մաս մաս առաջինից

. . .

Քաղաքավարությունից ելնելով, կամ ո՞ր քաղաքից: Ո՞ր քաղաքի վարվելաձևերից ելնելով կամ վայելուչ ո՞ւմ համար և ինչո՞ւ պիտի ելնենք ու հիմնվենք հենց մի (այդ) քաղաքի վարք ու բարքերին: Բայց սկիզբը նման է բոլոր մյուս սկզբներին: Այն անհանգիստ է և ստեղծում է մեր մեջ անհանգստություն, քանի որ ստեղծվում է այն զգացմունքից որ անհրաժեշտ է ստեղծել ինչ-որ բան որ վերջ կդնի հանգիստ կամ բթացնող մեր առօրյային: Գիտությունը կրնկնության աղջիկն է:

-- Կարդացե՞լ ես նրա նոր վեպը, ոնց էր վերնագիրը . . . հիմա չեմ հիշում: Մաս-մաս տպվում է «Ինքնագրում»:

-- Վե՞պ . . . ի՞նչ վեպ:

-- Վերնագիրը չեմ հիշում: Կարծեմ «Զարգարյանի աղջիկները» . . . կամ թե «Զարգարյանի դասարանում» . . . Վստահ չեմ, բայց ոնց որ հիշում եմ վերնագիրը հաստատուն էր, այս անգամ, որոշակիորեն նպատակադրված:

-- Որոշակի ի՞նչ . . . Ի՞նչ: Ի՞նչ նպատակ: Ո՞ւմ համար . . . Ո՞վ է կարդացել:

-- ___________________-ը . . . Ասում էր, վեպը ճիշտ է, ինչ որ տեղ երկխոսություն է ինքն իր հետ, բայց այնուամենայնիվ ընթերցողին էլ է ներգրավում ու նվիրված է սիրելի մարդկանց:

-- Ո՞ւ . . .

-- Ու շատ կարևոր է, երբ գրքի սկզբում կամ վերջում, բայց ավելի լավ է սկզբում, գրողը նշում է, թե ինչի համար է ինքը գրում, ինչի համար է ինքը կարիքը զգացել այդ գիրքը գրելու . . .

-- Բայց դու, այ դու ինչ ես մտածում, քո կարծիքը ո՞րն է:

-- Ես չեմ կարդացել, ճիշտն ասած, բայց այ _________________-ը ասում էր, թե նրա գրած ամեն մի հատվածն ընթերցողին կլանում է . . . բնատուր տաղանդի շնորհիվ: Անցած հինգշաբթի այդպես նստած էինք Կարմիրում . . . վիճում էր ____________________-ի հետ:

-- Ո՞ւմ հետ . . . Որ ի՞նչ . . .

-- Դե _____________-ն ասում էր որ նրա ամեն մի հատվածը, դե գիտես, նա հատվածային է գրում, որ նրա գրականությունը հոսում է առվակի նման . . .

-- Ի՞նչ առվակ . . . Եթե հատվածային է գրում . . . չեմ հասկանում:

-- Դե դրա համար էլ _______________-ն ասում էր, ու ______________-ը իհարկե չէր համաձայնվում, բայց ասում էր թե նրա ասելիքը դառնում է բառ, իսկ բառը` տեքստ, ու տեքստն իր հերթին ճանապարհ դեպի գրողի ներաշխարհը . . .

-- Ի՞նչ . . . Դու երևի . . . Ի՞նչ . . . Երևի ուրիշ գրքի մասին ես խոսում . . .

-- Բայց դու ի՞նչ ես հասկանում . . . Նրա լեզուն, ինչպես և թեման անբռնազբոսիկ է: Նա ստեղծում է գրականություն մի լեզվով, որով խոսում է, ինչը կարծում եմ, մեր գրականության ամենակարևոր խնդիրներից մեկն է, հաղթահարել գրական ու խոսակցական լեզուների տարբերությունը:

-- Ինչի՞ մասին . . .

