողջ տարածքմ:

Հանրապետթյան Նախագահի հրամանագրերը եւ կարգադրթյնները չեն կարող հակասել Սահմանադրթյանը եւ օրենքներին:

Հոդված 57. Հանրապետթյան Նախագահը կարող է պաշտոնանկ արվել պետական դավաճանթյան կամ այլ ծանր հանցագործթյան համար:

Հանրապետթյան Նախագահին պաշտոնանկ անել հարցի մասին եզրակացթյն ստանալ համար Ազգային ժողովը պատգամավորների ընդհանր թվի ձայների մեծամասնթյամբ ընդնված որոշմամբ դիմմ է սահմանադրական դատարան:

Հանրապետթյան Նախագահին պաշտոնանկ անել մասին որոշմը սահմանադրական դատարանի եզրակացթյան հիման վրա կայացնմ է Ազգային ժողովը` պատգամավորների ընդհանր թվի ձայների առնվազն երկ երրորդով:

Հոդված 58. Հանրապետթյան Նախագահի հրաժարականն ընդնվմ է Ազգային ժողովի կողմից` պատգամավորների ընդհանր թվի ձայների մեծամասնթյամբ:

Հոդված 59. Հանրապետթյան Նախագահի ծանր հիվանդթյան կամ նրա լիազորթյնների կատարման համար այլ անհաղթահարելի խոչընդոտների առկայթյան դեպքերմ Ազգային ժողովը կառավարթյան առաջարկով եւ սահմանադրական դատարանի եզրակացթյան հիման վրա պատգամավորների ընդհանր թվի ձայների առնվազն երկ երրորդով որոշմ է ընդնմ Հանրապետթյան Նախագահի` իր լիազորթյնների կատարման անհնարինթյան մասին:

Հոդված 60. Հանրապետթյան Նախագահի պաշտոնը թափր մնալ դեպքմ, մինչեւ նորընտիր Նախագահի կողմից պաշտոնի ստանձնմը, Հանրապետթյան Նախագահի պարտականթյնները կատարմ է Ազգային ժողովի նախագահը, իսկ եթե հնարավոր չէ` վարչապետը: Այդ ընթացքմ արգելվմ է արձակել Ազգային ժողովը, նշանակել հանրաքվե, նշանակել կամ ազատել վարչապետին, գլխավոր դատախազին:

Հոդված 61. Հանրապետթյան Նախագահի վարձատրթյան, սպասարկման եւ անվտանգթյան ապահովման կարգը սահմանվմ է օրենքով:

>>>