-- Նու, բարդ է այդպես միանգամից նկարագրել, ______________-ը իհարկե մի քանի անգամ կարդալուց հետո, պետք է, անհրաժեշտ է մի քանի անգամ վրայով անցնել, ասում է, ու հենց այնպես չէ, այլ ուշադրություն պիտի դարձնես ամեն բառին, տարբեր կերպարների ու գրքերի սինթեզ է, իսկ թեման, նու չգիտեմ, կարող եմ այսքանը ասել` անդրադառնում է մեր ներկա ժամանակին, այսօրվա մասին է . . .

Նա ուներ մի սովորույթ:

Բացի այդ, ուզում էր որ սկսեմ նկարագրել Արաքսին:

Ու հիշում է. վեց-յոթ տարեկան հասակում, երբ քունը չէր տանում, սպասելով ու ձանձրույթից, իհարկե, անքուն ու ձանձրացած զննում էր պաստառի զարդանախշերը, բաց կապույտ ֆոնին մանուշակի թերթերի նման շեղակիորեն թեքված մեծ rաձև, ու տեղ-տեղ գծերը չէին համընկնում, չէին շարունակվում, ու նա մտովի փորձում էր գտնել այդ կիսատ նախշերն ու շարունակել իր պատկերացմամբ, բաց մասերը լրացնել իր անհամաչափ ու ձանձրացած նախշերով:

Նկարագրի, ասում է, գրինրանկարը, եթե Արաքսը նկար է, պատկերավոր ու նկարագրելի, եթե Արաքսը նկարանման է ու երկչափ: Գրի Արաքսի մասին, ու գրի նրան առանց նկարի: Ի՞նչ է նկարագրությունը, եթե չունենք նկար: Գրի ցանկությունը: Որ ցանկանում եմ գրես ու գրելով հիշեցնես, բայց նորովի ու նոր ձևով, որ նորից հասկանամ, որ զգամ նրա ներկայությունը ու նրա տեղ-տեղ բացակայությունը ու անհանգստությունը որով պարուրվում եմ այդ բացակայությունից: Հիմա այս վայրկյանիս այս տողում ստեղծում ես անորոշ, անդուր մի զգացմունք, որ ակնկալում եմ, սպասում եմ իզուր, ու կանխազգալով հիասթափվում եմ որ չի լինելու նկարագրություն, որ չունես նրան նկարագրելու կարողությունը, որովհետև հասկանում ես գիտես աղոտ կերպով զգում ես որ ձախողվելու ես ու միայն այդպես, հասկանալով ու զգալով ու հասկանալու ու զգալու համար:

. . .

Project: Ghost Archive by Tsomak

Artwork by Tsomak for the 9th Annual Gyumri International Biennial of Contemporary Art (2008). Please note this is a scan of a postcard and not the original file; unfortunately, this affects the quality of the image (please take this into consideration when viewing, thank you).

ես էս ֆոթոն «քոփի» եմ արել, տրա համար ել եդ գան ել լաւ չի ստացվել. կներեք երեխերք ջան ու խնդրում եմ նկատի արնել դա նայելուց:

Yay! Pincet!

This is a poster for a concert that took place on October 19, 2008, in Yerevan, where a number of Armenian bands performed, including our very own Pincet!

Էս «փլագարդը» հայտարարում է մի համերգ վորը տեղի ունեցաւ Հոկտեմբերի 19-ին, Երեվանում. «Փինձեթ»ը մասնակցեց:

Queering New York

You are invited to

Gartal

an Armenian literary reading series

featuring

Milena Abrahamyan
Christopher Atamian
Aida Zilelian-Silak

Wednesday November 12
6-8 pm
downstairs at the Cornelia Street Cafe
29 Cornelia Street
between W 4th and Bleecker
West of 6th Ave in Greenwich Village
Subway: ACEBDFV to W 4th St
212 989-9319 for reservations and info
$10 cover includes a drink
http://armeniandrama.org/GARTAL.php

About the Readers

Milena Abrahamyan is majoring in Creative Writing, Psychology and Women's Studies at Hunter College. Her poetry and prose, which can be viewed on her blog www.inarmenia.blogspot.com, concentrate on themes of coming into her own as an Armenian, queer woman.  She is working on a memoir about immigrating from Armenia at ten years of age and how growing up in New York City has shaped her. She is passionate about women and their stories and hopes that by telling her own story she can reach other women who find themselves in a similar disposition.

Christopher Atamian is a writer, producer and director.  His creative work has appeared in Ararat Magazine, The Armenian Poetry Project and  www.yevrobatsi.org, where he writes a column on culture and politics.  He recently completed his first novel, "Speaking French," a coming of  age story about a precocious Armenian boy and his adventures in the New York City of the eighties.  He has translated Nicholas Sarafian and written a one woman play about Zabelle Yessayan. Christopher has directed and/or produced six short films, including a dance film "Psychic Data Mining" with choreographer Luke Wiley and "Shad  Shakar Mi Ooder" with Melissa Boyajian and Nancy Agabian.  He produced the 2004 Armenian International Film Festival of New York with Anahid Kassabian and the 2006 OBIE Award-wining play "Trouble in Paradise" at the Hudson Guild Theater.  He is a frequent contributor to the New York Times, The Village Voice, Dance Magazine, The New York Press, and the Beirut Star.  He is currently working on a book of criticism on Armenian film entitled "Deconstructing Ararat," and a feature-legth film script on the poet Hart Crane.  Christopher is a graduate of Harvard, Columbia and USC and attended Collegiate School in New York City.

Aida Zilelian-Silak is an English teacher at Long Island City High School. She has written two novels - "The Girl Who Cried Tuscany", a series of stories about her experiences growing up in American as a first-generation American-Armenian, and "The Hollowing Moon", about a young girl escaping from her family and traveling through the Midwest. Her short story "With Great Affection, Sophie" was recently published in the April issue of Pen Pusher magazine in London.

ABOUT GARTAL: Since December 2002, Gartal ("to read" in Armenian) has been an independent forum for both established and emerging writers of Armenian descent and/or writers dealing with Armenian themes to read their poetry, fiction, creative nonfiction and dramatic texts to the public. Coordinated by writer Nancy Agabian, Gartal brings together, via the dual acts of reading and listening, diverse Armenian constituencies, from the progressive to the traditional. A particular effort is made to give voice to Armenian stories that haven't been widely heard, including those of mixed race, various religions, different economic backgrounds, and gay and lesbian Armenians. For more information about the series, visit http://armeniandrama.org/GARTAL.php or email nancyagabian@gmail.com.

զարուբյանի կանայք: հատված առաջին մասից

.

Նա ուզում էր: Փորձելով, փորձարկելով, ու փորձվելով: Ուզում էր սկսել, բայց ինչպես են ընդհանրապես սկսում, սկսելով ու ստեղծելով, ստեղծելով, ջնջելով ու սկսելով: Սա իհարկե այն չէ ինչ նախորդը: Սա նոր գիրք է: Նորույթ: Նորովի ընկալվող, նորից ու նորից ընկալվելու ու վերընկալվելու համար: Մասնավորապես գրված ու գրավիչ, հայտարարված ու հայտարարելով, որ այն ինչ նոր է ու արտակարգ իրենից ներկայացնում է նորույթ: Ծածկագիր: Կամ ծածկագրված պատմություն մեկ օրվա մասին:

Գրասենյակի անկյուններից մեկում շարված էին Արաքսի կտավները: Թող սա լինի սկիզբը: Վեպի սկիզբը, որը սկսվում է այսպես:

Ես ինձ կրկին չեմ կարողանում զսպել, ասում է: Լուսինեն: Չգիտեմ ինչպես դադարեցնեմ այն ինչ համարյա արդեն սկսվել է: Սկզբում ուզում էի անակնկալի բերել, բայց փորձում էի ամեն ինչ անել մեղմորեն, ոչ շատ հանկարծակի:

Որն է տարբերությունը: Հարցնում եմ ես: Որն ես նախընտրում` Դավթյան, թե Թալալյան: Նա պատասխանում է, արտոնությամբ, ասում է որ տարբերությունը նախընտրելու մեջ է, այն որ գտել է նախընտրելին, որ գիտի թե որն է իր նախընտրելի բնութագիրը:

Հետո ավելացնում է. հեշտ չէ սկսելը:

Նա ուզում է որ սկսեմ նկարագրել Արաքսին: Ցանկություն է հայտնում: Նկարագրի: Նրա նրբագեղ կազմվածքը, նրա սև, կոնքերն ամուր գրկող շորը, նկարագրի նրա մազերը:

Հիմա, այս պահին:

Անհրաժեշտ է սկզբում ամեն ինչ տնտղել սկզբից:

Ընկեր Մարտիրոսյանի դասարանում, որը գտնվում էր երրորդ հարկի ձախ ծայրամասում, ուսուցչարանից մի քանի դուռ այն կողմ, չկային գրասեղաններ: Պատի երկարությամբ շարված էին տարբեր գույների երկաթե պատվանդանների վրա պտտվող բազկաթոռներ: Դասամիջոցին բոլորիս հարկադրում էր դուրս գալ միջանցք:

Այդ տարիներին ունեինք երկընտրանք. նստել ընկեր Մարտիրոսյանի անգլերենի գրականության դասընթացներին կամ սովորել մեքենագրություն ընկեր Կուպալյանի աշխատանոցում, վարժված քարտուղարներ դառնալու ակնկալիքով:

Զանգից հետո, երբ վերադառնում էինք դասարան:

Դասամիջոցին ընկեր Մուրադյանը: Նրա կարճ կտրած մազերը: Երկուսով կողպվում էին պտտվող բազկաթոռների սենյակում: Զանգից հետո, երբ վերադառնում էինք դասարան, վարագույրների արանքներից թափանցող արևի շողերին դեռ կախված էին ծխի քուլաները: Ամեն օր ու համարյա ամեն օր:

Կարդում էինք Մոէմի «Լուսինն ու վեց պենսը»: Հետո մի գիրք, որը գիրք չէր այլ մի ամբողջ աշխարհ: Կարդում էինք ու կարդալով զգում թե ինչպես են մեր աչքերի տակ հայտնվում մուգ կիսաշրջաններ: Փոքր պատյանով այդ գիրքը, որի կազմը փոփոխվում էր ամեն օր, ձեռքից ձեռք անցնելով, մաշվելով ու մաշելով մեր օրագրերը:

Մի օր զանգից հետո:

Նա ուներ մի սովորույթ: Սկսում էր ու հետո ամեն ինչ ջնջում, նորից սկսում: Ես նույնպես:

Մի ուրբաթ օր, մի օր զանգից հետո, ընկեր Մարտիրոսյանը որոշակի տրամադրվածությամբ ու որոշակի անհոգությամբ մեզ արտոնում է լսել Էլլա Ֆիցջերալդի երգերից մեկը: Այդ օրը բացականեր շատ կային: Դեռ շարունակվում էին Օպերայի ցույցերը: Լսեք ու լսելով, գրեք ու գրելով, զարթնեք ու զարթոնքով ու զարթնելով: Ասում էր Ելենա Մարտիրոսյանը: Նստած ճոճվող բազկաթոռներին, ներծծելով ծխի մնացորդները, լսում էինք առանց բառերը հասկանալու, բայց հասկանալով ռիթմի խախտող ուժի հնարավորություններն ու նրա հոսանքի ուղին շեղելու հատկությունները ու այդ պահին ու այդ պահից հետո:

Ու այդ պահին:

Այդ պահից հետո:

Իհարկե շատերը կուզենային որ գիրքը սկսվեր այսպես: Անկեղծորեն: Այնքանով անկեղծ, որ ինքն իր առաջ բաց լիներ, որ չհանդգներ ինքն իրեն կեղծել, խոսեր կյանքի փորձից ու լիներ ինքնաբուխ: Սա գրականության գոյության միակ ձևն է, նշում է գրականագետը: Գրականությունը ինքնամաքրման պրոցես է ստորակետ թերապիայի մի ձև վերջակետ եթե ինքդ քեզ կեղծես ստորակետ դա ինքնաթունավորման նման մի բան է վերջակետ

Բայց այստեղ, այս գրքում, իհարկե խոսքը գնում է ոչ թե լրագրային սկզբի մասին: Այստեղ, այս էջերում ինձ անհրաժեշտ է գտնել նոր սկիզբ:

Նորը կապ չունի անկեղծության հետ:

Նորը միգուցե թաքնված է հիշողության մեջ: Միգուցե այն ծրագրում է ապագան: Նորի մեջ միգուցե կգտնես հիասթափություն, սիրելիս, ու հիասթափված կփակես այս գիրքը: Միգուցե նորի մեջ ստեղծվում է այն նախադասությունը, որի ֆունկցիան էր անվանել այն ինչն արդեն անվանվել է հազար ու մի անգամ, բայց որն անհրաժեշտ է նկարագրել նորից նոր ձևով: Անհանգիստ է նորը: Թափառական, ու թվում է թե անպիտան: Նորը շռայլ է ու քմահաճ. այն վատնում է քո ժամանակը, հատում բոլորի համբերությունը: Անսովոր է, տարօրինակ ու արտառոց: Ու միգուցե նորի մեջ կա բացառիկը, որը խիստ ոգևորիչ է ու վտանգավոր: Նորը մի շրջագիծ է ու նորից:

Քաղաքավարությունից ելնելով ու արդեն ասվել է ու կասվի եկող էջերում:

Գրականագետը օգտագործում է հին ածականներ, հնացած լեզու, չորացած ու կարծրացած բառեր նորը գտնելու ու հետազոտելու ուղղված ու ձախողվող իր գիտարշավում: Համենայն դեպս նավը նրա չի կարողանում տեղից պոկվել, այն լռված է ծանծաղուտներում, չի կարող ու չի կարողանալու հասնել տեղ, ու քաղաքավարությունից ելնելով արդեն ասվել է: Որքան էլ հին նավերը վերանորոգվեն ու վերակառուցվեն, ու որքան էլ թիավարները ուժ գործադրեն նրանց ժամկետը լրացել է: Ու քաղաքավարությունից ելնելով թող ասվի ու նորից ու նորովի:

Յուրաքանչյուր կերպար կարող է հանկարծակիորեն փոխվել ու փոփոխել իր անունը, վերանվանվել ու բնութափոխվել. նրանք անընդհատ նոր անձնագրեր են պահանջում սահմաններն անցնելու համար: Հետևաբար անհնար է հնարավոր չէ ու չկա հնար անկեղծորեն գրի առնել կամ փոխանցել այն ամենը ինչ որ նա/նրանք մտադրված են ասել կամ մտածել կամ մտածում են կամ մտադրված լինելով մտապահում են ու չեն ասում կամ գիտեն ու մտածում են կամ չեն մտածում:

Քաղաքավարությունից ելնելով, կամ որ քաղաքից: Որ քաղաքի վարվելաձևերից ելնելով կամ վայելուչ ում համար և ինչու պիտի ելնենք ու հիմնվենք հենց մի (այդ) քաղաքի վարք ու բարքերին: Բայց սկիզբը նման է բոլոր մյուս սկզբներին: Այն անհանգիստ է և ստեղծում է մեր մեջ անհանգստություն, քանի որ ստեղծվում է այն զգացմունքից որ անհրաժեշտ է ստեղծել ինչ-որ բան որ վերջ կդնի հանգիստ կամ բթացնող մեր առօրյային:

Mentioned in Nowiswhere Magazine

Check out the October issue of Nowiswhere Magazine, coedited by Veronika Hauer and Fatos Ustek. The article titled "Art in Armenia" by Rana Ozturk features a short blurb about WOW -- "impressive in their activeness and enthusiasm about bringing new, hardly discussed issues in the Armenian agenda." According to Ozturk, WOW suggests "a different reading of the present and imagining possible ways of changing it into the future." Read more here.